Cuộc nội chiến kéo dài đã phá huỷ nhiều hệ thống hạ tầng tại Syria (Ảnh: AFP/Getty Images)
Khi bình luận về tình hình Syria, nhà nghiên cứu Deyaa Alrwishdi, trường Luật thuộc Đại học Harvard đã nhận định, bất ổn kéo dài là yếu tổ thúc đẩy của chủ nghĩa cực đoan phát triển.
Trong lịch sử, các tổ chức khủng bố đã lợi dụng bối cảnh chính trị chia rẽ và khoảng trống quyền lực của Syria, nhất là là ở những khu vực có các cộng đồng dân tộc thiểu số sinh sống
Do vậy, nguy cơ các nhóm khủng bố lợi dụng tình hình xung đột vũ trang để gia tăng hoạt động, là mối lo ngại và hệ lụy rõ nét nhất từ xung đột tại Syria hiện nay khi Lực lượng chủ chốt của phe nổi dậy - nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) - được phát triển từ Mặt trận Nusra có liên hệ với al Qaeda; trong khi các nhóm phiến quân, dù không cực đoan như Al-Qaeda nhưng vẫn xa lạ với các giá trị ôn hòa.
Ông Abbas Araghchi - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Iran – từng nhận định: "Nếu Syria trở thành nơi ẩn náu an toàn cho khủng bố, sự trở lại của IS và các nhóm khủng bố khác sẽ tạo ra mối đe dọa lớn đối với khu vực, và mối đe dọa đó chắc chắn sẽ không chỉ giới hạn ở Syria, mà sẽ lan sang các nước láng giềng của Syria như Iraq, Jordan và Thổ Nhĩ Kỳ".
Theo các chuyên gia, cuộc nội chiến tại Syria là một trong những xung đột phức tạp nhất thế giới, khi nơi đây vừa là đấu trường của những cuộc đối tôn giáo giữa người Sunni và Shia; lại là nơi cạnh tranh địa chính trị của các cường quốc.
Căn cứ hải quân quân của Nga đóng tại Tartus chính là căn cứ hải quân duy nhất của Moscow bên ngoài lãnh thổ, giúp Nga duy trì ảnh hưởng chiến lược tại địa trung hải. Iran thì xem Syria là một mắt xích quan trọng trong trục kháng chiến. Trong khi Mỹ và phương Tây đang ủng hộ lực lượng người Kurd hiện đang nắm quyền kiểm soát một phần lớn lãnh thổ phía Đông và Đông Bắc Syria. Một lực lượng đối lập khác do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn thì đang nắm quyền kiểm soát tại một loạt khu vực phía bắc.
Hóa giải cuộc nội chiến này vì thể có nghĩa là phải gỡ rối rất nhiều nút thắt. Tình hình hiện nay đang khiến Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ hay các nước phương Tây không còn có thể dành quá nhiều nguồn lực vào cuộc cạnh tranh quyền lực tại Syria. Điều này có thể là cơ hội cho những thỏa thuận hòa bình, nhưng mọi thứ sẽ không dễ dàng.
Khủng hoảng nhân đạo, khủng hoảng di cư thêm trầm trọng... là hệ lụy khác từ xung đột tái bùng phát ở Syria, không chỉ đe dọa tới ổn định khu vực mà còn là bài toán nan giải của nhiều quốc gia liên quan.
Theo thống kê, hơn 280.000 người đã phải sơ tán kể từ khi bạo lực gia tăng vào cuối tháng 11. Dự kiến 1,5 triệu người có thể buộc phải bỏ nhà cửa khi xung đột ngày càng gia tăng tại Syria.
Sự đan xen, tranh giành lợi ích của các bên, các nước lớn liên quan xung đột tại Syria cũng gây ra khó khăn đối với nỗ lực hạ nhiệt xung đột tại Syria.
Tình hình này có thể có tác động tiêu cực đến các nỗ lực khác nhằm giải quyết cuộc xung đột Israel - Hamas, Israel - Hezbollah.
Giờ đây, khi chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ, Syria có thể rơi vào tình trạng hỗn loạn, trở thành mảnh đất màu mỡ cho những mối đe dọa mới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!