Siêu bão Rai diễn ra trong tuần qua ở Philippines. (Ảnh: AP)
Siêu bão Rai đã khiến gần 400 người thiệt mạng và gần 1 triệu người phải sơ tán ở Philippines.
Mặc dù không xác định được chính xác tình trạng ấm lên toàn cầu đang ảnh hưởng như thế nào đến việc tăng cường độ của những cơn bão, nhưng Cơ quan biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc nhận thấy rằng, "có khả năng là tần suất xuất hiện của các cơn bão với cường độ nhanh và mạnh đã tăng lên trong bốn thập kỷ qua" khi nhiệt độ tăng lên.
Trước khi bão Rai trải qua một quá trình mạnh lên nhanh chóng, các nhà dự báo ban đầu đã cảnh báo về một cơn bão có thể mang lại "thiệt hại đáng kể", với sức gió lên tới 165 km/h (103 dặm/h).
Nikos Peñaranda, nhà dự báo chuyên nghiên cứu về giông bão tại Cơ quan Thời tiết quốc gia Philippines, cho biết: "Tuy nhiên, tình hình bão đã diễn tiến rất nhanh. Các mô hình của chúng tôi không thể dự báo cách cơn bão mạnh lên và nó vượt quá tất cả các dự đoán của chúng tôi".
Khi cơn bão mạnh lên nhanh chóng, nước biển ấm và các tốc độ gió khác nhau gần tâm bão đóng vai trò như "nhiên liệu" thúc đẩy bão trở nên nghiêm trọng hơn. Trong trường hợp của bão Rai, cơn bão trở thành siêu bão cấp 5, với tốc độ tương tự như khi một máy bay chở khách bắt đầu cất cánh.
Khi bão đổ bộ vào đất liền, sức gió lên tới 210 km/h, làm bật gốc cây, quật ngã các cột điện bê tông và giật tung những tấm tôn và gỗ lên không trung.
Siêu bão Rai gây thiệt hại nghiêm trọng cả về người và tài sản ở Philippines. (Ảnh: AP)
Peñaranda cho biết, việc thiếu dữ liệu thời gian thực và các nghiên cứu điển hình về những cơn bão tương tự trong khu vực khiến các nhà dự báo khó dự đoán được Rai, hay Odette theo hệ thống đặt tên bão của Philippines, sẽ mạnh lên ở mức độ nào.
Clare Nullis, chuyên viên truyền thông chuyên về biến đổi khí hậu của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), cho biết: "Thách thức trong việc dự báo các cơn bão đã gia tăng nhanh chóng, khi tốc độ xảy ra bão nhanh hơn đáng kể, thường chỉ trong vài giờ, khiến việc huy động và sơ tán nhằm giảm nhẹ rủi ro thiên tai có ít thời gian hơn".
Bão Ida, một cơn bão cấp 4, đã trải qua một đợt tăng cường tương tự ở vịnh Mexico vài giờ trước khi đổ bộ vào bang Louisiana của Mỹ vào tháng 8.
Theo WMO, nhiệt độ đại dương gần bề mặt nước và ở độ sâu lên tới 200 m đang tăng nhanh hơn khoảng ba lần so với mức trung bình toàn cầu, khiến nó trở thành mảnh đất màu mỡ cho những cơn bão dữ dội hơn, khó dự đoán hơn.
Trong ba thập kỷ qua, Philippines đã ghi nhận ít nhất 205 cơn bão lốc xoáy thuận nhiệt đới, nhiều hơn so với bất kỳ quốc gia châu Á nào, theo EM-DAT, một cơ sở dữ liệu công khai về thiên tai do Đại học Louvain điều hành. Gần như mỗi trận bão lốc xoáy này đều đã cướp đi sinh mạng cư dân và gây ra thiệt hại trị giá hàng triệu USD.
Để so sánh, Trung Quốc, quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề thứ hai do bão, đã phải hứng chịu 139 cơn bão lốc xoáy thuận nhiệt đới và Bangladesh với 42 trận bão.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!