Ruộng đất manh mún đang là rào cản phát triển sản xuất nông nghiệp. Mặc dù chúng ta đã nỗ lực dồn điển đổi thửa, thí điểm hỗ trợ tích tụ quyền sử dụng đất nông nghiệp ở nhiều địa phương, nhưng hiện vẫn có đến hàng chục triệu mảnh ruộng và khoảng 8,6 triệu hộ sản xuất nông lâm thủy sản. Bình quân mỗi hộ gia đình sở hữu không đến 0,46 ha và 2,83 mảnh ruộng.
Cách đây hơn một năm, Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ NN&PTNT, Bộ Tư pháp đề xuất sửa đổi chính sách đất đai, tạo thuận lợi cho tích tụ, tập trung ruộng đất, mở rộng hạn điền cho sản xuất nông nghiệp quy mô lớn trong quý III/2017.
Trong khi chưa có kết quả thì nhiều nơi, những người nông dân, những doanh nghiệp thí điểm hoặc tự phát tích tụ quyền sử dụng đất để làm nông nghiệp vẫn gặp vô vàn khó khăn. Cái họ đang cần chính là hành lang pháp lý để có thể yên tâm làm nông nghiệp một cách bền vững.
Trên nhiều diễn đàn, hầu hết các chuyên gia nông nghiệp thừa nhận, mở rộng hạn điền, năng suất lao động tăng lên, thu nhập sẽ tăng lên. Điều này hợp quy luật sản xuất nông nghiệp vì khi quy mô sản xuất càng tăng thì lợi nhuận càng lớn. Nhưng mức tăng không phải là không có giới hạn.
Ví dụ, theo một nghiên cứu của Viện Chính sách và Phát triển nông nghiệp nông thôn (Nghiên cứu này dựa trên chi phí sản xuất trên một ha và tỷ suất lợi nhuận tương ứng) cho thấy:
Ở quy mô dưới 3 ha, chi phí sản xuất bình quân một ha là 16,6 triệu. Tỷ suất lợi nhuận khoảng 0,72 lần. Khi diện tích sản xuất tăng lên gấp đôi, khoảng 6 ha thì chi phí sản xuất giảm đi chỉ còn khoảng 11,6 triệu, trong khi tỷ suất lợi nhuận tăng lên 0,94 lần. Nhưng nếu một hộ sản xuất trên diện tích từ 6 ha trở lên, chi phí sản xuất bình quân lại tăng 11,7 triệu/ha và tỷ suất lợi nhuận lại giảm chỉ còn 0,82 lần.
Điều đó cho thấy, ở mức độ quy mô vừa phải thì người nông dân khi tích tụ ruộng đất có thể tự chủ ,quản lý và làm giàu được trên mảnh ruộng. Còn nếu tích tụ ở quy mô lớn hơn nữa thì chưa chắc nông dân đã thành công.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!