Cách đây 70 năm, vào rạng sáng 1/9/1939, ông Balan Eugeniuz khi đó mới 13 tuổi đang đứng ở sân ga xe lửa ở Wielun đã được tận mắt chứng kiến những quả bom đầu tiên được ném xuống, khởi đầu cho một cuộc chiến trên phạm vi toàn cầu kéo dài hơn nửa thập kỷ và cướp đi sinh mạng của hơn 40 triệu người.
‘ Thị trấn Wielun sau khi bị không quân Đức Luftwaffe oanh tạc ngày 1/9/1039.
Giờ đây, ông Eugeniuz vẫn không thể nào quên được cái ngày khinh khủng đó. “Ngay sau khi máy bay ném bom đi khỏi, tôi nhìn thấy một cô gái nằm cách chỗ tôi chỉ vài mét đang bị kẹt trong đống đổ nát. Tôi cố gắng để lôi cô ấy ra, mặt cô ấy dính đầy máu, còn hai tay thì đã gẫy. Nhưng tôi không thể cứu được cô ấy, cô ấy đã chết”.
Thị trấn Wielun là nơi đầu tiên trên thế giới gánh những tổn thất do cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai gây ra. Trong suốt thời gian phát xít Đức chiếm đóng, Ba Lan đã mất hơn 6 triệu người và hơn một nửa cơ sở hạ tầng bị phá hủy.
‘ Lính Wehrmacht diễu binh mừng chiến thắng tại Warsaw trước sự chứng kiến của Adolf Hillton vào ngày 5/10/1939
Tại Bảo tàng lịch sử của thị trấn, nơi vẫn còn lưu giữ những kỷ vật của cuộc chiến tranh này. Người đứng đầu bảo tàng - anh Jan Ksiazek nói: “Chiến tranh thế giới thứ II là một cuộc chiến tranh hủy diệt hoàn toàn. Thị trấn Wienlun là nơi tiêu biểu cho sự giết hại những người dân thường vô tội mà không có khả năng tự vệ của phát xít Đức”.
Dự kiến trong ngày hôm nay, tại khu tượng đài Westerplatte sẽ diễn ra lễ kỷ niệm 70 năm ngày bắt đầu Chiến tranh thế giới II với sự tham gia của tổng thống nước chủ nhà Ba Lan, thủ tướng Đức Angela Merkel và thủ tướng Nga Vladimir Putin.