Hình ảnh thường thấy tại Mỹ nhiều tháng qua trong siêu thị là các kệ hàng trống trơn các loại sữa công thức dành cho trẻ em, kể cả là bán trực tiếp hay mua online. Điều này là nỗi ám ảnh với những bà mẹ như chị Jess Butler.
Chị Jess Butler - Người dân Mỹ bức xúc: "Con trai tôi cần sữa công thức, tôi chỉ không hiểu tại sao lại mất nhiều thời gian như vậy. Tình trạng thiếu sữa đã xảy ra từ tháng 2 mà giờ là tháng 5 rồi vẫn vậy".
Gián đoạn chuỗi cung ứng do COVID-19 cùng đợt thu hồi sữa do nhiễm khuẩn của các nhà máy Abbott, Similac và những nhãn hiệu khác đã dẫn tới cuộc khủng hoảng sữa công thức hiện nay. Tới đầu tháng 5 này, nguồn cung sữa trên cả nước Mỹ vẫn thấp hơn 43% so với bình thường. Nguồn cung thiếu hụt buộc các nhà bán lẻ lớn như Walgreens, CVS và Target phải hạn chế số lượng sữa bột mà khách có thể mua mỗi lần.
Tổng thống Mỹ Joe Biden chia sẻ: "Tôi biết các bậc cha mẹ trên khắp đất nước đang lo lắng về việc tìm nguồn sữa công thức để nuôi con. Vừa là bố vừa là ông, tôi biết điều đó căng thẳng đến mức nào, tôi đã chỉ đạo làm mọi thứ có thể để đảm bảo có đủ sữa công thức an toàn cho trẻ em, nhanh chóng đến tay các gia đình cần nhất. Đây là một trong những ưu tiên hàng đầu của tôi".
Hạ viện Mỹ ngày 18/5 đã thông qua hai dự luật nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt sữa công thức. Dự luật cho phép cấp quỹ khẩn cấp trị giá 28 tỷ USD cho Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) để đẩy nhanh việc kiểm định sữa công thức sản xuất tại nước ngoài và đảm bảo không để xảy ra tình trạng thiếu hụt loại sản phẩm này.
Cùng ngày, Nhà Trắng thông báo Chính phủ Mỹ sẽ vận chuyển sữa công thức trên các máy bay thương mại ký hợp đồng với quân đội. Một hình thức "không vận sữa bột" giống như cách vận chuyển các vật liệu trong những tháng đầu khi dịch COVID-19 mới bùng phát, để đưa các sản phẩm từ những cơ sở sản xuất ở nước ngoài đáp ứng được tiêu chuẩn an toàn của FDA về nước.
Giới phân tích đánh giá như thế nào về cách xử lý khủng hoảng sữa lần này của chính quyền Joe Biden?
Thật khó tưởng tượng ở những năm 2022 này mà ở Mỹ lại thiếu hụt một trong những mặt hàng thiết yếu đối với trẻ em. Nhiều ý kiến cho rằng, cả Nhà Trắng và các nhà lãnh đạo Quốc hội phải chuẩn bị cho kịch bản này từ nhiều tháng trước, trong khi hai nước láng giềng của Mỹ là Canada và Mexico thì sữa lại thừa.
Ba công ty sản xuất sữa của Mỹ chiếm gần trọn thị trường sữa công thức cho trẻ em và một nhà máy của Abboutt đã phải đóng cửa vào tháng Hai sau khi một số trẻ uống sữa bị ốm và 2 trẻ tử vong. Người Mỹ vẫn đang chưa có câu trả lời rõ ràng về những gì đã xảy ra, để rồi xảy ra tình trạng thiếu hụt hiện nay. Nhiều giải pháp đã được đưa ra, kể cả các giải pháp khẩn cấp. Nhưng dư luận nhìn chung vẫn bất bình và người thiệt thòi nhất là các gia đình thu nhập thấp và gia đình có trẻ em đang mắc các bệnh lý đặc biệt.
Vụ việc này có kéo theo những sự thay đổi hay điều chỉnh gì?
Nhiều chỉ trích đã nhắm vào Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ FDA, rằng họ đã xử lý vấn đề quá chậm, mất nhiều thời gian. Ở chiều ngược lại, FDA cho biết sẽ phải giám sát chặt hơn các cơ sở sản xuất sữa công thức cho trẻ em. Ví dụ, họ yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất sữa công thức cho trẻ em phải được giám sát sát sao hơn các cơ sở thực phẩm khác, các công ty cần làm sạch toàn bộ cơ sở và thiết bị, đào tạo lại nhân viên, kiểm tra nhiều lần và ghi nhận không ô nhiễm.
Chính sách nhập khẩu có lẽ cũng sẽ thay đổi. Sữa của châu Âu hay Canada gần tương đương với các loại sữa bột ở Mỹ, nhưng 98% nguồn cung ở Mỹ được sản xuất trong nước và các công ty sữa nước ngoài phải đối mặt với một rào cản lớn tại Mỹ, bao gồm các tiêu chuẩn sản xuất và nghiên cứu khắt khe do FDA áp đặt cũng như bảo vệ các nhà sản xuất sữa của Mỹ, trong khi chính quyền hiện nay đang tập trung vào thực hiện chính sách sản xuất tại Mỹ để
Với Tổng thống Biden, việc giải quyết cuộc khủng hoảng sữa công thức hiện nay đang là một ưu tiên hàng đầu. Nếu kéo dài, cuộc khủng hoảng này sẽ càng tạo ra sức ép đối nội khi mà cuộc bầu cử giữa kỳ đang đến rất gần.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!