Nhiều dấu hiệu tích cực
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có cuộc nói chuyện qua điện thoại vào sáng 19/3 trong một cuộc gọi kéo dài khoảng một giờ.
"Chúng tôi vừa hoàn thành một cuộc điện thoại rất tích cực với Tổng thống Zelensky ", Tổng thống Trump viết trên mạng Truth Social. "Phần lớn cuộc thảo luận xoay quanh cuộc điện đàm được thực hiện hôm qua với Tổng thống Putin để thống nhất với cả Nga và Ukraine về các yêu cầu của họ", ông Trump nói thêm.
Cuộc điện đàm kéo dài hơn 2 giờ đồng hồ giữa Tổng thống Nga - Mỹ vào đêm 18/3 - đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, khi ông Putin đồng ý ngừng bắn trong 30 ngày đối với các mục tiêu năng lượng và cơ sở hạ tầng của Ukraine. Tuy vậy, cam kết này không đạt được lệnh ngừng bắn hoàn toàn do Mỹ thúc đẩy và được Ukraine đồng ý trước đó.
Tổng thống Trump và Tổng thống Zelensky đã có cuộc gặp đầy căng thẳng tại Phòng Bầu dục, Nhà Trắng hôm 28/2, dẫn đến việc Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine. (Ảnh: Getty Images)
Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz và Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết trong một tuyên bố chung rằng ông Trump "đã tóm tắt đầy đủ" cho ông Zelensky về cuộc gọi với nhà lãnh đạo Nga, và cả hai "đồng ý chia sẻ thông tin chặt chẽ giữa các nhân viên quốc phòng hai bên về diễn biến tình hình chiến trường". Theo phía Mỹ, Tổng thống Zelensky đã yêu cầu được hỗ trợ thêm các hệ thống phòng không và ông Trump "đồng ý làm việc để tìm ra cách thức hỗ trợ hiệu quả nhất".
Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết ông Trump đề xuất rằng Hoa Kỳ có thể tiếp quản và điều hành các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine. "Việc Hoa Kỳ sở hữu các nhà máy đó sẽ là biện pháp bảo vệ tốt nhất và hỗ trợ cho cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine", tuyên bố của Mỹ đề cập.
Kết quả cuộc điện đàm mới nhất giữa Tổng thống Mỹ - Ukraine cho thấy tiến triển tích cực trong quan hệ hai nước sau những động thái căng thẳng hồi tháng trước. (Ảnh: AFP)
Về phần mình, Tổng thống Ukraine cũng thông báo ông đã có "cuộc trò chuyện tích cực, rất có ý nghĩa và thẳng thắn với người đồng cấp Mỹ Donald Trump", đồng thời "cảm ơn Tổng thống Mỹ vì đã khởi đầu tốt đẹp và hiệu quả cho cuộc đàm phán hôm 11/3 tại Saudi Arabia".
Vào tối 18/3, Tổng thống Zelensky bày tỏ quan điểm rằng: "chỉ khi Nga thực sự dừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự mới có thể báo hiệu mong muốn chấm dứt cuộc chiến này và đưa hòa bình đến gần hơn".
Ông cho biết Kiev sẽ cung cấp danh sách các cơ sở năng lượng mà Ukraine hy vọng Mỹ và các đồng minh sẽ giúp giám sát. Ngoài ra, nhà lãnh đạo Ukraine cũng kêu gọi các đồng minh tiếp tục tăng cường viện trợ quân sự cho nước này, đồng thời cho biết sẽ điện đàm với Tổng thống Mỹ về các bước đi tiếp theo.
Một bệnh viện tại khu vực Sumy, Ukraine bị cháy do trúng không kích của lực lượng Nga. (Ảnh: AFP/Getty)
Báo Kyiv Independent cho biết thêm kể từ năm 2022, các lực lượng Liên bang Nga đã liên tục ném bom vào các cơ sở hạ tầng năng lượng dân sự của Ukraine và gần đây đã mở rộng các chiến dịch không kích, với các đợt tấn công bằng thiết bị bay không người lái Shahed diễn ra gần như hằng đêm.
Đáp trả lại, Ukraine cũng thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái vào lãnh thổ Liên bang Nga. Đêm 10/3, hơn 330 thiết bị bay không người lái của Ukraine đã nhắm vào thủ đô Moscow, bên cạnh các cuộc tấn công nhắm đến cơ sở hạ tầng nhiên liệu hóa thạch của Nga trong suốt thời gian qua.
Cuộc gọi vào sáng 19/3 là cuộc trò chuyện đầu tiên được biết đến giữa ông Trump và ông Zelensky sau "màn tranh cãi" nảy lửa tại Phòng Bầu dục hôm 28/2, dẫn đến việc Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine.
Ông Trump sau đó đã nhiều lần nói rằng ông tin Tổng thống Putin muốn hòa bình, chấm dứt chiến tranh.
Về phần mình, ngày 19/3, Điện Kremlin thông báo rằng Nga đã ngừng các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái (UAV) vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, theo đúng thỏa thuận đạt được sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Trump. Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cho biết Nga cũng đã bắn hạ 7 UAV của chính mình, nhằm tuân thủ các thỏa thuận ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng trong vòng 30 ngày.
Tuy nhiên, ông Peskov cũng nhấn mạnh rằng Moscow đang theo dõi thái độ của Kiev đối với thỏa thuận này và cáo buộc Kiev đã cố gắng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga trong đêm 18/3.
Lệnh ngừng bắn ở Ukraine có thể diễn ra 'trong vài tuần tới’
Hôm qua, đặc phái viên tại Trung Đông của Mỹ Steve Witkoff cho biết Tổng thống Putin đang hành động "thiện chí" và xác nhận nhà lãnh đạo Nga đã ban hành lệnh chỉ đạo lực lượng Nga không tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, sau cuộc điện đàm với ông Trump.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz cho biết các nhóm kỹ thuật sẽ tới Saudi Arabia vào tuần tới để thảo luận về các điều khoản mở rộng trong lệnh ngừng bắn giữa Nga - Ukraine.
Nga - Ukraine đã tiến hành trao đổi 175 tù bình mỗi bên vào ngày 19/3, thực hiện theo cam kết mà Tổng thống Putin đã nhất trí với Tổng thống Trump trong cuộc điện đàm đêm 18/3. (Ảnh: AFP)
Ông Witkoff nói thêm rằng cả Nga và Ukraine cũng cam kết ngừng các cuộc tấn công vào các tàu hải quân, tàu chở ngũ cốc và các mục tiêu tương tự ở Biển Đen...
Đồng thời, ông Witkoff cũng cho biết các lệnh trừng phạt mà Mỹ áp đặt lên Nga có thể được nới lỏng nếu hai bên có thể đạt được thỏa thuận ngừng bắn lâu dài.
Dù vậy, ông Witkoff nhận định rằng lệnh ngừng bắn toàn diện sẽ là một quá trình phức tạp hơn vì có nhiều yếu tố phải xem xét, đặc biệt là đường biên giới dài 2.000 km và những chi tiết quan trọng liên quan đến các khu vực, như vùng Kursk của Nga. Tuy nhiên, ông bày tỏ lạc quan rằng những bước đi ban đầu đã tạo ra nền tảng để hướng tới một thỏa thuận toàn diện.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!