Mục đích của thỏa thuận mới này là đóng góp xây dựng một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương an toàn và ổn định.
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và Thủ tướng Australia Scott Morrison tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tuyến để ký kết một hiệp ước mà hai bên đã dành nhiều tháng làm việc.
"Thỏa thuận tiếp cận đối ứng" (RAA) sẽ cho phép lực lượng phòng vệ Nhật Bản và Australia phối hợp nhịp nhàng với nhau trong các hoạt động quốc phòng và nhân đạo, đồng thời giảm bớt các hạn chế trong việc vận chuyển vũ khí và vật tư cho các hoạt động huấn luyện chung và cứu trợ thảm họa.
Thủ tướng Australia Scott Morrison nói: "Hôm nay, chúng ta thể hiện sức mạnh của mối quan hệ song phương bằng việc ký Thỏa thuận tiếp cận đối ứng, thỏa thuận đầu tiên kiểu này đối với Nhật Bản. Đây là hiệp ước mang tính bước ngoặt, mở ra một chương mới cho mối quan hệ hợp tác quốc phòng và an ninh ở mức cao hơn, trong một môi trường thế giới phức tạp và thay đổi nhanh chóng".
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio: "Tôi tin rằng thỏa thuận hợp tác mà Nhật Bản và Australia ký kết ngày hôm nay là đột phá và nó đưa hợp tác an ninh giữa hai nước lên một tầm cao mới".
Hiệp ước này được coi là tuyên bố về cam kết của Australia và Nhật Bản trong việc hợp tác, cùng nhau giải quyết những thách thức an ninh chiến lược chung mà Canberra và Tokyo cùng đối mặt, đồng thời đóng góp cho một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương an toàn và ổn định.
Nhật Bản dường như sẽ tạo ra vành đai hợp tác quốc phòng với nhóm bộ Tứ gồm Mỹ, Nhật, Australia, Ấn Độ hay với các đối tác truyền thống khác như Anh và Pháp
Hiệp ước sẽ mở rộng quyền hạn, phạm vi hoạt động của Lực lượng phòng vệ Nhật Bản
Hiệp ước an ninh Nhật - Australia là thỏa thuận mang tính bước ngoặt, đưa hợp tác an ninh giữa hai nước lên một tầm cao mới. Hiệp ước sẽ mở rộng quyền hạn, phạm vi địa lý hoạt động của Lực lượng phòng vệ Nhật Bản, góp phần thúc đẩy sự tham gia sâu, rộng hơn giữa quân đội hai nước trong các hoạt động hợp tác chung như các cuộc tập trận song phương và đa phương.
Có thể nói đây tiếp tục là một bước tiến mới của Nhật Bản nhằm cởi trói cho lực phòng vệ của nước này khỏi sự hạn chế của Điều 2 Hiến pháp. Với hiệp ước an ninh mới, lực lượng phòng vệ Nhật Bản sẽ có điều kiện pháp lý thuận lợi để tăng cường sự hiện diện cũng như có thể can thiệp ra nước ngoài để bảo vệ hợp pháp lợi ích của Nhật Bản hoặc lợi ích của đồng minh.
Nhật Bản ngày càng sẵn sàng xây dựng mối quan hệ quốc phòng rộng rãi với các nước
Hiệp ước an ninh mới được xem là cam kết của Nhật Bản và Australia trong việc hợp tác giải quyết những thách thức an ninh chiến lược chung, hướng tới xây dựng khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Ngoài hiệp ước an ninh Nhật - Australia vừa được ký kết, Nhật Bản đang triển khai các hiệp ước tương tự với Anh và Pháp, điều này cho thấy, Nhật Bản đang ngày càng sẵn sàng xây dựng mối quan hệ quốc phòng rộng rãi với các nước ngoài Mỹ và có xu hướng thể hiện vai trò quyết đoán hơn trong vấn đề an ninh khu vực.
Nhật Bản dường như sẽ tạo ra vành đai hợp tác quốc phòng với nhóm bộ Tứ gồm Mỹ, Nhật, Australia, Ấn Độ hay với các đối tác truyền thống khác như Anh và Pháp, sự hợp tác này sẽ nhằm vào hai mục đích, thứ nhất là để giải quyết các vấn đề mà Nhật Bản xem là đe dọa đến an ninh và lợi ích của nước này; thứ hai là làm tiền đề để thúc đẩy sửa đổi hiến pháp, cởi trói hoàn toàn cho lực lượng phòng vệ, đưa Nhật Bản trở thành cường quốc quân sự thực sự trong khu vực.
Australia là quốc gia thứ hai mà Nhật Bản ký kết thỏa thuận hợp tác quốc phòng, sau Mỹ. Điều này cho thấy tầm quan trọng của hiệp ước vừa được ký kết và cũng có thể thấy, các mối quan hệ an ninh ở tầm cao đang ngày càng được mở rộng đến từ nỗ lực của nhóm "Bộ tứ" (gồm Mỹ, Nhật, Ấn Độ, Australia), với mục tiêu giải quyết những mối quan tâm chung ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Hiện chưa có nhiều phản ứng của cộng đồng quốc tế với hiệp ước quốc phòng mới giữa Tokyo và Canberra. Ngày 5/1, khi được hỏi về lễ ký kết thỏa thuận này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng: "Thái Bình Dương đủ lớn để tất cả các nước trong khu vực phát triển. Hòa bình và ổn định phụ thuộc vào các quốc gia trong khu vực".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!