Kênh đào Panama, tuyến đường thủy nhân tạo ở Trung Mỹ, nơi cung cấp tuyến đường vận chuyển hàng hóa với chi phí rẻ hơn nhiều cho tàu thuyền di chuyển giữa Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, đồng thời xử lý khoảng 5% thương mại đường biển quốc tế, đã bị hạn hán nghiêm trọng trong những năm gần đây.
Thực trạng kênh đào Panama bị thiếu nước đã tạo ra những thách thức, gây tốn kém cho các công ty khi những tàu hàng phải đối mặt với thời gian chờ đợi lên tới ba tuần để đi qua kênh.
Các tàu container chuyên vận chuyển hàng tiêu dùng thường đặt chuyến đi từ trước và không gặp phải tình trạng chậm trễ kéo dài. Tuy nhiên, các tàu chở hàng rời thường không đăng ký hành trình.
Việc chậm trễ trong khu vận chuyển xảy ra vào mùa cao điểm xuất khẩu cây trồng của Mỹ và chi phí cao hơn đang gây mối nguy đối với các nhà cung cấp ngô và đậu nành của Mỹ, nước đã nhường thị phần cho Brazil trong những năm gần đây.
Một số nhà xuất khẩu ngũ cốc của Mỹ buộc phải chuyển hướng vận chuyển nông sản của họ sang châu Á từ các cảng Bờ Vịnh đến các cảng Tây Bắc Thái Bình Dương. Tuy nhiên, hành trình này có chi phí cao hơn, vì các cơ sở này chủ yếu cung cấp ngũ cốc cho các nhà xuất khẩu Bờ Vịnh qua đường sắt thay vì vận chuyển bằng sà lan với giá rẻ hơn.
"Các công ty thương mại đang tìm cách giải quyết vấn đề này. Nhưng chắc chắn là người dùng cuối sẽ phải chi nhiều tiền hơn", Dan Basse, chủ tịch công ty tư vấn AgResource Co có trụ sở tại Chicago, cho biết.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), chỉ có 5 tàu chở ngũ cốc của Mỹ đi châu Á đi qua kênh đào Panama vào tháng 10 so với 34 tàu vào năm 2022.
Jay O'Neil, chủ sở hữu của HJ O'Neil Commodity Consulting cho biết: "Nó gây ra sự gián đoạn khá lớn cả về chi phí và sự chậm trễ". Ông nói thêm, sự gián đoạn hiện tại của một trong những tuyến thương mại hàng hải chính của thế giới là nghiêm trọng nhất trong nửa thế kỷ giám sát vận tải toàn cầu.
Cơ quan Quản lý Kênh đào Panama đã hạn chế tàu thuyền đi qua vào mùa thu năm nay vì thực trạng thiếu nước đã cản trở hoạt động của kênh đào. Cơ qun này đã cắt giảm số chuyến quá cảnh hàng ngày từ 35 tàu như thường lệ xuống còn 22 tàu và đang có kế hoạch giảm số chuyến quá cảnh xuống còn 18 vào tháng 2/2024. Việc giảm thêm có thể xảy ra nếu mực nước vẫn ở mức thấp.
Các nhà phân tích cho biết, sự gián đoạn kéo dài tại kênh đào có thể tiếp tục cản trở việc vận chuyển ngũ cốc cho đến năm 2024, khi mùa mưa của khu vực có thể bắt đầu làm đầy các hồ chứa và bình thường hóa việc vận chuyển vào tháng 4 hoặc tháng 5.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!