Đóng góp kinh phí cho các hoạt động quân sự chung của NATO đã là chuyện lớn, kể từ khi ông Donald Trump có khả năng trở thành tổng thống. Tổng thống Mỹ đã nhiều lần tuyên bố các nước thành viên phải đóng góp tương xứng, chứ không thể để Mỹ mãi gánh phần nặng nhất.
Vấn đề này đã trở thành một trong hai đề tài chính của Hội nghị thượng đỉnh sắp diễn ra, và sẽ quan trọng tới mức đang là yếu tố xác định tương lai của NATO.
NATO đang trải qua quãng thời gian bối rối. Vai trò của NATO đã suy yếu sau Chiến tranh lạnh, rồi lại trở nên quan trọng khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea. NATO rồi sẽ ra sao, khi nước Mỹ có Tổng thống mới, với một quan điểm khác về vai trò của một liên minh quân sự, mà trước tiên là quan điểm về chuyện tiền nong. Lúc này, Tổng thư ký NATO cũng mong sẽ không có quá nhiều xáo trộn.
Tổng thống Mỹ nhiều lần cho rằng, không có lý gì Mỹ cứ phải gánh vác phần lớn ngân sách quốc phòng trong khối NATO. Theo thỏa thuận, mỗi nước NATO phải chi tương đương 2% GDP của mình cho quốc phòng. Năm ngoái, ngân sách quốc phòng của Mỹ lên tới 3,61% GDP.
Trong khi đó, chỉ có 4 nước châu Âu tuân thủ được quy định này. Và do GDP của Mỹ rất lớn, nên 3,61% GDP đã tương đương 3/4 tổng cộng ngân sách quốc phòng của toàn bộ các nước NATO. Ngân sách quốc phòng của 27 nước còn lại, trong đó có cả những nước giàu có như Đức và Pháp, mới xấp xỉ được 1/4.
Từ khi ông Donald Trump làm Tổng thống Mỹ, châu Âu đã quyết tâm xây dựng một Chiến lược An ninh và Quốc phòng độc lập, với ngân sách quốc phòng của riêng châu Âu và xây dựng một thị trường khí tài quân sự không liên quan tới NATO. Còn trong nội bộ NATO, tiền bạc phân minh đến mức độ nào, các nước châu Âu trông đợi Tổng thống Mỹ sẽ phát biểu rõ ràng quan điểm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!