Nạn hành hung đang khiến tình yêu nghề của cán bộ y tế phai nhạt dần

Nạn hành hung y, bác sĩ: Ngoài nỗi đau thể xác còn là nỗi đau tinh thần

Trong phiên thảo luận của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước vào sáng nay (30/10), đại biểu Vũ Thị Nguyệt (đoàn Hưng Yên) đã đề cập tới mối nguy cơ và thiếu an toàn của môi trường hành nghề y tế trong thời gian gần đây, cụ thể là vấn đề hành hung, bạo lực trong các cơ sở hành nghề về y tế.

Đại biểu Vũ Thị Nguyệt cho biết: "Có thể nói đây là một vấn đề không mới. Trong các kỳ họp gần đây đã có nhiều đại biểu Quốc hội cả trong và ngoài ngành phản ánh trên diễn đàn của Quốc hội. Tuy nhiên vấn đề này vẫn còn hiện hữu trong cuộc sống. Qua thực tế công tác và qua tiếp xúc cử tri với cán bộ của ngành y tế, tôi thấy rằng đây vẫn là nỗi lo thường trực của cán bộ y tế đang hành nghề, là nỗi trăn trở của những người làm công tác quản lý ngành và là sự băn khoăn của rất nhiều người dân khi đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế . Có thể nói môi trường hành nghề của những người làm việc trong ngành y tế đang đối diện với rất nhiều nguy cơ và sự thiếu an toàn. Cán bộ y tế đang phải đứng giữa rất nhiều muôn trùng vây, từ vấn đề liên quan tới chuyên môn, quy trình, thủ tục hành chính thủ tục khám và thanh toán bảo hiểm y tế, từ các quy định về tài chính tới điều kiện làm việc, từ thực hành chuyên môn kỹ năng giao tiếp. Vấn đề nào cũng tồn tại những bất cập và rất nhiều những nỗi lo".

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, hiện có khoảng từ 8 - 38% số nhân viên y tế đã từng bị tấn công bạo lực trong từ người bệnh và người nhà người bệnh trong khi làm việc. Số người bị đe dọa hoặc xúc phạm thậm chí còn cao hơn rất nhiều, Ở Việt Nam, theo một báo cáo thống kê từ năm 2010 đến năm 2017, có 22 vụ hành hung y bác sĩ. Trong năm 2018 có 3 vụ đặc biệt nghiêm trọng.

ĐBQH đoàn Hưng Yên cho rằng, từ đầu năm 2019 đến nay, mặc dù chưa có số liệu thống kê nhưng ở nhiều nơi vẫn tồn tại các vụ việc cán bộ y tế bị hành hung: "Đây cũng chỉ là những con số bề nổi được phát hiện ra, được báo chí đưa tin. Còn rất nhiều những vụ bạo hành mà nhân viên y tế thầm lặng chịu đựng hoặc không báo cáo theo tuần".

Vụ người nhà bệnh nhi đánh bác sĩ tại bệnh viện Xanh Pôn (Hà Nội) từng gây rúng động ngành y tế

Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh, đối tượng bị tấn công chủ yếu là bác sĩ lên tới 70%, điều dưỡng chiếm khoảng 15%. 90% trong số các vụ việc xảy ra ở trong khuôn viên bệnh viện, 60% xảy ra trong khi thầy thuốc đang tiến hành cấp cứu chăm sóc người bệnh và khoảng 30% số vụ việc xảy ra khi thầy thuốc đang giải thích cho người bệnh người nhà. Những vụ việc nêu trên cho thấy vấn đề hết sức không bình thường, đó là thay vì người bệnh và người nhà người bệnh cần lắng nghe tuân thủ chỉ dẫn về chuyên môn trao đổi với cán bộ y tế về các vấn đề liên quan tới sức khỏe và phương pháp điều trị phù hợp hiệu quả thì xuất hiện tình trạng một số người bệnh và người nhà người bệnh muốn điều khiển bác sĩ theo ý muốn chủ quan của mình, không hợp tác điều trị hoặc có những đòi hỏi không hợp lý, đe dọa tinh thần tính mạng của các y bác sĩ. Từ đó, cán bộ y tế lại phải đối mặt với nguy cơ mất an toàn từ chính người bệnh và người nhà bệnh nhân – những người mà mình đang trực tiếp, chăm sóc và điều trị.

