Việt Nam là 1 trong 19 nước có tình trạng thiếu i-ốt nghiêm trọng

Minh Đức, icon
03:17 ngày 22/07/2018

VTV.vn - Tình trạng thiếu i-ốt gây 5 - 10% trường hợp đần độn, 20 - 30% người mắc bệnh bướu cổ. Nhiều người bị thiếu năng lượng, giảm khả năng lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế) cho biết, theo báo cáo của Mạng lưới i-ốt toàn cầu, Việt Nam đang nằm trong số 19 nước trên thế giới có tình trạng thiếu i-ốt trầm trọng. Cụ thể, theo điều tra của Bệnh viện Nội tiết Trung ương, trong năm 2013 - 2014, tỷ lệ bướu cổ trẻ em từ 8 - 10 tuổi là 9,8%; tỷ lệ hộ gia đình sử dụng muối i-ốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh khoảng 60%, mức trung vị i-ốt niệu là 8,4mcg/dl, đây là mức thấp nhất trong 10 năm qua.

Trên thực tế, trong giai đoạn 2000 - 2010, thực phẩm từ nuôi trồng tự nhiên ở các vùng nước ta đều có hàm lượng i-ốt không đáng kể nên chưa đáp ứng được nhu cầu của cơ thể. Cụ thể, theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia 2010, 6% số người được hỏi dùng duy nhất gia vị mặn là muối i-ốt và 75% còn lại sử dụng gia vị mặn từ các sản phẩm chế biến có muối như nước mắm, nước tương, bột canh... Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do giai đoạn trước năm 2005, Việt Nam thực hiện bắt buộc chương trình mục tiêu quốc gia bổ sung i-ốt. Tuy nhiên, ngay khi thanh toán được tình trạng thiếu i-ốt, quy định bắt buộc dùng bổ sung i-ốt bị bãi bỏ khiến độ bao phủ giảm đột ngột.

Bên cạnh đó, chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống bướu cổ không còn, thiếu ngân sách để cung cấp nguyên liệu i-ốt trộn vào muối... Vì vậy, người dân cũng chuyển dần từ sử dụng muối i-ốt sang các loại bột canh hay hạt nêm không chứa i-ốt. Tuy nhiên, từ năm 2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định về bổ sung vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm, trong đó quy định bắt buộc phải bổ sung i-ốt vào thực phẩm. Quy định này có hiệu lực từ ngày 15/3/2017 nhưng đến nay hầu như các doanh nghiệp vẫn chưa triển khai tốt.

Ông Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia khẳng định i-ốt hóa muối ăn là giải pháp chiến lược của toàn cầu cũng như của Việt Nam. Tăng cường i-ốt vào thực phẩm thiết yếu đã được chứng minh là biện pháp đơn giản để bổ sung i-ốt nói riêng, vi chất dinh dưỡng nói chung trong bữa ăn hàng ngày. Được biết, trong số 130 quốc gia trên toàn cầu quy định bắt buộc bổ sung i-ốt thì có 69 quốc gia (53%) yêu cầu sử dụng muối i-ốt cho thực phẩm chế biến. Các chuyên gia đã tiến hành nghiên cứu và công bố cho thấy không có sự thay đổi hữu cơ đáng kể nào với sản phẩm được sản xuất với muối bổ sung i-ốt (màu sắc, hương vị, cấu trúc).

Theo đánh giá chung của các cơ quan nghiên cứu, viêc tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm có giá thành thấp nhất, chỉ 0,06 USD/người/năm nhưng lại có nhiều ưu điểm như thuận tiện, dễ áp dụng rộng rãi trong cộng đồng. Tuy nhiên, để biện pháp này đạt hiệu quả thì doanh nghiệp chế biến thực phẩm cần thực hiện trách nhiệm xã hội, cùng với nhà nước đảm bảo sức khỏe cộng đồng. Doanh nghiệp sẽ thu hồi chi phí sản xuất từ việc tính chi phí để tăng cường vi chất vào giá thành sản phẩm. Giá thành sản phẩm cũng tăng không đáng kể, ở mức mọi người đều có thể chấp nhận được. Như vậy, người dân sẽ được thụ hưởng sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và có lợi cho sức khỏe...

Viện Dinh dưỡng quốc gia khuyến cáo thiếu i-ốt sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như bướu cổ, thiểu năng tuyến giáp ảnh hưởng lớn đến phát triển, hoạt động của cơ thể, giảm khả năng lao động, mệt mỏi. Thiếu i-ốt ở trẻ em sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng... Ở phụ nữ mang thai, thiếu i-ốt dễ dẫn đến sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Nếu mẹ thiếu i-ốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra sẽ bị đần độn, câm, điếc và các dị tật bẩm sinh khác. Biểu hiện của tình trạng thiếu hụt i-ốt đơn giản chỉ là cảm giác người mệt mỏi, lờ đờ nên nhiều người không để ý.

Theo nghiên cứu, tình trạng thiếu i-ốt gây 5 - 10% trường hợp đần độn, 20 - 30% người mắc bệnh bướu cổ. Nhiều người bị thiếu năng lượng, giảm khả năng lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe. Chính vì vậy, việc sử dụng gia vị có bổ sung i-ốt trong nấu ăn, chế biến thực phẩm hàng ngày là biện pháp hiệu quả và bền vững để phòng ngừa thiếu hụt i-ốt. Theo đó, nhu cầu i-ốt ở trẻ em theo khuyến nghị là từ 90-120 mcg/ngày, người lớn khoảng 150 cmg/ngày. Các rối loạn do thiếu i-ốt hoàn toàn có thể phòng tránh bằng cách bổ sung trong bữa ăn hàng ngày. Ngoài muối i-ốt, các thực phẩm giàu i-ốt là các loại cá biển, rong biển, rau dền, rau cải xoong, tảo...

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!

Cùng chuyên mục