Những biểu cảm đa sắc thái của bà Harris trong cuộc tranh luận trực tiếp với ông Trump (Ảnh: ABC News/NY Times)
Nhắm vào "cái tôi" của đối thủ
Ngay từ những khoảnh khắc mở đầu cuộc tranh luận đầu tiên với ứng viên đảng Dân chủ Donald Trump, bà Kamala Harris đã khéo léo khai thác điểm yếu lớn nhất của đối thủ. Không phải là hồ sơ cá nhân, không phải chính sách gây chia rẽ cũng không phải lịch sử phát biểu mang tính kích động của ông Trump... Thay vào đó, bà Harris nhắm vào sự "nguyên thủy" trong tính cách "cái tôi" của ông Trump.
Tại các cuộc mít tinh trong suốt quá trình tranh cử, dường như ông Trump chưa từng bị nghi ngờ, không bị thách thức, không bao giờ bị chế giễu và thậm chí đắm chìm trong lời ca tụng của các cử tri đảng Cộng hòa. Thế nhưng, điều đó đã thay đổi trong suốt 90 phút của cuộc tranh luận ở Philadelphia vào sáng 11/9 (giời Việt Nam) khi người phụ nữ chưa từng gặp ông Trump trước đây đã từng bước thành công trong việc "chọc thủng" lớp kén, khơi dậy sự khó chịu và tức giận của ông Trump.
Bà Harris đã có màn thể hiện rất tự tin trong cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên với ông Trump (Ảnh: NY Times)
Bà Harris đặt câu hỏi về lòng trung thành của đám đông tại các cuộc mít tinh của ông Trump. Bà nói rằng các nhà lãnh đạo thế giới gọi ông là "sự xấu hổ" và bà tuyên bố "tài sản của ông là do cha ông gây dựng", biến một ông trùm kinh doanh tự hào khoe khoang mình là người tự lập thành một đứa con của chế độ gia đình trị.
Sau đó, bà Harris đứng đó và quan sát, khi ông Trump tự gây ra rất nhiều bất lợi cho mình.
Kể từ khi trở thành ứng cử viên đảng Dân chủ vào tháng 7, bà Harris đã phải đối mặt với những mũi dùi tập trung vào hồ sơ, lịch sử và sự thay đổi vị trí của bà. Nhưng ngay từ khoảnh khắc bà bước lên sân khấu để bắt tay ông Trump, nữ Phó Tổng thống Mỹ đã nói rõ ý định biến một đêm tranh luận thành "một cuộc trưng cầu dân ý" về ông Trump.
Kiềm chế và điềm tĩnh
Có thể cảm nhận chiến thuật này của bà Harris được qua màn hình tivi. Người xem cũng có thể cảm nhận được cơn thịnh nộ của ông Trump, đôi khi khiến ông dường như không thể nhìn thẳng vào đối thủ của mình.
Bà Harris khi ấy nhìn ông Trump với nụ cười hạ cố, nghiêng người về phía trước để nghe thêm. Ông Trump là cựu ngôi sao truyền hình thực tế nhưng bà Harris hiểu rõ sức mạnh của phương tiện truyền thông. Biểu cảm của bà Harris là lời phản bác. Khi đến lượt phát biểu, bà Harris không tập trung phản bác những lời chỉ trích về nhân cách và hệ tư tưởng mà tập trung vào vấn đề quyền phá thai có sức mạnh chính trị hơn nhiều.
Bà cáo buộc rằng ông Trump sẽ cấm phá thai trên toàn quốc và theo dõi thai kỳ của phụ nữ để đảm bảo họ mang thai đủ tháng. Bà nói với người xem rằng các hạn chế hiện tại ở một số tiểu bang không có ngoại lệ đối với nạn nhân bị hiếp dâm hoặc loạn luân.
Thay vì chỉ trích ông Trump là mối đe dọa hiện hữu đối với nền dân chủ, như Tổng thống Biden thường làm, bà Harris đã mời cử tri tự mình đánh giá cựu Tổng thống. Bà thúc giục họ tham dự một trong những sự kiện vận động tranh cử của ông, lắng nghe những lời ông nhắc đến "những nhân vật hư cấu như Hannibal Lecter" và tuyên bố của ông rằng "cối xay gió gây ung thư".
Bà Harris nói trước máy quay: "Bạn sẽ không nghe ông ấy nói về nhu cầu, ước mơ và mong muốn của bạn. Tôi sẽ nói với bạn rằng tôi tin bạn xứng đáng có một vị Tổng thống thực sự đặt bạn lên hàng đầu. Tôi cam kết với bạn rằng tôi sẽ làm như vậy".
Dùng độc trị độc
"Mọi người không rời khỏi các cuộc mít tinh của tôi", ông Trump tự hào nói, "Chúng tôi có những cuộc mít tinh lớn nhất, những sự kiện ngoài trời đáng kinh ngạc nhất trong lịch sử chính trị".
Đến cuối cuộc tranh luận, bà Harris đã biến một trong những quyết định được cho là tồi tệ nhất của nhiệm kỳ Tổng thống Biden là việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan thành một cuộc tấn công vào ông Trump, nói rằng ông đã "đàm phán một trong những thỏa thuận yếu nhất mà bạn có thể tưởng tượng" với Taliban và mời các nhà lãnh đạo của họ đến Trại David.
Ngay cả các đồng minh của ông Trump cũng miễn cưỡng thừa nhận rằng chiến lược của Harris nhằm cố gắng đánh bật ông Trump đã có hiệu quả.
"Bà ấy đã dành 90 phút để tấn công Donald Trump, cố gắng chọc tức ông ấy, làm mọi cách để thoát khỏi thành tích của mình với tư cách là Phó Tổng thống Mỹ", đại diện Byron Donalds của bang Florida nhận xét.
Kết quả thăm dò sau tranh luận
Kết quả thăm dò nhanh của CNN cho thấy phần lớn cử tri đều nhận định bà Harris đã có màn tranh luận tốt hơn ông Trump. Theo đó, có 63% cử tri cho rằng bà Harris đã chiến thắng trong cuộc tranh luận trên đài ABC News, trong khi chỉ có 37% đánh giá cao màn thể hiện của ông Trump.
Ông Trump bắt tay bà Harris, điều mà ông đã không làm trong cuộc tranh luận với Tổng thống Biden hồi tháng 6 (Ảnh: AFP)
Dù tỷ lệ sai số của cuộc thăm dò kể trên là khoảng 5,3%, nhưng giới quan sát cho rằng đây là một kết quả tích cực với bà Harris. Các cuộc khảo sát trước cuộc tranh luận chỉ ra cơ hội chiến thắng của hai ứng viên là 50/50 và bà Harris dường như đã thành công trong việc thuyết phục nhóm cử tri còn dao động.
Theo thống kê của CNN, ông Trump đã nói 42 phút 52 giây trong cuộc tranh luận, nhiều hơn bà Harris khoảng 5 phút.
Tình thế cho thấy sự đảo ngược hoàn toàn so với cuộc tranh luận hồi tháng 6 giữa ông Trump và Tổng thống Biden, khi có tới 67% cử tri trong cuộc thăm dò sau tranh luận cho rằng ông Trump là người chiến thắng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!