Vì sao chính quyền Tổng thống Trump muốn chặn cuốn hồi ký của cựu Cố vấn an ninh quốc gia?

Không có gì ngạc nhiên khi Tổng thống Trump muốn "phá hủy" cuốn sách. Tháng 9/2019, ông Trump khiến Washington dậy sóng với dòng tweet tuyên bố sa thải Cố vấn an ninh quốc gia  John Bolton, người đã thúc đẩy chính sách đối ngoại của Mỹ theo đường lối cánh hữu trong nhiều thập kỷ. 9 tháng sau, cuốn hồi ký của cựu Cố vấn an ninh quốc gia này với tựa đề "The Room Where It Happened: A White House Memoir" (Bên trong căn phòng nơi diễn ra mọi chuyện: Hồi ký về Nhà Trắng) lại một lần nữa khiến Washington "đứng ngồi không yên". Mặc dù mới dự kiến sẽ được bán ra cho công chúng vào ngày 23/6, tuy nhiên cuốn sách đã nhanh chóng chiếm trọn vị trí đầu trong danh sách bán chạy nhất của Amazon.

Cuốn hồi ký "The Room Where It Happened: A White House Memoir". Ảnh: ABC News

Tuy nhiên, "không có con đường nào là bằng phẳng". Chính quyền Tổng thống Trump đã ngáng đường ông Bolton, ngăn chặn thời gian phát hành của cuốn sách. 

Cuốn sách với cáo buộc tai tiếng nhất

Ngày 17/6, tờ Washington Post và Wall Street Journal đã công bố một số chi tiết có trong ấn phẩm. Nếu những thông tin này được kiểm chứng, nhiều khả năng sẽ làm rung chuyển chính quyền của Tổng thống Donald Trump. Trích đoạn cuốn hồi ký "The Room Where It Happened: A White House Memoir" mà các tờ báo này đăng tải cung cấp thông tin về những đoạn trao đổi hậu trường giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về vấn đề bầu cử ở Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: AXIOS

Theo tờ Washington Post, "Tổng thống Trump đã yêu cầu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hỗ trợ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 tại Mỹ, trao đổi trong bữa tối sau cuộc gặp Thượng đỉnh năm ngoái. Việc Bắc Kinh tăng mua nông sản từ nông dân Mỹ có thể giúp ông Trump nhận được nhiều phiếu bầu hơn". Cuộc trò chuyện bị cáo buộc diễn ra vào tháng 6, một tháng trước khi ông Trump được cho là đã gây sức ép buộc Ucraina can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.

Các chi tiết xuất hiện trong cuốn sách dường như muốn phác họa Tổng thống Trump là người bị các cố vấn cấp cao chế giễu và thể hiện hành vi đối ngoại không đúng mực. Chẳng hạn như việc ông Trump bị cáo buộc đã phát ngôn muốn xâm chiếm Venezuela và cho rằng nước này "là một phần của nước Mỹ". Hay việc ông cứ khăng khăng muốn tặng Chủ tịch CHDCND Triều Tiên Kim Jong-Un đĩa đơn ca nhạc Rocket Man (Người đàn ông tên lửa) của ca sĩ Elton John.

Tổng thống Trump cảm thấy thế nào về cuốn sách này?

Chắc chắn là không thích một chút nào. Ông Trump cho rằng cựu Cố vấn an ninh quốc gia chỉ đang "làm màu" để "bán" sách mà thôi chứ cuốn sách này đối với Tổng thống Trump "thật đáng kinh tởm, và không đúng sự thật".

Hôm 15/06, trước những câu hỏi về việc xuất bản sách sắp diễn ra, Tổng thống Trump phát biểu với các phóng viên rằng "mỗi cuộc trò chuyện với bản thân tôi, trên cương vị là Tổng thống Mỹ, đều tuyệt mật. Như vậy có nghĩa là nếu ông Bolton viết sách và nếu quyển sách đó thực sự được in ra, ông Bolton vi phạm luật bảo mật. Theo đó, ông Bolton sẽ đối mặt với trách nhiệm hình sự".

Chính quyền Tổng thống Trump làm thế nào để ngăn chặn cuốn sách xuất bản?

