Xét trong cả năm 2021, chương trình COVAX đã chia sẻ hơn 900 triệu liều cho 144 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, con số này chỉ đạt chưa tới 50% mục tiêu mà COVAX đặt ra trước đó là 2 tỷ liều vaccine COVID-19 trong năm 2021.
Hiện tại, khoảng 67% dân số tại các nước thu nhập cao, bao gồm Mỹ và châu Âu, đã tiêm vaccine. Ngược lại, các nước thu nhập thấp mới phủ được 10% dân số.
Trước thềm năm mới, Tổng Giám đốc WHO đã chỉ trích những nước có hành vi tích trữ vaccine. Tuy nhiên, WHO hy vọng, dịch bệnh sẽ có thể bị đẩy lùi trong năm 2022 nếu thế giới chấm dứt tình trạng này.
Hồi đầu tháng 9/2021, các tổ chức điều hành chương trình COVAX, gồm Liên minh Vaccine Gavi, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), UNICEF và Liên minh Đổi mới Sáng tạo Sẵn sàng cho Dịch bệnh (CEPI), từng phải thông báo cắt giảm 30% mục tiêu chia sẻ vaccine năm 2021.
Nhiều đơn đặt hàng trực tiếp của COVAX với các nhà sản xuất vaccine trong nửa đầu năm nay bị trì hoãn và sáng kiến này ngày càng phải dựa vào nguồn tài trợ từ Mỹ và các nước giàu khác. Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết chia sẻ 1,1 tỷ liều cho COVAX, dù phần lớn trong số này phải chờ tới năm 2022.
Một lô vaccine COVID-19 của COVAX được chuyển tới sân bay ở Mogadishu, Somalia hồi tháng 3/2021. (Ảnh: Reuters)
Quan chức của nhóm điều hành COVAX nói rằng, họ không thể dự đoán chắc chắn bao nhiêu liều vaccine sẽ được phân phối trước ngày 1/1/2022.
"Con số đó có thể là hơn 800 triệu liều trước cuối năm nay", Richard Hatchett, Giám đốc điều hành CEPI, nói.
Giám đốc vaccine của WHO Kate O’Brien cho biết, họ hy vọng sớm đạt ngưỡng 800 triệu liều, nhưng nói thêm rằng vẫn có nhiều trở ngại và có thể phải lùi thời hạn tới đầu 2022: "Chúng tôi chưa thể nói trước điều gì, nhưng đang nỗ lực hết sức, cố gắng suốt ngày đêm để phân phối càng nhiều lô vaccine càng tốt".
COVAX đã phải vật lộn với nhiều vấn đề nguồn cung kể từ khi thành lập. Sáng kiến đã tìm cách tập hợp nguồn lực để đặt hàng vaccine, đảm bảo rằng tất cả quốc gia đều có thể tiếp cận vaccine để tiêm chủng cho nhóm dân số dễ bị tổn thương nhất. Gần 200 quốc gia đã tham gia COVAX với nguồn quỹ huy động lên tới hàng tỷ USD.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!