Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định việc dỡ bỏ trừng phạt là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. (Ảnh: Getty Images)
Theo thỏa thuận này, Mỹ đồng ý trao trả tự do cho 5 tù nhân Iran và Iran cũng sẽ trao trả tự do cho 5 công dân Mỹ bị nước này giam giữ trong nhiều năm.
Mỹ đã ban hành quyết định miễn trừ trừng phạt chung cho các ngân hàng quốc tế nhằm tạo điều kiện giải ngân khoản tiền khoảng 6 tỷ USD của Iran bị phong tỏa tại các ngân hàng Hàn Quốc. Đây là bước đi quan trọng nhằm mở đường triển khai thỏa thuận trao đổi tù nhân mà giới chức Mỹ - Iran đã đạt được trước đó.
Quốc hội Mỹ không được thông báo về quyết định này cho tới hôm 11/9. Danh tính của các tù nhân của hai nước vẫn chưa được công bố và những người này dự kiến có thể sẽ được tự do vào tuần tới.
Quyết định trên đã được Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ký vào cuối tuần trước, được áp dụng đối với các ngân hàng và thể chế tài chính nhất định ở Hàn Quốc, Đức, Ireland, Qatar và Thụy Sĩ, vốn có các giao dịch với Iran. Theo đó, số tiền bị phong tỏa trị giá khoảng 6 tỷ USD của Iran tại các ngân hàng Hàn Quốc sẽ sang một tài khoản đặc biệt ở Qatar mà nước này có thể tiếp cận.
Iran và Mỹ sẽ trao trả 5 tù nhân của mỗi bên theo thỏa thuận. (Ảnh: Reuters)
Thỏa thuận trao đổi tù nhân giữa Mỹ và Iran được đánh giá là bước đi đột phá và là kết quả của hai năm đàm phán bí mật thông qua Oman, quốc gia trung gian hòa giải truyền thống giữa hai bên. Số tiền 6 tỷ USD của Iran, bị đóng băng tại Hàn Quốc theo lệnh trừng phạt của Mỹ, được tái áp đặt sau khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân vào năm 2018. Iran từ lâu đã kêu gọi Hàn Quốc chấm dứt phong tỏa khoản tiền này.
Theo tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ mà Reuters có được, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định, việc dỡ bỏ trừng phạt là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Tài liệu, được gửi tới các ủy ban Quốc hội Mỹ, đánh dấu lần đầu tiên Chính phủ Mỹ chính thức thừa nhận sẽ thả 5 người Iran như một phần của thỏa thuận nhằm đảm bảo quyền tự do cho 5 công dân Mỹ.
Tài liệu có đoạn viết: "Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc trả tự do cho họ, Mỹ cam kết trả tự do cho 5 công dân Iran hiện đang bị giam giữ tại nước này và cho phép chuyển khoảng 6 tỷ USD tiền của Iran bị phong tỏa trong các tài khoản hạn chế (ở Hàn Quốc) sang các tài khoản bị hạn chế ở Qatar, nơi tiền sẽ chỉ được dành cho hoạt động thương mại nhân đạo".
Tài liệu lưu ý rằng việc chuyển các quỹ này sẽ chỉ mang lại "lợi ích hạn chế cho Iran".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!