Hai máy bay C-17 của Không quân Hoa Kỳ đến Guatemala - chở khoảng 80 người trên mỗi máy bay - đã đưa những người bị trục xuất ra khỏi Mỹ vào đêm 23/1. Chuyến bay thứ ba - được lên lịch tới Mexico - đã không cất cánh.
Hiện vẫn chưa rõ lý do tại sao Mexico chặn chuyến bay trục xuất của Mỹ. Tuy nhiên, căng thẳng Mỹ - Mexico - những nước láng giềng và đồng minh lâu năm - đã gia tăng kể từ khi ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024. Ông Trump đã đe dọa sẽ áp thuế 25% trên toàn bộ các mặt hàng đối với Mexico để trả đũa dòng người di cư vượt biên giới chung giữa hai nước, nhưng ông vẫn chưa thực hiện các biện pháp này.
Tuy nhiên, một quan chức Nhà Trắng cho biết rằng vấn đề về chuyến bay trục xuất là vấn đề hành chính và đã được giải quyết nhanh chóng.
Liên quan đến thông tin trên, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt đã đăng trên mạng xã hội X: "Hôm qua, Mexico đã chấp nhận kỷ lục 4 chuyến bay trục xuất trong 1 ngày".
Nhà Trắng không làm rõ liệu đây là chuyến bay quân sự, thương mại hay tư nhân.
Một quan chức Bộ An ninh Nội địa Mỹ sau đó đã nói với NBC News rằng 4 chuyến bay trục xuất mà Mexico chấp nhận vào ngày 23/1 do Ice Air Operations điều hành và là các chuyến bay do chính phủ thuê, không phải máy bay quân sự.
Một máy bay Boeing C-17 của Không quân Hoa Kỳ (Ảnh: Getty Images)
Chính phủ của Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết họ phản đối Tổng thống Trump thực hiện hành động đơn phương nhằm hạn chế nhập cư, trong đó bao gồm cả việc khôi phục chính sách "Ở lại Mexico" (buộc người di cư phải ở lại quốc gia đó trong khi chờ xét xử các yêu cầu tị nạn). Việc đưa những người bị trục xuất vào một quốc gia khác đòi hỏi sự hợp tác của chính phủ quốc gia đó.
Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Mexico đã không đi sâu vào chi tiết về lý do tại sao máy bay của Mỹ không được phép hạ cánh tại quốc gia này.
Vào ngày 24/1, Guatemala đã tiếp nhận 3 chuyến bay chở công dân Guatemala đã bị trục xuất về nước từ Mỹ. Một phát ngôn viên của Viện Di trú Guatemala nói với NBC News rằng 2 trong số các chuyến bay hôm 24/1 là máy bay quân sự và chuyến còn lại là trên máy bay không phải của quân đội. Tổng số người Guatemala trở về từ 3 chuyến bay là khoảng 265.
Các chuyến bay trục xuất quân sự là một phần trong chiến dịch kiểm soát nhập cư bất hợp pháp rộng lớn hơn của chính quyền Tổng thống Trump - đã được khởi động với các lệnh hành pháp được ký trong tuần đầu tiên ông nhậm chức. Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã cam kết sẽ ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ và theo đuổi chương trình trục xuất hàng loạt những người nhập cư không có giấy tờ đang sống tại quốc gia này.
Ngoài các chuyến bay trục xuất, ông Trump còn huy động quân đội tăng cường sự hiện diện ở khu vực biên giới, với 1.500 quân được điều động bổ sung tới biên giới Mỹ - Mexico.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!