Tiền boa, hay tiền típ là một khoản gửi thêm mà khách hàng dành cho nhân viên phục vụ mình trong nhà hàng, khách sạn, nó không nằm trong hóa đơn thanh toán. Tại Mỹ, việc thưởng tiền cho nhân viên phục vụ đã trở thành nét văn hóa phổ biến, tuy nhiên nhiều chuyên gia và người tiêu dùng cho rằng thời gian gần đây, văn hóa "gửi tiền tip" tại Mỹ đã vượt tầm kiểm soát.
Mua một chiếc bánh nướng, hay cốc cà phê nhỏ để mang đi, giờ khách hàng tại Mỹ cũng phải gửi tiền típ. Ngày càng nhiều doanh nghiệp áp dụng hình thức thanh toán điện tử và khách hàng sẽ tự động bị mất một khoản tiền tip dành cho nhân viên phục vụ.
Ông Mike Avella - Giảng viên tại Trường khách sạn và du lịch DePaul nói: "Cảm giác như giờ đi đâu mọi người cũng phải tip vậy. Từ cửa hàng bán đồ điện tử, tạp hóa, cho đến siêu thị".
Ông Vincent Rotolo - Chủ cửa hàng bánh Good Pie cho biết: "Chúng tôi không chấp nhận tiền mặt ở cửa hàng, như vậy chúng tôi sẽ dễ dàng theo dõi mọi giao dịch và cả các khoản tiền típ. Ở đây chúng tôi đưa ra các mức tiền típ như 18%, 20%, 22% để khách hàng chọn".
Việc áp dụng hình thức gửi tiền tip như thế này đã tạo ra phản ứng trái chiều với người tiêu dùng. Các nghiên cứu cho thấy, nhiều khách hàng cảm thấy khó chịu bởi các yêu cầu tiền típ tự động tại các quán cà phê và các quán ăn cung cấp dịch vụ tại quầy, những nơi khách hàng không mấy khi để lại tiền típ, vì dịch vụ thường bị hạn chế.
Chị Anna Wolf - Cư dân Chicago cho biết: "Tùy từng doanh nghiệp, tôi sẽ quyết định có típ hay không. Tôi thường chỉ tip cho các cửa hàng nhỏ, độc lập mà thôi".
Nhiều người cũng cho rằng cách làm như vậy vô hình chung đang tạo ra áp lực cho khách hàng, trong bối cảnh lạm phát vẫn ở mức cao, 6,5% trong tháng 12.
Ông Phillip Sipka - Quản lý quán cà phê Kusanya cho rằng: "Một vấn đề tôi không thích đó là khoản tiền típ luôn bị áp đặt ở mức quá cao, trên 20% và không cho tôi các phương án khác".
Theo ông Thomas Farley - Chuyên gia nghi thức xã giao: "Khách hàng bị rơi vào tình huống buộc phải típ, dù trước đó có thể họ không có ý định đó. Nhân viên phục vụ chỉ cần nhìn liếc qua cũng biết bạn ấn vào số tiền típ là bao nhiêu, chưa kể những khách hàng xếp hàng tại quầy đằng sau bạn cũng thấy được khoản tiền bạn chi trả".
Theo số liệu của Square, một trong những công ty lớn nhất vận hành phương thức thanh toán kỹ thuật số, tiền típ tại các nhà hàng đã tăng 25,3% trong quý 3/2022, trong khi số tiền tip tại các cửa hàng ăn nhanh hoặc phục vụ tại quầy tăng16,7% so với cùng thời điểm năm 2021.
Các phương thức thanh toán kỹ thuật số đã xuất hiện được nhiều năm qua, và các chuyên gia cho rằng đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh hơn xu hướng số hóa "tiền típ".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!