Xe chở người tản cư từ Nagorny-Karabakh đến trung tâm lưu trú tạm thời ở thị trấn Goris, Armenia, ngày 25/9/2023. (Ảnh: Reuters)
Kêu gọi của Mỹ được đưa ra trong bối cảnh hàng nghìn người Armenia rời bỏ nhà cửa ở Nagorno-Karabakh và nói rằng họ sợ bị thanh lọc sắc tộc.
Người Armenia ở Nagorny-Karabakh, một phần lãnh thổ ly khai của Azerbaijan nằm ngoài tầm kiểm soát của Baku kể từ khi Liên Xô tan rã, bắt đầu tản cư trong tuần này sau khi lực lượng của họ bị quân đội Azerbaijan đánh bại trong một chiến dịch quân sự chớp nhoáng.
Ít nhất 13.550 trong số 120.000 người dân tộc Armenia sống ở khu vực tranh chấp Nagorny-Karabakh đã đi sơ tán, với hàng trăm ô tô và xe bus chất đầy đồ đạc chạy dọc con đường núi ra khỏi Azerbaijan.
Người đứng đầu Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) Samantha Power nói với các phóng viên ở thủ đô Yerevan của Armenia: "Chúng tôi đang kêu gọi Azerbaijan duy trì lệnh ngừng bắn và thực hiện các bước cụ thể để bảo vệ quyền của dân thường ở Nagorny-Karabakh".
Nagorny-Karabakh, nơi chủ yếu là người dân tộc Armenia sinh sống, ngày 23/9/2023. (Ảnh: Reuters)
Bà Power nhận định, việc Azerbaijan sử dụng vũ lực là không thể chấp nhận được và Washington đang xem xét một phản ứng thích hợp. Bà kêu gọi Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev thực hiện cam kết bảo vệ quyền của người dân tộc Armenia, mở lại hoàn toàn hành lang Lachin nối khu vực với Armenia và cho phép vận chuyển viện trợ cũng như cho phép sự hiện diện một phái đoàn giám sát quốc tế.
Tổng thống Aliyev đã cam kết đảm bảo an toàn cho người Armenia ở Nagorny-Karabakh, nhưng cho biết không cho phép ý tưởng Nagorny-Karabakh trở thành khu vực độc lập.
Bà Power cho biết: "Chúng tôi sẽ nhanh chóng tìm hiểu nhiều hơn về mức độ nghiêm trọng của việc tản cư và những gì những người dân tộc Armenia đã trải qua khiến họ phải rời Nagorny-Karabakh".
Khi người Armenia đổ xô rời khỏi Nagorny-Karabakh, tình trạng mua sắm hoảng loạn đã bao trùm tại các trạm nhiên liệu. Ít nhất 20 người đã thiệt mạng và 290 người bị thương khi một kho nhiên liệu phát nổ hôm 25/9.
Chính quyền địa phương Armenia cho biết: "Các bác sĩ và nhân viên y tế đang cố gắng hết sức để cứu sống những người bị thương trong điều kiện khó khăn và chật chội này".
Chiến thắng của Azerbaijan làm thay đổi cán cân quyền lực ởNam Kavkaz, một khu vực gồm nhiều sắc tộc sống đan xen nhau với các đường ống dẫn dầu và khí đốt, nơi Nga, Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đang tranh giành ảnh hưởng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!