Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam VFA, từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp trong nước đã xuất khẩu khoảng 2,78 triệu tấn gạo, đạt hơn 1,2 tỷ USD. Đặc biệt, trong cả 5 tháng đầu năm 2013, xuất khẩu gạo có xu hướng giảm ở hầu hết các thị trường. Trong khi đó, giá xuất khẩu gạo cũng tụt dốc với giá bình quân chỉ đạt khoảng 435 USD/tấn, giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo VFA, Trung Quốc đứng đầu danh sách trong việc ép giá, hủy hợp đồng xuất khẩu gạo Việt Nam. Bên cạnh đó một số doanh nghiệp Trung Quốc còn yêu cầu doanh nghiệp Việt Nam trộn gạo trắng và gạo thơm, sau đó bán dưới “mác” gạo thơm để trục lợi.
Hiện Trung Quốc là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm tới 1/3 lượng gạo xuất khẩu. Thế nhưng, thị trường này không ổn định và luôn chứa nhiều rủi ro. Năm 2012, xuất khẩu gạo Việt Nam sang Trung Quốc tăng bất thường với gần 2,2 triệu tấn, gấp 10 lần so với năm 2011. Chưa kể còn hơn 500 tấn được xuất qua đường tiểu ngạch. Dự kiến, trong năm 2013, Trung Quốc sẽ nhập khoảng 3 triệu tấn gạo.