Các nhân viên không còn muốn quay lại văn phòng sau đại dịch
Trong suốt nhiều năm, ngành bất động sản văn phòng tại Thung lũng Silicon, bang California, Mỹ đã hưởng lợi lớn từ làn sóng các công ty công nghệ đổ về đây thiết lập văn phòng, đặc biệt là các tập đoàn hàng đầu nước Mỹ như Alphabet, Meta hay Apple. Các số liệu thống kê từ tập đoàn bất động sản Avison Young cho thấy, vào năm 2019 – thời điểm trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, các công ty công nghệ đóng góp tới 72% số hợp đồng cho thuê bất động sản thương mại tại khu vực này.
Ngay cả khi đại dịch bùng nổi hồi đầu năm 2020, đẩy nền kinh tế Mỹ vào tình cảnh khó khăn, và các văn phòng trở nên trống rỗng vì các biện pháp phong tỏa, triển vọng vẫn là rất hứa hẹn. Nhiều công ty công nghệ lớn đã tiến hành tuyển dụng rầm rộ trong những năm đầu của đại dịch nhờ hoạt động kinh doanh online bùng nổ. Dù cho phép hầu hết nhân viên của mình tiếp tục làm việc tại nhà, nhưng họ vẫn giữ lại diện tích không gian văn phòng của mình, với ý định sẽ sử dụng khi lực lượng lao động của họ quay trở lại nơi làm việc như trước đại dịch.
Đại dịch COVID-19 và các biện pháp phong tỏa đã khiến nhân viên của các hãng công nghệ quen với mô hình làm việc từ xa (Nguồn: Reuters)
Tuy nhiên, thực tế đã không diễn ra như vậy. Theo Kastle Systems, công ty chuyên theo dõi hoạt động quét an ninh ra vào ở các tòa nhà văn phòng, Thung lũng Silicon là một trong những nơi ở Mỹ có tỷ lệ quay lại văn phòng thấp nhất. Trong tuần đầu tiên của tháng 6, tỷ lệ quay lại văn phòng ở San Jose là 39% so với mức trước đại dịch, thấp nhất trong số 10 thành phố mà Kastle Systems theo dõi, và ít hơn nhiều so với mức trung bình 50%.
Khu văn phòng vắng vẻ của Meta Platforms tại thành phố Menlo Park, Thung lũng Silicon, bang California, Mỹ. Meta đã cho phép hầu hết nhân viên làm việc từ xa vào năm 2021 và giờ đây đang kêu gọi nhân viên trở lại văn phòng ít nhất 3 ngày/tuần vào tháng 9 tới (Nguồn: Reuters)
Theo Scoop Technologies, công ty phần mềm giám sát các chiến lược tại nơi làm việc, một số công ty công nghệ lớn, bao gồm Amazon, Lyft và Salesforce, đang kêu gọi đội ngũ nhân viên của họ trở lại văn phòng để làm việc ít nhất là 3 ngày mỗi tuần.
Google cũng yêu cầu hầu hết nhân viên phải có mặt tại văn phòng 3 ngày/tuần. Gần đây, công ty đã thông báo với nhân viên rằng việc có mặt tại văn phòng sẽ là một phần của kết quả đánh giá hiệu suất công việc.
Thế nhưng, bất chấp các cuộc tranh luận công khai về quy định quay trở lại văn phòng tại các công ty lớn, các chuyên gia cho rằng tỷ lệ lấp đầy văn phòng sẽ không bao giờ trở lại mức như trước năm 2020, khi các nhân viên ngày càng cảm thấy hài lòng với mô hình làm việc từ xa, hoặc kết hợp giữa làm tại công ty và tại nhà.
Các hãng công nghệ dần từ bỏ không gian văn phòng
Theo Wall Street Journal, trước thực tế khó khăn này, các công ty tại Thung lũng Silicon đang từ bỏ không gian văn phòng với tốc độ ngày càng nhanh hơn để tiết kiệm chi phí. Các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Alphabet hay Meta đều đã cho đóng cửa các địa điểm làm việc tại Thung lũng Silicon, và đánh giá lại kế hoạch sử dụng văn phòng ở khu vực này.
Ông Nigel Hughes, nhà phân tích thị trường cao cấp của CoStar Group, nhận định: "Sau khi rà soát lại các kế hoạch về địa điểm làm việc của mình, các công ty công nghệ đang bắt đầu giảm bớt diện tích không gian văn phòng".
Alphabet đang cân nhắc lại thời điểm khởi công dự án văn phòng Downtown West trên diện tích 324 nghìn mét vuông và cung cấp nơi không gian làm việc cho tối đa 25 nghìn nhân viên. (Nguồn: Reuters)
Tỷ lệ văn phòng bị bỏ trống ngày càng gia tăng
Theo dữ liệu từ công ty CoStar Group, với những động thái từ các hãng công nghệ, tỷ lệ văn phòng bị bỏ trống ở một số khu vực tại Thung lũng Silicon, bao gồm các thành phố San Jose, Palo Alto và Synnyvale ở North California đã tăng từ mức 11% hồi năm 2019 lên 17% trong tháng 6. CoStar cũng cho biết, tại một số khu vực khác, chẳng hạn như Menlo Park và Mountain View, tỷ lệ này đã vượt quá 20% vào mùa xuân năm nay.
