Nếu ông Donald Trump làm đúng với tuyên bố của mình, ông sẽ là Tổng thống thứ 4 của nước Mỹ không dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm. Và thống kê cho thấy, việc người tiền nhiệm tẩy chay lễ nhậm chức của người đứng đầu chính quyền mới thường không xảy ra – lần gần nhất đã từ hơn 150 năm trước!!!
Trong quá khứ, 3 trường hợp Tổng thống Mỹ từng bỏ lỡ buổi tuyên thệ của người kế nhiệm là Martin Van Buren, Woodrow Wilson và Richard Nixon không được liệt vào danh sách này.
Lý do vắng mặt của ông Van Buren cho đến nay vẫn chưa có lời giải đáp nhưng các nhà sử học nhận định rằng đó dường như là một sự cố ý. Trong khi đó, ở trường hợp của ông Woodrow Wilson được cho là vì lý do sức khỏe.
Ông Richard Nixon cũng không tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Gerald Ford tại Nhà Trắng sau khi cựu Tổng thống Mỹ từ chức giữa nhiệm kỳ thứ 2 vào tháng 8/1974.
Tuy nhiên, xét về khía cạnh lịch sử, theo nhà sử học Thomas Balcerski từ Đại học Bang Eastern Conecticut chia sẻ với CNN, trong lịch sử bầu cử nước Mỹ, trước trường hợp của ông Donald Trump (nhiều khả năng sẽ trở thành sự thực), quốc gia này mới chỉ ghi nhận 3 trường hợp mà các Tổng thống tiền nhiệm thực sự tẩy chay lễ nhậm chức của người kế nhiệm. Cụ thể:
- Ông John Adams không dự lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Thomas Jefferson vào năm 1801
- Ông John Quincy Adams không dự lễ nhậm chức của ông Andrew Jackson vào năm 1829
- Ông Andrew Johnson không dự lễ nhậm chức của ông Ulysses S. Grant vào năm 1869
"Tôi đã được thông báo trên đường đến đây rằng ông ấy (Donald Trump - PV) cho biết sẽ không xuất hiện trong lễ nhậm chức. Đó là một trong vài thứ mà ông ấy và tôi từng nhất trí. Đó là một điều tốt lành… Ông ấy là một nỗi xấu hổ đối với đất nước này"
Ông Joe Biden, Tổng thống đắc cử của nước Mỹ
Bà Barbara Perry, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tổng thống Miller của Đại học Virginia, chia sẻ với CNN rằng việc từ chối tham dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm là "một tiền lệ đáng tiếc do John Adams tạo ra và chưa có ai lặp lại điều đó cho đến khi con trai ông (John Quincy Adams) hết nhiệm kỳ vào năm 1829".
Trong trường hợp của John Quincy Adams và Andrew Johnson, bối cảnh chính trị nước Mỹ khi đó được cho là có sự "thù địch bất thường" giữa các Đảng, theo Elain Kamarck, thành viên cấp cao trong chương trình Nghiên cứu Quản trị tại Viện Brookings.
Các Tổng thống mãn nhiệm khác được cho là đã bỏ lỡ một phần hoặc toàn bộ lễ nhậm chức của người kế nhiệm vì lý do khác.
Nếu không dự lễ nhậm chức của ông Joe Biden, ông Donald Trump sẽ là Tổng thống thứ 4 trong lịch sử nước Mỹ thực sự tẩy chay buổi tuyên thệ của người kế nhiệm. Và đây sẽ là lần đầu tiên nước Mỹ chứng kiến điều này trong 150 năm qua.
Ông Van Buren không tham dự lễ nhậm chức của William Henry Harrison vào năm 1841. Nhà sử học Thomas Balcerski chia sẻ với CNN rằng có nguồn tin cho biết ông Van Buren có xuất hiện trên một chiếc xe ngựa riêng, đi phía sau ông Harison đến Điện Capitol, tuy nhiên, đi sâu vào nghiên cứu, ông Balcerski cho hay thông tin này không được xác minh. Các nhà sử gia nước Mỹ không biết chính xác lý do vì sao ông Van Buren bỏ qua sự kiện nói trên – hoặc đơn giản là ông không bao giờ được mời. Trong khi đó, Phó Tổng thống dưới thời ông Van Buren – Richard Mentor Johnson, đã xuất hiện tại buổi nhậm chức của Tổng thống mới khi đó.
Ở một trường hợp khác, vào năm 1921, Tổng thống mãn nhiệm Woodrow Wilson, người khi đó đang điều trị đột quỵ, đã xuất hiện cùng với người kế nhiệm Warren G. Harding, nhưng không tới dự lễ nhậm chức.
CNN dẫn nguồn từ ông Andrew Phillips – Giám đốc phụ trách hoạt động bảo tàng tại Thư viện Tổng thống Woodrow Wilson cho hay, ông Woodrow Wilson đã thông báo với người kế nhiệm về việc không tới dự lễ nhậm chức vì cầu thang lên bục quá dốc với ông. "Ông ấy (Woodrow Wilson) đã nói đùa về điều đó – Ông Andrew Phillips cho hay.
Sau sự việc đó, tờ Washinton Herald đã đưa tin rằng "lần đầu trong thế kỷ này, Tổng thống sắp mãn nhiệm không chứng kiến lễ nhậm chức của người kế nhiệm.
Còn với trường hợp của ông Nixon, sau khi từ chức, ông này đã rời Washington khoảng 1 giờ trước khi ông Ford tuyên thệ nhậm chức tại Nhà Trắng.
Lời từ biệt mà ông Gerald Ford dành cho cựu Tổng thống Richard Nixon là minh chứng cho sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, ngay cả trong hoàn cảnh tồi tệ.
Bà Barbara Perry, Giám đốc Viện nghiên cứu Tổng thống Miller, Đại học Virginia
Bà Barbara Perry cho hay, mặc dù ông Nixon không xuất hiện tại buổi lễ nhậm chức của người kế vị, nhưng lời từ biệt của Ford dành cho cựu Tổng thống vừa hết nhiệm kỳ đã minh họa cho "biểu tượng của sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, ngay cả trong hoàn cảnh tồi tệ".
*Tham khảo nguồn: CNN, Reuters, TTXVN
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!