Hành động quyết liệt này được tiến hành trong bối cảnh ngân sách năm 2013 dành cho ngành chỉ còn khoảng 20.000 tỷ đồng tức chỉ bằng một nửa so với năm ngoái. Trong khi đó, chậm tiến độ và yếu kém về chất lượng từ xưa đến nay vẫn là “căn bệnh kinh niên” của ngành xuất phát từ thực tế năng lực yếu của nhiều nhà thầu.
‘ Bộ GTVT sẽ thay thế các nhà thầu yếu kém để đảm bảo tiến độ các công trình (Ảnh: VTVNews)
Dự án đường quốc lộ 3 cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên đến thời điểm này khối lượng đã đạt 70% tiến độ đề ra. Nhưng cách đây 2 năm, dự án này đã bị chậm tiến độ. Sau khi tháo gỡ khó khăn về vốn và mặt bằng mà tiến độ công trình không có thay đổi đáng kể, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã phải áp dụng biện pháp mạnh về vấn đề tổ chức thực hiện với 24 nhà thầu phụ yếu năng lực đã bị thay thế.
Ông Nguyễn Ngọc Long, Tổng Giám đốc Ban quản lý PMU 2 cho biết: “Năm 2012, chúng tôi đã tổ chức thực hiện cơ cấu lại, tổ chức lại công trường do đó tiến độ đã bằng 2 năm trước cộng lại. Chúng tôi đang cùng với nhà thầu tư vấn giải quyết vướng mắc ngay tại hiện trường để phấn đấu đến cuối tháng 5/2013 sẽ thông xe kỹ thuật”.
Tuy nhiên, không phải dự án nào Bộ GTVT cũng có thể thay nhà thầu như dự án Quốc lộ 3 do cơ chế lịch sử để lại. Hiện nay, Bộ GTVT đang phải đàm phán với đối tác nước ngoài để thay thế nhà thầu yếu kém cho một số dự án và kết quả đang phải chờ đợi. Để tránh tình trạng gây lãng phí cho ngân sách, bộ GTVT đã đưa ra một cơ chế mới đó là chủ động thay cho bị động giải quyết tình thế.
Căn cứ vào chất lượng thực tế của các công trình, Bộ GTVT sẽ loại các đơn vị yếu kém ngay từ khâu chuẩn bị xây dựng dự án. Sẽ có khoảng 75 nhà tư vấn và khoảng 37 chủ đầu tư trong năm 2012 thuộc Bộ quản lý sẽ nằm trong diện đánh giá.
Thứ trưởng bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông nói: “Đó là một giải pháp trong rất nhiều giải pháp nâng hiệu quả của các công trình. Hiệu quả đầu tư liên quan đến việc quy hoạch, quyết định đầu tư vào thời điểm như thế nào. Thực hiện nhanh, chất lượng tốt sẽ là điều hết sức quan trọng trong hiệu quả dự án”.
Nâng cao hiệu quả đầu tư công là một trong ba nội dung của đề án tái cấu trúc kinh tế mà Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt. Những thay đổi trong quản lý dự án mà Bộ GTVT đang đưa ra, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Đình Cung là đột phá bắt đầu trong việc nâng cao hiệu quả đầu tư Nhà nước.
Ông Nguyễn Đình Cung, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương nói: “Tôi đánh giá cao nỗ lực này vì đây là hoạt động bước khởi đầu. Từ những khởi động này đến việc rà soát, xác định trọng tâm trong việc đầu tư phát triển hạ tầng sẽ là bước tiến căn bản hơn và dài hơn trong tái cơ cấu đầu tư Nhà nước”.
Theo lãnh đạo Bộ GTVT sẽ không có chuyện chấm điểm theo kết quả cuối cùng của một dự án mà sẽ duyệt theo tiến độ, chất lượng của từng hạng mục từng giai đoạn trong một công trình. Như vậy sẽ tránh tình trạng hồ sơ đấu thầu đẹp nhưng khi thi công lại xuất hiện nhiều nhà thầu yếu năng lực như trong thời gian vừa qua.