Mức độ dư thừa không gian văn phòng tại đây vẫn thấp hơn so với thành phố San Francisco ở phía Bắc - nơi tỷ lệ không gian bị bỏ trống đã tăng hơn gấp ba lần kể từ năm 2019, lên hơn 25%.
Theo các công ty môi giới và chủ sở hữu bất động sản, tỷ lệ văn phòng bị bỏ trống tại San Francisco tăng nhanh hơn và sớm hơn so với Thung lũng Silicon, một phần là bởi phần lớn nhu cầu thuê địa điểm trong thành phố này đến từ các công ty có quy mô nhỏ hơn. Các doanh nghiệp này đã nhanh chóng hủy bỏ hợp đồng thuê khi tình hình trở nên khó khăn hơn do đại dịch COVID-19.
"Các công ty công nghệ hiện không có nhiều nhu cầu vào thời điểm hiện tại," ông Douglas Linde - chủ tịch công ty cho thuê bất động sản văn phòng Boston Properties cho biết trong một cuộc họp báo cáo kết quả kinh doanh của công ty hồi tháng 4. Hoạt động cho thuê tại tòa tháp văn phòng mà công ty ông đang phát triển ở San Jose trên thực tế không tồn tại. "Không có bất kỳ đề nghị thuê văn phòng nào tại đó", ông Linde phát biểu tại cuộc họp.
Sự sụt giảm nhu cầu về diện tích văn phòng không chỉ giới hạn ở những gã khổng lồ công nghệ của Thung lũng Silicon. Theo CBRE, tỷ lệ văn phòng bỏ trống dọc theo đường Sand Hill – một trong những địa chỉ uy tín nhất thế giới dành cho các công ty đầu tư mạo hiểm, đã tăng hơn gấp ba lần kể từ năm 2019 lên khoảng 14%. Andreessen Horowitz, một trong những công ty đầu tư mạo hiểm lớn nhất, vẫn duy trì các văn phòng trên đường Sand Hill nhưng cho biết họ đang hoạt động "chủ yếu qua mạng".
Những tác động đáng lo ngại về kinh tế
Việc số lượng văn phòng bỏ trống gia tăng ở Thung lũng Silicon đang khiến các nhà bán lẻ, nhà hàng và các doanh nghiệp nhỏ khác trong khu vực lo lắng, khi hoạt động của họ phụ thuộc vào chi tiêu của đội ngũ nhân viên công nghệ .
Trong báo cáo mới nhất, chính quyền thành phố San Jose đã coi tỷ lệ văn phòng trống ở mức kỷ lục là một trong những thách thức lớn đối với nền kinh tế thành phố. Các số liệu thống kê từ Bloomberg cũng cho thấy, diện tích văn phòng trống gia tăng đang góp phần đẩy giá bất động sản thương mại tại San Jose lao dốc mạnh, với mức giảm 7,5% trong năm ngoái.
Giá bất động sản thương mại tại San Jose ghi nhận mức giảm lớn nhất trong năm 2022 (Nguồn: Bloomberg)
"Trung tâm thành phố San Jose chưa rơi vào tình trạng khó khăn như San Francisco," ông David Taxin, một đối tác của công ty bất động sản thương mại Meacham Oppenheimer cho biết. "Nhưng có những yếu tố đang khiến các doanh nghiệp rời khỏi đây".
Các chuyên gia lo ngại, tình trạng khó khăn của lĩnh vực bất động sản thương mại có thể gây sức ép lớn lên nền kinh tế, vốn đang phải chống chịu với tỷ lệ lạm phát cao và lãi suất tăng. "Nếu các chủ sở hữu văn phòng và cửa hàng bán lẻ gặp khó khăn trong việc tạo thu nhập cho thuê vì mọi người không đến văn phòng và mua sắm, điều này sẽ làm tăng khả năng họ không thể thanh toán các khoản vay ngân hàng đúng hạn", ông Mark Zandi, chuyên gia kinh tế trưởng của Moody's Analytics cảnh báo. "Điều đó có nghĩa là các khoản lỗ sẽ bắt đầu chồng chất lên trên các khoản vay. Và với việc hệ thống ngân hàng và tài chính nói chung đang phải vật lộn với rất nhiều vấn đề khác… sẽ có nhiều ngân hàng sụp đổ hơn".
Theo các công ty môi giới, để cải thiện tình hình thị trường, các chủ sở hữu bất động sản văn phòng tại Thung lũng Silicon đang sẵn sàng giảm tiền thuê hoặc miễn phí tiền thuê trong những tháng đầu tiên và cung cấp các ưu đãi khác để thu hút khách hàng. Chuyên gia Dina Gouveia tại Avison Young đánh giá, "thông thường các doanh nghiệp không có nhiều cơ hội thiết lập văn phòng tại đây, nhưng bây giờ là lúc thích hợp để làm điều đó".
Chia sẻ quan điểm trên, ông Derek Daniels, giám đốc nghiên cứu phụ trách khu vực San Francisco của Colliers International nhận định, với sự dồi dào nguồn cung, khách thuê văn phòng tại Thung lũng Silicon hiện đang có nhiều sự lựa chọn hơn bao giờ hết. "Có lẽ chưa bao giờ khách thuê trên thị trường bất động sản văn phòng lại có nhiều đề nghị hấp dẫn như vậy", ông Daniels kết luận.
Nguồn: WSJ, Bloomberg, The Messenger, Washington Post
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!