Các nhà khảo cổ học khai quật hang Sima del Elefante, nơi tìm thấy các mảnh hộp sọ hóa thạch. (Ảnh: IPHES-CERCA)
Các nhà khoa học mới đây đã phát hiện ra hóa thạch một quần thể người tiền sử chưa từng được biết đến, sống cách đây hơn 1,1 triệu năm tại châu Âu. Phát hiện này đến từ các mảnh xương hóa thạch được khai quật trong hang Sima del Elefante, thuộc dãy núi Atapuerca ở miền bắc Tây Ban Nha.
Các hóa thạch bao gồm một phần hộp sọ, cụ thể là phần bên trái của khuôn mặt một người trưởng thành. Đây là di tích hóa thạch người cổ xưa nhất từng được tìm thấy ở Tây Âu. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa thể xác định chính xác loài người tiền sử này.
Khu vực dãy núi Atapuerca từ lâu đã là địa điểm quan trọng trong ngành cổ sinh vật học. Vào những năm 1990, các nhà khoa học phát hiện Homo antecessor - một họ hàng của con người - từ khoảng 80 hóa thạch tại Gran Dolina, gần Sima del Elefante. Những hóa thạch này có niên đại khoảng 850.000 năm.
Tuy nhiên, bà María Martinón-Torres - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tiến hóa Con người Quốc gia Tây Ban Nha (CENIEH), cho biết hình thái hộp sọ được tìm thấy vào năm 2022 không khớp với đặc điểm của Homo antecessor. Thay vào đó, nó có khuôn mặt nhô ra nhiều hơn, giống với Homo erectus - loài từng được tìm thấy ở châu Phi và châu Á, nhưng chưa từng được xác nhận tại châu Âu.
Hóa thạch gốc, được gọi là ATE7-1, được tìm thấy tại địa điểm Sima del Elefante ở dãy núi Atapuerca gần Burgos, Tây Ban Nha. (Ảnh: IPHES-CERCA)
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng phân tích lại một phần xương hàm dưới được tìm thấy vào năm 2007 tại cùng địa điểm. Họ cho rằng nó thuộc về cùng quần thể người tiền sử này. Tuy nhiên, do thiếu dữ liệu, nhóm nghiên cứu đặt tên cho loài này là Homo affinis erectus (có nghĩa là "gần giống Homo erectus").
Tiến sĩ Chris Stringer, nhà nghiên cứu về tiến hóa con người tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London, đánh giá đây là phát hiện rất quan trọng. Ông cho biết, đặc điểm khuôn mặt ít nổi bật và xương gò má kém tinh tế hơn của loài này giống với một số hóa thạch Homo erectus.
Ngoài các hóa thạch, nhóm nghiên cứu còn tìm thấy xương động vật có vết cắt và công cụ bằng đá dùng để xẻ thịt, cho thấy quần thể này sống trong môi trường rừng rậm và đồng cỏ ẩm ướt, giàu nguồn thức ăn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!