Trong tuần qua, giá xăng đã tiếp tục giảm tới 1.900 đồng/lít, đây là lần giảm giá thứ 15 liên tiếp trong vòng hơn 1 năm qua. Hiện giá xăng đang ở mức 15.670 đồng, mức thấp nhất trong vòng 6 năm qua, mức giá này tương đương với thời điểm tháng 10/2008. Nếu so sánh với đầu năm 2014, giá xăng đã giảm tới gần 40%.
Tuy nhiên, ghi nhận thực tế và theo thống kê thì giá cả, hàng hóa, dịch vụ, thậm chí ngay cả giá cước vận tải - lĩnh vực chịu tác động trực tiếp của giá xăng dầu - cũng chây ỳ không giảm. Trong khi đó, cứ mỗi đợt xăng tăng giá, ngay lập tức hàng loạt mặt hàng, giá cả đồng loạt tăng giá theo.
Vậy điều gì lý giải cho sự chậm trễ của việc giá cả, dịch vụ chưa giảm giá? Theo chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh: “Từ khâu sản xuất ban đầu cho đến khâu tiêu thụ cuối cùng hay chuỗi giá trị của chúng ta đang có vấn đề. Không có mắt xích nào trong chuỗi giá trị đó đóng vai trò chi phối thị trường, quyết định giá bao nhiêu và biến động giá sẽ tác động như thế nào trong chuỗi giá trị. Thứ hai, mắt xích trong chuỗi giá trị không chỉ lỏng lẻo, quá nhiều mắt xích, thậm chí có mắt xích thừa, do đó độn thêm chi phí trung gian, làm giá cuối cùng không biến động”.
“Tác động của giá xăng dầu tới thị trường đang có vấn đề. Có thể có nhiều nguyên nhân trong đó, tuy nhiên, quy luật trên thị trường của chúng ta vận động chưa tốt. Trước hết là quy luật cung – cầu, quy luật cạnh tranh và vai trò can thiệp của Nhà nước vào thị trường. Dường như, Nhà nước đang thiếu công cụ để can thiệp một cách tốt nhất. Do đó, các quy luật thị trường của chúng ta cần phải có những hoàn thiện nhất định, để làm sao những tác động liên kết giữa thị trường với điển hình biến động giá xăng dầu sẽ có tác động lan tỏa đến các thị trường khác và tạo ra sự đồng bộ trên thị trường”- ông Vũ Đình Ánh nhận định.
Giá xăng, giá dầu là những yếu tố tác động lên mặt bằng giá cả, từ vận tải đến hàng hóa dịch vụ. Trong đợt giảm giá hôm 21/1, mức giảm 1.900 đồng/lít một phần do Bộ Công Thương đã không tăng thêm thuế nhập khẩu xăng dầu, chia sẻ nguồn thu thuế của Nhà nước để tạo ra đà giảm giá sâu cho người tiêu dùng. Bộ Tài chính cũng đã liên tiếp đưa ra những thông báo về việc yêu cầu các doanh nghiệp vận tải rà soát, và yêu cầu giảm giá cước. Hay gần nhất, trong một cuộc họp với Tổ công tác Liên bộ về quản lý và điều hành kinh tế vĩ mô, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu phải giảm giá cước vận tải trước Tết Nguyên đán.
Những động thái này cho thấy, sự quyết liệt của cơ quan chức năng trước tình trạng chây ỳ giảm giá. Đây là những điểm tích cực. Nhưng trong một nền cơ chế thị trường, vận hành theo cơ chế thị trường thì để đến khi cơ quan chức năng vào cuộc, các doanh nghiệp hay giá cả, dịch vụ mới chịu giảm thì không phải là điều đáng mừng.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.