Tuy nhiên, người tiêu dùng sẽ phải đối mặt với nguồn cung thắt chặt hơn vào năm 2024, trong bối cảnh thời tiết bất lợi. Hiện tượng El Nino gây khô hạn ở phần lớn châu Á và nhiều nơi khác trong năm nay được dự báo sẽ tiếp tục diễn ra trong nửa đầu năm sau, gây bất lợi cho nguồn cung gạo, lúa mì, dầu cọ và các nông sản khác ở một số nền nông nghiệp hàng đầu thế giới.
Nguồn cung lương thực toàn cầu giảm do khô hạn
Những người nông dân ở Karawang, tỉnh Tây Java, Indonesia, lo ngại về sản lượng lúa sụt giảm do nắng hạn, ít mưa.
Ông Muhammad Atta - Nông dân nói: "Trong điều kiện thời tiết thuận lợi, chúng tôi có thể thu hoạch 5 tấn mỗi ha, nhưng giờ thì chỉ được 3 đến 4 tấn, phần lớn thời gian chỉ được 3 tấn".
Giới thương nhân cảnh báo, sản lượng gạo ở châu Á nửa đầu năm tới sẽ sụt giảm do điều kiện khô hạn và hồ chứa ít nước hơn. Nguồn cung mặt hàng này vốn đã bị thắt chặt trong năm nay, sau khi El Nino làm giảm sản lượng khiến Ấn Độ - nước xuất khẩu gạo số 1 thế giới - áp đặt hạn chế xuất khẩu. Hệ quả là giá gạo tăng vọt lên mức cao nhất 15 năm giữa lúc các ngũ cốc khác mất giá.
Vụ lúa mì tiếp theo của Ấn Độ và Australia cũng đang bị đe dọa do khô hạn, điều này buộc các nước nhập khẩu lúa mì lớn như Trung Quốc và Indonesia sẽ phải tìm đến nguồn cung ở Bắc Mỹ, châu Âu hoặc khu vực Biển Đen.
Điểm sáng trong bức tranh nguồn cung lương thực năm tới là dự báo cải thiện nguồn cung ngô, lúa mì và đậu tương từ Nam Mỹ. Tuy nhiên, vẫn có những lo ngoại do thời tiết thất thường trong những tuần qua ở Brazil.
Sản xuất lương thực bền vững để thích ứng biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu đã và đang thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách, cũng như bản thân những người làm nông nghiệp, tập trung vào việc tìm kiếm và thực hiện các biện pháp chủ động thích ứng và giảm thiểu tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Thế giới vẫn đang nỗ lực tìm kiếm nhiều cách để sản xuất lương thực bền vững hơn. Trang trại cọ ở thành phố Eilat, Israel, ứng dụng công nghệ để tận dụng tối đa nguồn nước tưới cho cây trồng. Những đường ống nhỏ dẫn nước ngầm và nước thải đã qua xử lý tới những gốc cây, tất cả đều đến từ nhà máy nước ở gần đó.
Ông Arik Ashkenazi - Kỹ sư trưởng, nhà máy nước Ein Netafim: "Nhà máy xử lý toàn bộ lượng nước thải và hoạt động 24/7, toàn bộ nước đều được tái chế. Nước thải đã qua xử lý được chuyển toàn bộ đến cho nông dân, chứ không hề thải ra ngoài tự nhiên, không có gì đổ ra biển hoặc sông suối, tất cả đều được sử dụng cho nông nghiệp".
Một hướng đi được nhiều nước lựa chọn là nghiên cứu phát triển các loại cây trồng thích ứng với thời tiết ngày càng khắc nghiệt. Các nhà khoa học tại Philippines đang ứng dụng công nghệ gen để tạo ra các giống lúa có khả năng chống chịu hạn hán và lũ lụt.
Ông Shalabh Dixit - Chuyên gia về giống cây trồng, Viện Nghiên cứu Quốc tế về Lúa gạo (IRRI): "Trước tình trạng biến đổi khí hậu, gia tăng căng thẳng về sinh học và phi sinh học, lượng nước trên toàn cầu giảm, chúng ta cần gạo có gen tốt hơn để có thể cho năng suất ổn định trong môi trường đầy biến động. Khi môi trường biến động ngày càng nhiều, tính ổn định của năng suất sẽ giảm. Vì vậy, các giống cây trồng cải tiến, chống chịu tốt hơn với khí hậu, sử dụng ít nước và chất dinh dưỡng hơn là rất quan trọng".
Khi biến đổi khí hậu đặt ra những thách thức lớn hơn bao giờ hết cho ngành nông nghiệp, ứng dụng công nghệ để vừa tiết kiệm tài nguyên, vừa tăng năng suất, đang là giải pháp hàng đầu giúp người nông dân thích ứng và đảm bảo sản xuất một cách bền vững.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!