Theo thống kê, hiện TP Hà Nội đang có khoảng 2,5 triệu xe máy quá thời hạn sử dụng, cũ nát và tiểm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông, xả thải gây ô nhiễm môi trường. Trong những năm gần đây, số lượng người mua xe máy để sử dụng tăng lên nhanh chóng, kéo theo hệ lụy là lượng khí xả thải có dấu hiệu tăng vọt làm môi trường không khí tại Hà Nội ngày càng ô nhiễm.
Trước tình hình này, việc kiểm soát khí thải xe máy và thu hồi xe máy, xe ô tô quá hạn sử dụng là điều cần thiết, chưa kể những chiếc xe cũ dễ hỏng hóng có nguy cơ gây tai nạn cao. Nhưng trước mắt có thể thấy việc thu hồi xe máy cũ nát sẽ gặp không ít khó khăn.
Thực tế, xe máy đang là phương tiện giao thông chủ yếu của người dân, đặc biệt là khu vực thành thị. Tại Hà Nội, phương tiện công cộng mới chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu đi lại, đa số người dân vẫn di chuyển bằng phương tiện cá nhân là xe máy và ô tô. Trong đó xe máy phù hợp hơn với kinh tế của nhiều người nên đây vẫn là phương tiện di chuyển chủ yếu.
Nhưng việc thu hồi như thế nào thì cần phải bàn tính kỹ bởi vẫn còn rất nhiều điểm bất cập, khó khăn trong công tác thực hiện việc thu hồi xe máy cũ nát.
Vào năm 2010, Bộ Giao thông Vận tải đã đưa ra Đề án kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhưng đến nay vẫn chưa thể thực hiện được. Lý do là bởi chưa thống nhất được phương án, lộ trình triển khai cụ thể. Ngoài ra, việc thu hồi xe cũ nát có sức ảnh hưởng lớn đến xã hội, đặc biệt là những người có thu nhập thấp sử dụng xe máy cũ chất lượng thấp.
Việc thu hồi xe cũ nát có sức ảnh hưởng lớn đến xã hội, đặc biệt là những người có thu nhập thấp sử dụng xe máy cũ chất lượng thấp.
Cụ thể, khi có thông tin Hà Nội sẽ sớm triển khai việc thu hồi xe máy cũ nát, nhiều người dân tỏ ra khá băn khoăn, không biết sẽ có lộ trình ra sao, cách thức thu hồi thế nào. Bác Bình Thành (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: "Hà Nội chủ trương thu hồi xe máy cũ nát là đúng, vừa để đảm bảo giao thông, lại vừa bớt ô nhiễm. Nhưng tôi băn khoăn là làm thể nào để thực hiện được đồng bộ, công bằng vì dù chiếc xe có cũ nát thật nhưng vẫn là tài sản của dân. Ngoài ra, làm thế nào để phân biệt được đâu là xe quá hạn, đâu là xe cũ nhưng vẫn còn sử dụng tốt vì đâu phải xe máy nào cũ thì cũng nát đâu".
Bác Thành chia sẻ hiện đang sở hữu một chiếc xe cũ, đã mua được 6 năm nay nhưng do tuổi cao nên rất ít đi, thường xuyên bảo dưỡng định kỳ nên dù cũ nhưng xe vẫn còn rất tốt. Vậy nên bác không biết liệu xe của mình có thuộc diện thu hồi hay không.
Có nhiều người cho rằng, có thể phân biệt xe cũ nát, quá niên hạn bằng mắt thường. Thực tế, rất nhiều chiếc xe cũ đã quá niên hạn nhưng được "tút tát" lại nhiều bộ phận, có thể là thay hẳn phần vỏ bên ngoài để nhìn mới hơn nên rất khó để kiểm định và phát hiện chính xác xe cũ nát cần phải thu hồi bằng mắt thường.
ực tế, rất nhiều chiếc xe cũ đã quá niên hạn nhưng được "tút tát" lại nhiều bộ phận nhưng vẫn không đảm bảo được chất lượng
Việc thu hồi xe máy cũ nát nhằm giúp các nhà quản lý kiểm soát được lượng khí thải độc hại xả ra từ loại phương tiện này. Để biết được những chiếc xe máy có lượng xả thải bao nhiêu, công nghệ máy móc còn phù hợp với tình thế xã hội và môi trường hiện tại nữa hay không thì cần phải có thời gian và quá trình kiểm định, đo lường mức độ khí thải và chất lượng máy móc của từng xe. Để thực hiện được điều này thì cần phải xây dựng đề án cụ thể, có kế hoạch rõ ràng và thực hiện đồng bộ.
Ngoài những băn khoăn của người dân, thì các nhà quản lý vẫn còn rất "đau đầu" khi chưa có quy định nào rõ ràng nói về niên hạn sử dụng xe máy. Thực tế, ngày 22/5/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định số 16/20/2015/QĐ-TTg về thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ quy định từ 1/1/2018, xe ô tô, xe máy hết thời hạn sử dụng sẽ phải thu hồi, thải bỏ. Nhưng Quyết định số 16 hiện vẫn chưa có hướng thực hiện cụ thể và chưa được triển khai vì chưa có quy định về niên hạn sử dụng xe.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!