Xói mòn bờ biển là vấn đề được đưa vào chương trình nghị sự tại Hội nghị thượng đỉnh COP26 vào ngày 8/11. Hiện biến đổi khí hậu khiến mực nước biển dâng cao trên khắp thế giới, đặc biệt là tại các quốc đảo nhỏ.
Tuần trước, Thủ tướng Barbados Mia Mottley phát biểu tại Hội nghị COP26 ở Glasgow rằng, nhiệt độ toàn cầu tăng 2°C sẽ khiến mực nước biển dâng cao, tới mức như một "bản án tử hình" đối với hòn đảo Caribe này.
Tình trạng ở châu Âu cũng tương tự, biến đổi khí hậu đang có tác động mạnh mẽ đến các bờ biển tại châu lục này. Theo đó, nước biển dâng cao đồng nghĩa với việc sóng đánh vào bờ biển ở mức cao hơn, đồng thời gia tăng số lượng các cơn bão và sự thay đổi hướng gió sẽ làm sạt lở đất liền.
Một phần của vấn đề là dân số và cơ sở hạ tầng ven biển đang gia tăng trên khắp thế giới, mặc dù đường bờ biển biến động một cách tự nhiên, bà Larissa Naylor, giáo sư địa mạo học và địa lý môi trường tại Đại học Glasgow, nói: "Ở khắp châu Âu, chúng tôi có khách sạn, đường xá, nhà ở, đường sắt mọc theo một ranh giới biến động".
Bà Naylor cho biết, mực nước biển dâng cao gây thêm ảnh hưởng. Ví dụ, nếu một đợt triều cường xảy ra trùng với một cơn bão, sự phức tạp vào của thực trạng nước biển dâng sẽ ktăng thêm tác động tổng thể: "Khi biến đổi khí hậu tăng nhanh, sẽ có nhiều mất mát và thiệt hại tại khu vực ven biển, gây nhiều ảnh hưởng hơn".
Bờ biển Yorkshire ở Anh đang bị xói mòn. (Ảnh: The Guardian)
Tại khu vực bờ biển Yorkshire ở vùng Đông Bắc nước Anh, trung bình hàng năm có 4 m đất "biến mất" mỗi năm. Thậm chí, theo số liệu vào năm 2020 của chính quyền địa phương, trên một đoạn bờ biển dài 3 km, 10 m đất đã bị mất đi chỉ trong 9 tháng. Hàng chục ngôi nhà được cho là đứng trước nguy cơ rơi xuống biển.
Tại Ireland, vào tháng 10, Irish Rail, nhà điều hành mạng lưới đường sắt quốc gia của Ireland, đã công bố kế hoạch đầu tư hàng triệu USD để chống lại tốc độ xói mòn "đáng báo động" ở gần các tuyến đường sắt ven biển, tờ nhật báo Ireland The Journal đưa tin.
Một nghiên cứu vào năm 2017 của Hy Lạp cho thấy, có tới 88% tổng số bãi biển của nước này, khu vực kinh tế du lịch quan trọng của Hy Lạp, có thể bị xói mòn hoàn toàn vào cuối thế kỷ này. Tình trạng mất đất quy mô lớn cũng được dự đoán ở các khu nghỉ dưỡng ven biển ở Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Italy.
Nghiên cứu gần đây nhất của Liên minh châu Âu về sạt lở bờ biển bắt đầu được triển khai từ năm 2004. Nghiên cứu phát hiện ra rằng, tất cả các quốc gia có đường bờ biển trong EU đều đang trải qua tình trạng xói lở bờ biển và 20.000 km bờ biển tại đây phải đối mặt với những tác động nghiêm trọng.
Mặc dù nước biển dâng và xói mòn bờ biển là một vấn đề toàn cầu nhưng nó lại gây ra rủi ro duy nhất ở châu Âu do tỷ lệ đường bờ biển gắn với đất liền cao của lục địa này. Tuy nhiên, hiện không có chiến lược chống xói mòn bờ biển chung trên toàn châu Âu, các quốc gia cũng không có kế hoạch hợp tác. Thay vào đó, các nước thuộc châu lục này tìm kiếm và và tài trợ cho các giải pháp chống xói lở của quốc gia mình.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!