Một người ủng hộ quyền phá thai ở bên ngoài Tòa án Tối cao Mỹ vào ngày 3/5/2022. (Ảnh: NBC News)
Quyết định trên được đưa ra sau phán quyết hồi tháng 6 đảo ngược quyết định "Roe kiện Wade" vào năm 1973, trong đó tòa án phán quyết rằng Hiến pháp Mỹ bảo vệ quyền tự do của một phụ nữ mang thai được chọn phá thai mà không bị Chính phủ hạn chế quá đáng trên toàn nước Mỹ.
Các thẩm phán đã bác bỏ kháng cáo của một nhóm Công giáo và hai phụ nữ theo phán quyết của tòa án cấp thấp hơn và cho rằng thai nhi không có tư cách pháp lý thích hợp để thách thức luật tiểu bang năm 2019 pháp điển hóa quyền phá thai phù hợp với tiền lệ "Roe kiện Wade". Hai người phụ nữ, đang mang thai vào thời điểm vụ án đầu tiên được khởi kiện, đã kiện thay mặt cho những bào thai của họ và sau đó đã sinh con.
Thẩm phán có quan điểm bảo thủ Samuel Alito đã viết trong phán quyết vào tháng 6 đảo ngược tiền lệ về quyền phá thai rằng trong quyết định của tòa án không có quan điểm về "liệu và khi nào thai nhi trước khi sinh ra được hưởng bất kỳ quyền nào được hưởng sau khi sinh".
Một số đảng viên đảng Cộng hòa Mỹ ở cấp bang đã theo đuổi những gì được gọi là luật nhân thân của thai nhi, như luật được ban hành ở bang Georgia ảnh hưởng đến thai nhi bắt đầu từ khoảng tuần thứ sáu của thai kỳ, sẽ cấp cho thai nhi trước khi sinh nhiều quyền và sự bảo vệ hợp pháp như bất kỳ người dân nào. Theo luật như vậy, việc đình chỉ thai kỳ có thể bị coi là hành vi giết người.
Tòa nhà Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ở Washington, Mỹ, ngày 30/9/2022. (Ảnh: Reuters)
Các luật sư của nhóm Công giáo "Catholics for Life" và hai phụ nữ ở Rhode Island (một người tên là Nichole Leigh Rowley và người kia sử dụng bút danh Jane Doe) lập luận, vụ án "tạo cơ hội cho tòa án này trả lời câu hỏi" bằng cách quyết định liệu bào thai có các quyền được bảo vệ một cách đúng thủ tục và bình đẳng theo Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ.
Tòa án tối cao Rhode Island dựa trên tiền lệ "Roe kiện Wade" ghi nhận rằng Tu chính án thứ 14 không mở rộng quyền đối với thai nhi. Phán quyết "Roe kiện Wade" đã công nhận rằng quyền riêng tư cá nhân theo Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ khả năng chấm dứt thai kỳ của một phụ nữ.
Các luật cũ của Rhode Island bao gồm một quy chế hình sự, trước khi có phán quyết "Roe kiện Wade", cấm phá thai. Sau phán quyết "Roe kiện Wade", một tòa án liên bang đã tuyên bố rằng luật của Rhode Island là vi hiến và không có hiệu lực khi cơ quan lập pháp do đảng Dân chủ lãnh đạo ban hành Đạo luật Quyền riêng tư về sinh sản vào năm 2019.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!