Ngày 27/5, tại Hàn Quốc, Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc đã diễn ra. Đây là Hội nghị thượng đỉnh ba bên đầu tiên giữa ba nước trong hơn 4 năm qua.
Hội nghị thượng đỉnh Hàn - Trung - Nhật được nhận định là cơ hội để đưa hợp tác ba bên vốn bị ngưng trệ trở lại đúng hướng. Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo đã ký tuyên bố chung nêu bật các hợp tác trọng tâm.
Theo tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo đánh giá hợp tác ba bên đã trở nên sâu sắc hơn trên nhiều lĩnh vực, mang lại lợi ích cho quốc gia và nhân dân ba nước. Các nhà lãnh đạo nhất trí ba nước có những tiềm năng hợp tác đáng kể trên nhiều lĩnh vực như giao lưu nhân dân, phát triển bền vững, hợp tác kinh tế và thương mại, sức khỏe cộng đồng và xã hội già hóa, hợp tác khoa học công nghệ, chuyển đổi số, cứu trợ và an toàn thiên tai.
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol phát biểu: "Những vấn đề khó giải quyết song phương cũng có thể được giải quyết thông qua hợp tác ba bên. Chúng tôi hy vọng rằng ba nước chúng ta sẽ đoàn kết để cùng nhau giải quyết các thách thức toàn cầu".
Thủ tướng Nhật Bản, Tổng thống Hàn Quốc và Thủ tướng Trung Quốc tham dự Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh tại Phòng Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc ở Seoul, ngày 27/5. (Ảnh: AFP)
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường nhận định: "Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc nên giải quyết thỏa đáng các vấn đề và khác biệt nhạy cảm, quan tâm đến lợi ích cốt lõi và mối quan tâm lớn của nhau, thực thi chủ nghĩa đa phương một cách thực chất, cùng nhau duy trì an ninh và ổn định ở Đông Bắc Á, đồng thời thúc đẩy hòa bình ở khu vực và trên thế giới".
Về kinh tế, lãnh đạo ba nước nhất trí rằng những nỗ lực chung trong lĩnh vực kinh tế và thương mại giữa ba nước đóng vai trò quan trọng đối với sự thịnh vượng và ổn định của nền kinh tế khu vực và toàn cầu. Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản tái khẳng định sự ủng hộ đối với hệ thống thương mại đa phương cởi mở, minh bạch, toàn diện, không phân biệt đối xử và dựa trên luật lệ.
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumia tuyên bố: "Liên quan đến các vấn đề kinh tế, chúng tôi đã chỉ ra tầm quan trọng của việc duy trì và củng cố trật tự kinh tế quốc tế tự do và công bằng. Tôi bày tỏ mong muốn trao đổi thẳng thắn quan điểm về hiệp định thương mại tự do Nhật Bản - Trung Quốc - Hàn Quốc hướng tới tương lai, bao gồm cả trật tự cấp cao, hướng tới Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực, cùng với thỏa thuận giữa ba quốc gia vốn có quan hệ sâu sắc cả về thương mại, đầu tư".
Ngoài ra, các nhà lãnh đạo tái khẳng định rằng việc duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên và ở Đông Bắc Á là trách nhiệm chung, nhất trí tiếp tục nỗ lực tích cực để tìm ra giải pháp chính trị cho vấn đề bán đảo Triều Tiên.
Lãnh đạo ba nước nhất trí tăng cường hợp tác ba bên thực chất thông qua các cơ chế tham vấn liên chính phủ như các cuộc họp cấp cao và Hội nghị Bộ trưởng trong các lĩnh vực bao gồm giáo dục, văn hóa, du lịch, thể thao, thương mại, y tế công cộng và nông nghiệp.
Tổng thống Hàn Quốc (giữa), Thủ tướng Nhật Bản (trái) và Thủ tướng Trung Quốc (phải) tham dự cuộc gặp cấp cao ba bên tại Nhà Xanh ở Seoul, ngày 27/5. (Ảnh: AFP)
Theo đánh giá của các nhà quan sát, việc khôi phục Hội nghị thượng đỉnh ba bên Hàn - Trung - Nhật sau thời gian dài gián đoạn có ý nghĩa rất lớn. Đây là động lực để vực dậy một nền tảng đối thoại thay vì đối đầu không mang lại lợi ích cho bất kỳ bên nào. Nỗ lực thúc đẩy hợp tác đã được thể hiện trong tuyên bố chung, trong đó các nhà lãnh đạo khẳng định cần phải duy trì sự liên lạc, xử lý phù hợp các vấn đề nhạy cảm, khác biệt trong quan hệ song phương, cơ sở hợp tác chính là sự hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau, các bên cần duy trì liên lạc thường xuyên.
Kết quả nổi bật được chú ý nhất trong hội nghị lần này là các cam kết trong lĩnh vực kinh tế với cam kết tăng cường chuỗi cung ứng, nối lại đàm phán thương mại tự do (FTA), thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo AI.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực đang rất phức tạp. Tại Hội nghị thượng đỉnh Hàn - Trung - Nhật lần này, ngoài những vấn đề ít gai góc có thể mang lại sự nhất trí giữa ba cường quốc Đông Á như vấn đề hợp tác kinh tế, phát triển khoa học công nghệ hay giao lưu nhân dân, các vấn đề an ninh hay vướng mắc trong quan hệ song phương khó có thể giải quyết trong tương lai gần.
Tuy nhiên, với tuyên bố chung khẳng định nhu cầu hợp tác của cả ba nước, Hội nghị thượng đỉnh vừa tổ chức tại Seoul sẽ là tiền đề cho các bên phục hồi hoạt động hợp tác thực chất và hướng tới giải quyết những nguy cơ trong quan hệ song phương cũng như các bất ổn an ninh trong khu vực.
Quan hệ ba bên Hàn - Trung - Nhật hiện nay được giới chuyên gia nhận định là một sự kết hợp phức tạp giữa hợp tác và cạnh tranh. Mặc dù có nhiều tiềm năng hợp tác về kinh tế, công nghệ nhưng các vấn đề lịch sử, an ninh, chính trị vẫn là những thách thức lớn.
Các chuyên gia khuyến nghị để xây dựng một mối quan hệ ba bên bền vững và hiệu quả, các quốc gia cần tiếp tục đối thoại, tăng cường hiểu biết lẫn nhau và cùng nhau giải quyết các vấn đề chung.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!