Việt Nam đã trở thành nước có mức thu nhập trung bình. Tuy nhiên, ở một số vùng sâu, vùng xa, miền núi mức sống của người dân vẫn còn thấp. Vậy, Chính phủ đang có những chính sách gì có thể hỗ trợ người dân giảm nghèo một cách bền vững? Trong chuyên mục Dân hỏi Bộ trưởng trả lời tuần này, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền sẽ trả lời vấn đề này.
PV: Thưa Bộ trưởng, trong bài phát biểu của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại một hội nghị của Liên Hợp Quốc mới đây có khẳng định Việt Nam đã đạt được mục tiêu giảm nghèo trước hai năm so với cam kết với cộng đồng quốc tế, hay nói cách khác Việt Nam là một trong 6 quốc gia thực hiện sớm nhất mục tiêu Thiên niên kỷ về giảm nghèo. Xin hỏi Bộ trưởng dựa trên cơ sở gì mà chúng ta đạt được những kết quả này?
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Tôi xin khẳng định, đây là chủ trương rất đúng của Đảng. Và Ban Chấp hành Trung ương đã có một Nghị quyết riêng về công tác an sinh xã hội trong đó lấy mục tiêu giảm nghèo là một trong những mục tiêu phấn đấu để đạt được với thời gian sớm nhất.
Chính vì vậy, Chính phủ đã triển khai và ban hành nhiều chính sách cụ thể hỗ trợ người nghèo, ví dụ về thực hiện đất sản xuất, vay vốn, kinh phí đồng bào vùng sâu vùng xa với mức cao để bảo vệ rừng, thoát nghèo bền vững.
Thứ hai là hỗ trợ về y tế, hộ nghèo được hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế toàn bộ mệnh giá, hộ cận nghèo được 70% thẻ bảo hiểm y tế; hỗ trợ về giáo dục, nhà ở, nước sạch.
Và trong mỗi chương trình, Chính phủ giao nhiệm vụ cho từng Bộ và các Bộ thực hiện với quyết tâm cao, dành nguồn lực lớn cho các chương trình hỗ trợ này.
Ngoài ra, còn có Chương trình 30A hỗ trợ 64 huyện nghèo đầu tư hạ tầng thiết yếu, công trình thủy lợi, giao thông phục vụ đời sống dân sinh vùng đồng bào khó khăn, cùng với đó những huyện còn khó khăn cũng hỗ trợ 30 huyện nữa với mức 70% đầu tư cho cơ sở hạ tầng của huyện đó, giúp cho người nghèo phát triển sản xuất và đời sống khá hơn.
PV: Mới đây, Ngân hàng Thế giới đã có quyết định nâng mức chuẩn nghèo quốc tế lần đầu tiên trong 10 năm từ mức 1,25 USD/người/ngày lên 1,9 USD (tương đương mức 40.000 đồng/người/ngày). Vậy, sự thay đổi này có ảnh hưởng đến chuẩn nghèo của Việt Nam hay không thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Chúng ta cũng từng bước nâng chuẩn của Việt Nam. Ví dụ giai đoạn 2006 - 2010, chuẩn của Việt Nam ở vùng nông thôn là 200.000/người/tháng và thành thị là 260.000/người/tháng. Giai đoạn 2011 - 2015, nông thôn là 400.000 đồng, thành thị là 500.000/người/tháng.
Đặc biệt đến giai đoạn tới 2016 - 2020 chuẩn này sẽ phải nâng cao hơn để đảm bảo giá trị đồng tiền, mức sống của người nghèo và cải thiện đời sống cho bà con.
PV: Thưa Bộ trưởng, hiện nay chuẩn nghèo được tính dựa trên mức thu nhập là chính, tuy nhiên ở vùng sâu, vùng xa người nghèo chưa được tiếp cận dịch vụ xã hội như y tế, giáo dục, nước sạch. Được biết, hiện nay Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đang tính chuẩn nghèo mới, vậy Bộ có tính tới các yếu tố khác ngoài yếu tố thu nhập hay không?
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Theo chuẩn thế giới không chỉ có đủ ăn mà phải có điều kiện tiếp cận các dịch vụ tối thiểu. Chính vì vậy chuẩn nghèo giai đoạn 2016 - 2020 Chính phủ đã chỉ đạo và chúng tôi xây dựng chuẩn nghèo đa chiều, vẫn bao gồm mức thu nhập cao hơn mức hiện nay và tính tới việc để người nghèo phải tiếp cận được những dịch vụ cơ bản như y tế, giáo dục, nước sạch thông tin…
PV: Thưa Bộ trưởng, trước đây các nguồn lực quốc gia về giảm nghèo được chia ra thành nhiều chương trình dẫn đến tình trạng nơi không đủ, nơi thì chồng chéo các nguồn lực. Với chức năng tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ về chính sách xóa đói giảm nghèo, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ có những định hướng như thế nào để xử lý tình trạng này?
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Bộ sẽ tham mưu cho Chính phủ rà soát lại tất cả chính sách đối với người nghèo, trên cơ sở đó phân công lại trách nhiệm của từng ngành trong từng lĩnh vực.
Chẳng hạn như, về chăm sóc sức khỏe, ngành y tế, giáo dục phân cho ngành giáo dục về đất nhà ở, chăm sóc bảo vệ rừng thuộc ngành nông nghiệp.
Nói tóm lại, mỗi ngành phải có trách nhiệm cụ thể trong từng chỉ tiêu giảm nghèo, đồng thời là chuyển từ 16 chương trình mục tiêu quốc gia nói chung còn 2 chương trình.
Trong đó là chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và chương trình giảm nghèo bền vững, như vậy nguồn lực sẽ tập trung hơn vào những đối tượng địa phương còn khó khăn để thực hiện mục tiêu giảm nghèo.
PV: Vậy xin hỏi Bộ trưởng khi nào chúng ta xác định được chuẩn nghèo mới cho giai đoạn 2016-2020?
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội giao cho Chính phủ là xây dựng chuẩn nghèo cho giai đoạn tới, thời gian thực hiện là từ 1/1/2016.
Hiện nay, Chính phủ đã và đang xây dựng chương trình này. Sau khi có sự thống nhất sẽ có Nghị quyết, Nghị định chuẩn nghèo để chúng ta thực hiện.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.