Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam nằm trong danh sách 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới với tỷ lệ hút thuốc của nam giới là 45,3%. Hàng năm có trên 40.000 người Việt Nam tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Cũng theo WHO, năm 2017, giá thuốc lá của Việt Nam nằm trong số 15 nước thấp nhất thế giới, phổ biến dưới mức 20.000 đồng/bao, đây là một trong những nguyên nhân người hút thuốc lá còn cao và giảm chậm.
Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã ban hành nhiều quy định để hạn chế người dân hút thuốc, trong đó có nâng khung độ tuổi người được hút thuốc, quy định xử phạt hành chính người hút thuốc tại nơi cấm thuốc lá, tăng mức thuế đối với mặt hàng thuốc lá...
Tại Việt Nam, các hoạt động chống tác hại của thuốc lá được triển khai mạnh mẽ trong thời gian dài. Những khẩu hiệu như "Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe" được đặt ở nhiều nơi để tuyên truyền đến người dân. Tuy nhiên, dù việc kêu gọi có quy mô đến mấy thì vẫn luôn bắt gặp người hút thuốc vô tư ở những nơi công cộng hay chốn đông người, thậm chí là hành lang bệnh viện cũng có thể thấy được những mẩu thuốc cháy dở.
Thực tế, đã có quy định về địa điểm hút thuốc trong xã hội. Những địa điểm như cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc nuôi dưỡng – vui chơi dành cho trẻ, nơi có khả năng cháy nổ cao, nơi làm việc, phương tiện giao thông công cộng... đều cấm hút thuốc. Ngay cả người hút thuốc lá cũng phải có nghĩa vụ không hút thuốc khi trong nhà có trẻ em, phụ nữ mang thai, người bệnh, người cao tuổi. Thế nhưng, rất nhiều trường hợp người hút thuốc vi phạm luật cấm, ngang nhiên hút thuốc bất chấp làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người khác và chính bản thân.
Bên cạnh đó, những người chịu ảnh hưởng từ việc hút thuốc lá thụ động cũng không dám lên tiếng nhắc nhở dù khó chịu. Một phần do chưa biết được bản thân có quyền được sống trong môi trường lành mạnh không khói thuốc, một phần khác là do sợ xảy ra xích mích khi nhắc nhở.
Vậy làm thế nào để người dân có thể đảm bảo được quyền lợi của mình nhưng vẫn tránh được những mâu thuẫn xích mích khi nhắc nhở người hút thuốc? Mọi người có quyền gì và thực thi quyền ấy như thế nào để được sống trong môi trường trong lành không thuốc lá?
Chúng tôi đã giả lập tình huống có người hút thuốc lá nơi công cộng nhưng những người xung quanh chỉ tỏ ra khó chịu mà không dám lên tiếng nhắc nhở và ghi lại những hình ảnh này trong chương trình camera giấu kín.
Mời quý khán giả cùng theo dõi và tham gia chương trình Giao lưu trực tuyến Thực thi Luật Phòng Chống Tác hại Thuốc lá diễn ra vào 14h30 ngày 28/12 (thứ 6) với sự tham dự của các khách mời là đại diện của Quý Phòng chống tác hại của thuốc lá, lực lượng công an, các chuyên gia y tế hàng đầu...
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!