Suốt gần 3.000 năm nay, Thủ đô của nước Ý đã trở thành biểu tượng về khả năng thích ứng với mọi thay đổi của lịch sử nhân loại cũng như khả năng tái tạo liên tục qua khả năng nghệ thuật và sáng tạo không ngừng nghỉ. Giờ đây, thành phố đang tiếp tục chuyển mình khi tham gia ứng cử cho việc đăng cai Triển lãm Toàn cầu - World Expo vào năm 2030.
Roma là thành phố có nhiều giá trị ẩn giấu, là kho tàng lịch sử dành với các học giả, độc đáo và giàu tính thơ với cư dân và hấp dẫn để khám phá cho các du khách. Chỉ cần một lần đi dạo ở trung tâm, người ta sẽ hiểu Roma xứng đáng với danh hiệu "Thành phố vĩnh cửu" đến thế nào.
Từ thời cổ đại, Roma đã có những phát minh phục vụ các cộng đồng người dân (thời Hoàng đế Augustus, dân số của Roma đã là 1 triệu người) như hệ thống đường ống dẫn nước - đã khiến Roma được mệnh danh "Regina Aquarum" (Nữ hoàng Nước), hay mạng lưới các con đường kết nối nước Ý và với tất cả các vùng thuộc Đế chế La Mã ("tất cả các con đường đều dẫn đến Roma"). Tiếp nối những phát minh tiên phong ấy, Roma muốn mang đến Triển lãm lần này khả năng hội nhập di sản của quá khứ và hiện tại, cùng hướng tới tương lai.
Kể từ khi thành lập, Roma - nằm ở trung tâm Địa Trung Hải, nơi giao thoa của ba lục địa - đã thu hút những ý tưởng và tài năng từ nhiều Quốc gia trên thế giới. Chính xác hơn, nếu thiếu đi sự đóng góp của các nền văn hóa khác nhau thì Thủ đô nước Ý đã không thể có một bộ sưu tập nghệ thuật đặc sắc và kỳ diệu đến thế. Sự pha trộn độc đáo giữa lịch sử, thiên nhiên và con người đã khiến Roma ngày nay trở thành một thủ đô hiện đại, điểm đến của hàng triệu du khách mỗi năm trên toàn thế giới. Đây cũng là lý do Roma tiếp tục mang đến thông điệp về thành phố của sự hòa hợp, nơi mọi người dân cùng chung sống và kiến tạo nên các giá trị cho văn minh nhân loại.
Roma cũng là đô thị có nhiều không gian xanh nhất ở châu Âu. Các công viên trong lòng thành phố, biệt thự lịch sử, khu bảo tồn thiên nhiên tạo cho nơi đây một sự cân bằng đặc biệt - sự hòa nhập giữa người dân và thiên nhiên. Không phải ngẫu nhiên mà Roma là đô thị nông nghiệp lớn nhất ở châu Âu. Đó cũng là mục đích để Thành phố tích cực khuyến khích tìm kiếm các giải pháp bền vững cho tương lai chung của thế giới với khẩu hiệu "Con người và lãnh thổ: tái tạo, hòa nhập và đổi mới đô thị" cho World Expo 2030 - thể hiện thách thức và nhu cầu tìm kiếm giải pháp chung của các quốc gia trên thế giới, được đề cập trong Chương trình nghị sự 2030 của Liên Hiệp Quốc.
Hiện nay, thế giới đang phải đối mặt với những thách thức trên nhiều lĩnh vực như vấn đề phát triển của các Quốc gia dưới sự đe dọa của biến đổi khí hậu; tính bền vững của các tập hợp đô thị; sự phân quyền và di cư ở các vùng lãnh thổ, quốc gia và quốc tế…. Expo Roma 2030 dự định giải quyết những vấn đề này, qua việc khuyến khích thảo luận, đề ra một hướng đi chung, xác định các giải pháp chung cho các nước trên thế giới với mô hình kinh tế vòng tròn – phát triển xanh hay kết nối số cho động lực phát triển kinh tế và xã hội thông qua việc triển khai các dự án và chương trình tập trung vào kinh nghiệm cũng như các nhu cầu khác nhau của từng quốc gia.
Tiếp nối thông điệp về Con người và Vùng lãnh thổ, Địa điểm tổ chức Triển lãm Toàn cầu tại Roma mang nhiều tham vọng thiết lập nên các tiêu chuẩn mới về tính bền vững như không phát thải CO2, tái sử dụng tối đa các vật liệu, nước, không khí và năng lượng. Quy hoạch tổng thể bởi Kiến trúc sư Carlo Ratti danh tiếng, địa điểm này được kỳ vọng sẽ không chỉ trở thành khu vực sở hữu hệ sinh thái tuần hoàn tối đa mà còn có khả năng sản xuất và chia sẻ năng lượng sạch cho các khu vực khác.
Bên cạnh các vấn đề về môi trường, tính lịch sử, Roma cũng được coi là thủ đô ngoại giao thế giới khi tập trung hơn 139 Đại sứ quán của các quốc gia khác nhau (cùng Đại sứ quán tại Tòa Thánh và San Marino). Đây còn là địa điểm đặt trụ sở của các Tổ chức Lương thực Liên hợp quốc (FAO-IFAD-PAM) với hơn 130 đại diện cùng những cơ quan khác được công nhận tại Toàn quyền Malta. Tổng cộng, có khoảng 430 Đại sứ quán và gần 3.000 nhà ngoại giao có mặt tại Roma.
Cuối cùng, không thể không nhắc tới biểu tượng của Roma Expo 2030: chiếc cổng vòm cách điệu với đa dạng các màu sắc thay đổi liên tục, qua đó tạo ra các hiệu ứng vô tận về thị giác. Biểu tượng này không chỉ thể hiện sự vững chắc, thanh lịch của các di tích La Mã cổ đại mà còn khiến người xem liên tưởng tới các công nghệ Kỹ thuật số của tương lai. Dự kiến sẽ có khoảng 30 triệu lượt du khách sẽ có hành trình đáng nhớ với biểu tượng nghệ thuật này cùng các không gian triển lãm của 150 Quốc gia
Với bề dày lịch sử, sự tiếp nối, sáng tạo liên tục với các giá trị về con người – thiên nhiên…, Thành phố Vĩnh cửu sẵn sàng chào đón các du khách trên toàn thế giới, các cơ quan nhà nước, các tập đoàn của Việt Nam tới tham quan kỳ triển lãm trong năm 2030.
Tới đây, vào ngày 11/2/2023, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Cộng hòa Italia, bà Maria Tripodi cùng các chuyên gia của dự án Roma Expo 2030 cũng sẽ có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam để có những chia sẻ cụ thể về chương trình này.
"Được đánh giá là một trong ba sự kiện lớn nhất thế giới được tổ chức (cùng Thế vận hội Olympic và Giải vô địch bóng đá thế giới), Triển lãm Toàn cầu (World Expo) là dịp để các Quốc gia khẳng định vị thế của mình trên bản đồ thế giới thông qua việc giới thiệu tiềm năng, sáng chế, đóng góp cho sự tiến bộ và phát triển của nhân loại", ông Antonio Alessandro - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Italy tại Việt Nam cho hay.
World Expo được tổ chức 5 năm một lần (kéo dài 6 tháng), xen kẽ là các kỳ Expo được tổ chức 2 năm một lần (kéo dài 3 tháng). Hai kỳ Triển lãm gần nhất được tổ chức tại Các tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất (Dubai 2022) và Osaka (Nhật Bản) 2025.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!