Đây là lần đầu tiên trong lịch sử cận đại, người đứng đầu Hoàng gia Nhật Bản quyết định thoái vị, thay vì giữ ngôi cho tới khi qua đời như các đời Nhật hoàng trước đây. Sự kiện này cũng đặt ra một số vấn đề liên quan tới hiến pháp của đất nước mặt trời mọc. Báo chí quốc tế đã có những bài viết xung quanh sự kiện này.
* Ngoại trừ mục đích ngoại giao hay vào dịp năm mới, việc một vị Nhật hoàng phát biểu trên các phương tiện thông tin đại chúng là điều hiếm khi xảy ra. Theo Hãng thông tấn AP, bài phát biểu vừa qua của Nhật hoàng là bài phát biểu thứ hai trên truyền hình. Lần đầu tiên là vào năm 2011, lúc đó Nhật hoàng Akihito lên truyền hình kêu gọi người dân Nhật Bản giúp đỡ lẫn nhau để vượt qua thảm hoạ sóng thần ở Đông Bắc nước này.
* Nhật xét về bài phát biểu của Nhật hoàng Akihito, Hãng tin CNN trích lời ông Jeff Kingston - chuyên gia nghiên cứu về châu Á của Trường Đại học Temple (Mỹ) cho rằng: "Bài phát biểu có tác động mạnh mẽ, kêu gọi sự cảm thông của người dân một cách chân thành từ trái tim mình". Bên cạnh đó, ông Kingston cho biết: "Nhật hoàng đã phát biểu với tư cách là một người dân chia sẻ nỗi đau đớn của mình khi không hoàn thành nhiệm vụ là biểu tượng của Nhà nước”.
* Hãng tin Kyodo của Nhật Bản đã có bài viết với tựa đề "Nhật hoàng Akihito - một cuộc đời với sứ mệnh hàn gắn và hoà bình" để nhìn lại những gì Nhật hoàng đã làm trên cương vị của mình. Theo bài viết, "Nhật hoàng đã làm việc không biết mệt mỏi để động viên người dân vượt qua các thảm hoạ; đồng thời bất chấp tuổi cao sức yếu, ông đã thực hiện nhiều hoạt động tưởng niệm những người đã khuất do chiến tranh". Ông được xem là biểu tượng về sự hoà hợp của người dân, trong đó việc kết hôn với một thường dân đã giúp Nhật hoàng xây dựng một hình ảnh gia đình Hoàng gia gần gũi với người dân hơn.
* Nếu mọi việc suôn sẻ, Nhật hoàng Akihito sẽ truyền ngôi cho con trai là Hoàng thái tử Naruhito. Tờ Thời báo New York đánh giá: "Hoàng thái tử Naruhito đại diện cho sự tiếp nối của cha mình về nhân cách cũng như sự ưu tiên đối với dân chúng”. Thời báo New York cho biết, Hoàng Thái tử đặc biệt dành sự quan tâm đến các vấn đề xã hội của Nhật Bản, trong đó có việc tiếp cận với nước sạch.
* Sự kiện Nhật hoàng thoái vị đang đặt ra yêu cầu phải xem xét lại hiến pháp Nhật Bản để có thể đưa ra một tiến trình thích hợp cho việc truyền ngôi. Theo tờ Thời báo Nhật Bản, sẽ có rất nhiều vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng như điều kiện để thoái vị hay việc thoái vị có phù hợp vào thời điểm này không, khi Nhật Hoàng luôn được xem là "vị trí biểu tượng cho Nhà nước, bắt nguồn từ ý nguyện của người dân". Do vậy, Chính phủ Nhật Bản thời gian tới phải cùng với Quốc hội thảo luận về cách thức để việc chuyển giao quyền lực Hoàng gia diễn ra suôn sẻ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!