Mỹ leo thang trừng phạt Iran: Giới hạn chịu đựng của Iran đến đâu?

Ban Thời sự-Thứ tư, ngày 26/06/2019 06:52 GMT+7

VTV.vn - Sau quyết định của Tổng thống Mỹ áp lệnh trừng phạt mới nhằm vào Lãnh tụ tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei, Iran ngay lập tức phản ứng rất mạnh mẽ.

Iran tuyên bố rằng lệnh trừng phạt mới của Mỹ đã đóng vĩnh viễn cánh cửa ngoại giao giữa hai nước. Như vậy, vụ Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ còn chưa kịp lắng, đã có những diễn biến mới khiến thế giới lo ngại. Xung quanh vấn đề này, phóng viên thường trú Đài THVN tại Mỹ và Trung Đông đã có những phân tích đa chiều.

Thưa anh Tuấn Trung (PV Đài THVN thường trú tại Mỹ), một mặt Mỹ đang tiếp tục gây sức ép với Iran bằng cấm vận, mặt khác vẫn tỏ thiện chí sẵn sàng đàm phán, tức theo đuổi chính sách "cây gậy" và "củ cà rốt" nhưng Mỹ có thể tiến tới giới hạn nào?

Hiện Mỹ vẫn còn khả năng siết chặt hơn nữa gọng kìm bao vây, cô lập và trừng phạt Iran. Mỹ cũng có thể tiến hành các cuộc tấn công kỹ thuật nhằm vào hệ thống an ninh mạng của Iran. Đồng thời, Mỹ cũng có thể phối hợp cùng với đồng minh, đối tác trong khu vực để tăng cường an ninh cho các tuyến hàng hải, hàng không trong khu vực. Đây là một nhánh mà Ngoại trưởng, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ đang tích cực triển khai.

Như vậy, ngoài giải pháp quân sự, Mỹ vẫn còn công cụ để thúc ép Iran ngồi vào bàn đàm phán. Tuy nhiên, giới hạn tới đâu là do Mỹ và Iran co kéo với nhau. Một trong những mốc giới hạn nhiều nhà quan sát đang hướng đến hiện nay là liệu Mỹ có ngồi yên khi Iran tái khởi động một phần chương trình hạt nhân của mình.

Thưa chị Vân Anh (PV Đài THVN thường trú tại Trung Đông), chuyên gia khu vực nhận định giới hạn chịu đựng của Iran đến đâu? Liệu họ có thể nhượng bộ để giải toả căng thẳng với Mỹ?

Khả năng chịu đựng của Iran tới đâu trước các sức ép của Mỹ đang là một câu hỏi lớn. Theo dự báo của Quỹ tiền tệ quốc tế, tăng trưởng của Iran trong năm 2019 có thể giảm tới 6%, trong khi lạm phát lên đến 40% nhưng đó chủ yếu là do ngoại thương bị đình trệ. Còn Iran vẫn là một quốc gia có nền sản xuất lớn, tự chủ được nhiều mặt hàng thiết yếu. Tại Iran, hầu như không có cảnh người dân đô xô đi tích trữ hàng hóa do lo ngại thiếu thốn.

Giới quan sát Iran thậm chí cho rằng ở một khía cạnh nào đó, các lệnh cấm vận lại đem đến những điều tích cực cho Chính phủ. Chỉ cách đây hơn 1 năm, những tranh cãi về cách điều hành kinh tế của Chính phủ còn diễn ra khá gay gắt, nhưng nay mọi người lại chia sẻ hơn với những khó khăn Chính phủ đang phải đối mặt. Iran mới đây nhấn mạnh việc Mỹ vừa thắt chặt cách lệnh cấm vận nhằm Đại giáo chủ Khamenei đã đóng vĩnh viễn cánh cửa cho các giải pháp ngoại giao giữa hai nước. Điều đó cho thấy Iran sẽ chưa dễ để lùi bước.

Liên quan đến mối quan hệ Mỹ - Iran, tình huống đáng báo động nhất là Iran từ chối ngồi vào bàn đàm phán. Còn ranh giới đỏ không ai mong chờ là Mỹ khởi động giải pháp quân sự. Cho đến lúc này, đặc phái viên của Mỹ về vấn đề Iran Brian Hook khẳng định chiến dịch cô lập ngoại giao và áp lực kinh tế sẽ được tăng cường. Còn Washington sẽ đưa vấn đề an ninh hàng hải trong các cuộc họp của các lãnh đạo nhóm G20 vào cuối tuần này ở Nhật Bản.