Mối quan hệ này đang ghi nhận thêm những tín hiệu tích cực sau Đối thoại chiến lược cấp cao lần thứ 12 vừa diễn ra tại Bắc Kinh - Trung Quốc giữa Cao ủy cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của Liên minh châu Âu, Josep Borrell và người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị.
Tại Đối thoại Chiến lược cấp cao lần thứ 12, lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc và EU đều khẳng định tầm quan trọng của đối tác trong chính sách đối ngoại, nhấn mạnh nỗ lực hợp tác, quản trị quan hệ, giảm căng thẳng, tránh hiểu lầm. Đại diện hai bên cũng nhấn mạnh, EU và Trung Quốc đã nối lại các trao đổi ở mọi cấp và hai bên cần tiếp tục duy trì đối thoại, hợp tác.
Ông Josep Borrell - Cao ủy cấp cao Liên minh châu Âu về chính sách đối ngoại và an ninh: "Liên minh châu Âu cam kết quản trị các mối quan hệ song phương với Trung Quốc theo cách mang tính xây dựng và có trách nhiệm vì lợi ích chung của chúng ta".
Ông Vương Nghị - Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc: "Trung Quốc sẵn sàng tăng cường cải cách sâu rộng hơn và mở cửa để cung cấp môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp EU tại Trung Quốc".
Cũng về vấn đề kinh tế, tại Đối thoại Kinh tế và thương mại cấp cao EU - Trung Quốc diễn ra cuối tháng trước, hai bên đã thảo luận về những vướng mắc, nhất trí đảm bảo hoạt động của các doanh nghiệp EU tại Trung Quốc, duy trì khả năng phục hồi, ổn định chuỗi cung ứng.
Ông Hà Lập Phong - Phó Thủ tướng Trung Quốc: "Hai bên nhất trí xây dựng chuỗi công nghiệp, chuỗi cung ứng ổn định, phản đối việc tách rời, phá vỡ chuỗi. Hai bên cũng thảo luận về việc thành lập cơ chế cảnh báo sớm đối với chuỗi cung ứng nguyên liệu thô. Hai bên sẽ thiết lập cơ chế đối thoại trong lĩnh vực kiểm soát xuất khẩu, đối thoại về các chính sách và thực tiễn kiểm soát xuất khẩu".
Ông Valdis Dombrovskis - Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Cao ủy cấp cao của Liên minh châu Âu về thương mại: "Chúng tôi đã có cuộc thảo luận sâu sắc và tích cực về dịch vụ tài chính, thành lập nhóm công tác mới về quy định tài chính".
Hai bên cũng nhấn mạnh hợp tác giữa EU và Trung Quốc là rất quan trọng, không chỉ với hai bên mà còn trong ứng phó các thách thức khu vực, toàn cầu, trong đó có thúc đẩy hợp tác, tìm giải pháp cho xung đột đang diễn ra giữa Israel và lực lượng Hamas tại Dải Gaza.
Ông Uông Văn Bân - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc: "Dù là duy trì ổn định tài chính, kiểm soát lạm phát hay giải quyết khủng hoảng năng lượng và đạt được chuyển đổi xanh, Trung Quốc là đối tác quan trọng của Liên minh châu Âu".
Cả Trung Quốc và EU đều nhấn mạnh hai bên sẵn sàng hợp tác để thực hiện đầy đủ đồng thuận quan trọng mà các nhà lãnh đạo đạt được và đưa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc - EU lên một tầm cao mới.
Động lực mới quan hệ Trung Quốc - EU
Tại cuộc họp báo chung, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đứng đầu về chính sách an ninh và đối ngoại EU Josep Borell nhất trí tăng cường hợp tác, đối thoại và phản đối đối đầu. Trung Quốc và EU có thể tăng cường phối hợp và hợp tác để thúc đẩy cải cách Tổ chức Thương mại Thế giới và ngăn chặn thế giới chia thành hai phe, đó là lợi ích của cả hai bên. Về các vấn đề xung đột Israel - Palestine, Nga - Ukraine, EU - Trung Quốc có những quan điểm khác nhau, nhưng các chuyên gia cho rằng đây không phải là vấn đề nguyên tắc nên cũng không ảnh hưởng nhiều đến quan hệ.
Trong vấn đề Israel - Palestine, nếu như Mỹ cứng rắn thì lập trường châu Âu tương đối cân bằng nhằm tránh sự hỗn loạn lâu dài ở Trung Đông - dễ gây ra nhiều vấn đề như người tị nạn, khủng bố nên châu Âu cũng không gây áp lực mạnh lên Trung Quốc như Mỹ. Ông Borell cũng đánh giá cao Sáng kiến Vành đai Con đường trong tăng khả năng xây dựng hạ tầng cho thế giới.
Trung Quốc và EU sẽ tổ chức Hội nghị thượng đỉnh vào cuối năm nay
Các cuộc gặp liên tục giữa quan chức hai bên trong năm nay là biểu hiện của sự nồng ấm dần lên. Kỷ niệm 20 năm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc và EU, hai bên đã nối lại tiếp xúc ở nhiều cấp độ bao gồm các cuộc gặp cấp cao về hợp tác phát triển xanh, kinh tế số và thương mại.
Tại các cuộc gặp giữa ông Josep Borell với các quan chức Trung Quốc, Trung Quốc nhấn mạnh, hai bên không có xung đột lợi ích cơ bản hoặc mâu thuẫn địa chính trị, sự đồng thuận nhiều hơn khác biệt nên có tiềm năng hợp tác phát triển rất lớn. Trung Quốc và EU đồng ý duy trì mở cửa, duy trì sự ổn định của chuỗi cung ứng công nghiệp và thúc đẩy cạnh tranh công bằng.
Trong bối cảnh kinh tế châu Âu khó khăn, thị trường Trung Quốc quan trọng hàng đầu nên nhiều chuyên gia cho rằng châu Âu sẽ không cứng rắn như Mỹ đối với Trung Quốc. Chủ tịch châu Âu, Ursula von der Leyen xác định, quan hệ với Trung Quốc là giảm thiểu rủi ro chứ không phải là tách rời. Là đồng minh của Mỹ, châu Âu cũng sẽ lập ra một số lĩnh vực chủ chốt như công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử và công nghệ sinh học để không bị lọt vào tay các đối thủ. Nhưng cách thức thực hiện theo giới quan sát cũng sẽ mềm mỏng hơn Mỹ. Châu Âu hy vọng sẽ tăng cường hợp tác với Trung Quốc, tìm kiếm các mối quan hệ thương mại cân bằng hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!