Kể từ khi lực lượng Taliban nắm quyền kiểm soát Afghanistan vào năm 2021, có tới một nửa dân số rơi vào cảnh nghèo đói, theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới. Tỷ lệ thất nghiệp hiện tại lên đến 30%, tăng gấp đối so với năm 2022. Trước tình trạng này, để kiếm kế sinh nhai, nhiều người đã bất chấp mất đi tính mạng, chấp nhận đi tìm vận may trong các hầm mỏ được đào tự phát.
Buổi trưa một ngày tháng 3, trên một sườn núi ở Đông Bắc Afghanistan, những người thợ đào vàng nghỉ tay sau một buổi làm việc quần quật trong hầm mỏ để rồi sau đó nhanh chóng quay lại với công việc tiềm ẩn nhiều rủi ro này. Họ là những người thất nghiệp đang thử tìm kiếm vận may ở vùng núi đá tỉnh Badakhshan.
Dồn hết số tiền mình có vào nhiên liệu, công cụ và nhân công, những người thợ này đã nỗ lực đào bốn đường hầm nhưng đều không mang lại kết quả. Những vảy vàng lấp lánh vẫn là một thứ gì rất đỗi xa xôi, trong khi nguy cơ không trả được nợ lại rất thực tế, bởi trung bình mỗi người ở đây bỏ ra từ 3.000 - 4.000 USD, tức là lên đến cả trăm triệu đồng, vào công cuộc đào vàng này.
Bất chấp hiểm nguy, người thất nghiệp Afghanistan đi đào vàng (Ảnh: Getty Images)
Anh Homayon - một thợ đào vàng - cho biết: "Chúng tôi đào ở đây được một tháng rồi mà vẫn chưa thấy dấu hiệu của vàng. Chúng tôi đã đổ hết tiền của, nhưng đổi lại là chưa có gì cả. Giờ chỉ biết hy vọng thôi".
Đáng lo ngại hơn, nguy cơ tai nạn và mất mạng trong các hầm mỏ có thể ập đến bất cứ lúc nào. Ở đây, dù già hay trẻ, ai cũng phải gò lưng làm việc mà công đoạn nào cũng hết sức nặng nhọc. Ngay cả khi tìm được lượng vàng đáng kể, 1/5 số tiền thu được sẽ được nộp cho chính quyền Taliban hiện kiểm soát Afghanistan.
Ông Qadir Khan chia sẻ đầy bất lực: "Chúng tôi phải đào bới, mót từng viên đá, sau đó mang đi nghiền vụn như nghiền bột mì, cuối cùng mang đi đãi vàng".
Các vụ sập hầm mỏ thường xuyên xảy ra ở Afghanistan, đặc biệt ở những vùng giàu khoáng sản quý như Badakhshan. Năm 2019, ít nhất 30 người đã thiệt mạng khi một mỏ vàng bị sập ở khu vực này. Tuy nhiên, bất chấp rủi ro, những người đàn ông này vẫn tiếp tục đào, trong khi xung quanh đầy rẫy nguy hiểm đến tính mạng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!