Kể từ đầu tháng 1/2020, khi các luật sư của Nhà Trắng tuyên bố cuốn sách của ông Bolton có "chứa một lượng đáng kể thông tin mật", chính quyền Tổng thống Trump đã cố gắng để ngăn chặn ấn phẩm này ra đời. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là họ muốn "đè bẹp" hoàn toàn ý tưởng cuốn sách của ông Bolton. "Chúng tôi sẽ cố hết sức để hợp tác với ông Bolton, giúp ông ấy có thể kể lại câu chuyện của chính mình mà không làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia Mỹ", bức thư mà luật sư của Nhà Trắng gửi tới ông Bolton có đoạn như vậy.

Tuy nhiên, chỉ sang tháng 2, Tổng thống Trump đã thay đổi giọng điệu của mình. Tờ Washington Post viết rằng Tổng thống gọi những người hỗ trợ ông Bolton là những "kẻ phản bội" và toàn bộ thông tin ông Trump trao đổi với ông Bolton từ trước đến nay đều là tuyệt mật. Ông Trump cũng nhấn mạnh rằng cuốn sách "không nên được ra ánh sáng trước cuộc bầu cử tháng 11".

"Chúng tôi sẽ cố hết sức để ngăn chặn cuốn sách này xuất bản", Tổng thống Trump phát biểu với phóng viên truyền hình vào tháng 2. "Sau khi tôi rời khỏi nhiệm sở, ông ấy có thể làm gì cũng được. Nhưng khi tôi còn ở Nhà Trắng, ông ấy không có quyền gì hết".

Mặc dù chính quyền Tổng thống Trump không thể ngăn chặn cuốn sách xuất bản, nhưng chí ít họ cũng kéo dài được thời gian ấn phẩm trình làng. Đầu tháng 3, Nhà Trắng đã kéo dài thời gian kiểm duyệt của cuốn sách. Tiếp tục đến tháng 5, ngày phát hành lại bị đẩy xuống 23/6 khi quá trình kiểm duyệt kéo dài.

Lời biện hộ của ông Bolton

Ông John Bolton từ lâu đã tuyên bố rằng cuốn sách không có chứa bất kỳ tài liệu mật nào. Luật sư của ông, ông Charles Cooper, nói rằng ông Bolton đã dành nhiều tháng làm việc với Hội đồng an ninh quốc gia để đảm bảo rằng những chỉnh sửa trong cuốn sách sẽ được thực hiện đúng theo yêu cầu của Nhà Trắng. Ông Cooper cũng cho biết Hội đồng an ninh quốc gia đã hoàn thành việc đánh giá cuốn sách vào tháng 4, nhưng không chính thức xác nhận để xuất bản. Nhà Trắng tuyên bố rằng mặc dù một nhà phê bình tại Hội đồng an ninh quốc gia đã duyệt cuốn sách vào tháng 4, tuy nhiên một quan chức cấp cao khác vẫn phát hiện ra vấn đề với tài liệu trong cuốn sách.

Cuộc đối đầu giữa ông Bolton và Tổng thống Trump chưa biết tới lúc nào có hồi kết. Ảnh: New York Times

Liệu cuốn sách có được phát hành?

Cho tới thời điểm này, cuốn sách được ấn định phát hành vào ngày 23/6. Mặc dù Nhà Trắng yêu cầu ông Bolton dừng tất cả hoạt động xuất bản, tuy nhiên ông Bolton cho biết ông không có đủ quyền hạn. Nhà xuất bản cuốn sách, Simon & Schuster, cho biết "vụ kiện này là một nỗ lực của Nhà Trắng nhằm gây phiền phức và đẩy lùi ngày xuất bản của cuốn sách mà họ coi không có lợi cho Tổng thống mà thôi". Tuy nhiên, sự việc này chắc chắn sẽ mang đến một hiệu ứng ngược: Chính quyền Tổng thống Trump càng cấm cản, cuốn sách này càng nổi tiếng và càng nhiều người muốn sở hữu nó.

Trong khi vụ kiện của Nhà Trắng không thể dừng quá trình xuất bản, nhưng có thể ngăn cản ông Bolton thu lời từ việc bán sách. Luật sư của Nhà Trắng đang đưa ra yêu cầu chuyển tất cả các khoản lợi nhuận thu được từ việc bán sách về Kho bạc Nhà nước.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!