Bác sĩ Vũ Thị Nguyệt nhấn mạnh, tình trạng đáng buồn trên đang là nỗi tổn thương tinh thần đối với những người làm việc trong ngành y tế: "Thật không quá khi nhiều đồng nghiệp của tôi nhận định rằng, đây thực sự là nghề nguy hiểm. Hậu quả của các vụ hành hung từ gây hư hại tài sản của cơ sở y tế, gây tổn hại tới sức khỏe tâm lý của nhân viên y tế và thậm chí đã có cán bộ y tế phải bỏ mạng khi đang cấp cứu cho bệnh nhân thực sự. Đây là một vấn đề hết sức đau buồn".

"Sau mỗi vụ hành hung bạo hành ngoài nỗi đau về thể xác cán bộ y tế còn phải mang theo một nỗi đau vô cùng to lớn về mặt tinh thần. Tỷ lệ người trầm cảm ảnh hưởng tới công tác chuyên môn do vấn đề bạo hành y tế khá phổ biến. Nhiều nhân viên y tế sau các vụ bạo hành về y tế vì không thể trụ được với nghề đã phải bỏ nghề hoặc là chuyển sang lĩnh vực ít liên quan tới người bệnh như chuyển sang phòng hành chính hoặc các phòng ban chức năng. Không chỉ những người bị bạo hành bị ảnh hưởng mà cả những người làm trong lĩnh vực y tế cũng bị tổn thương khá lớn về tinh thần. Những nỗi lo sợ mơ hồ dần xuất hiện tình yêu nghề vì thế mà phai nhạt dần" - ĐBQH đoàn Hưng Yên chia sẻ.

Giải pháp nào để bảo đảm an toàn cho cán bộ y tế?

Đại biểu Vũ Thị Nguyệt nhận định, nguyên nhân của tình trạng hành hung y, bác sĩ bắt nguồn từ cả 2 phía: "Người bệnh và người nhà người bệnh với tâm lý lo lắng sốt ruột khi tới bệnh viện đã có những hành động nóng nảy thái quá, đôi khi là mất kiểm soát. Về phía cán bộ y tế, tuy không phải là tất cả nhưng chúng ta cũng phải nhìn nhận lại rằng có một nguyên nhân bắt nguồn từ chính phương pháp làm việc khi giao tiếp ứng xử với người bệnh của một số cán bộ y tế là chưa hợp lý. Ngoài ra thì còn một số nguyên nhân khác nữa".

Trong những năm qua, Bộ Y tế đã có nhiều giải pháp nhằm bảo đảm an ninh trong bệnh viện, ngăn chặn tình trạng hành hung cán bộ y tế. Bên cạnh giải pháp liên quan tới nâng cao chất lượng khám chữa bệnh an toàn cho người bệnh, Bộ cũng ban hành nhiều quy định và hướng dẫn để nâng cao kỹ năng giao tiếp của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Tất cả các cán bộ y tế đều được tiếp cận học tập rèn luyện thường xuyên những nội dung nêu trên.

Cán bộ y tế dần thay đổi tích cực về thái độ với người bệnh (Ảnh: TTXVN)

ĐBQH đoàn Hưng Yên cho rằng, thực tế đã có nhiều thay đổi về nhận thức và thái độ theo chiều hướng tích cực của cán bộ y tế trong thời gian gần đây. Cán bộ y tế gần gũi hơn thấu hiểu hơn, chia sẻ nhiều hơn với người bệnh hoạt động, chăm sóc sức khỏe chuyển sang xu hướng phục vụ chứ không phải là thái độ ban ơn và bàng quan. Sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi con người và khi làm việc với tài sản quý giá nhất này thì đòi hỏi mỗi cán bộ y tế đều phải xác định cho mình kiến thức và tâm thấy phù hợp để làm việc.

Về giải pháp đảm bảo an toàn cho cán bộ y tế, bác sĩ Vũ Thị Nguyệt đề xuất như sau: Thứ nhất, môi trường bệnh viện là môi trường rất đặc biệt nên giải pháp đầu tiên là có thái độ và sự chia sẻ của cán bộ y tế. Cần nâng cao tính chuyên nghiệp không những phải giỏi về chuyên môn mà phải có kiến thức xã hội kiến thức tâm lý và hiểu được nỗi lo của người bệnh để có ứng xử cho phù hợp.

Thứ 2, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về giao tiếp ứng xử kỹ năng tư vấn, kỹ năng xử lý các nguy cơ số cán bộ y tế và cả đội ngũ bảo vệ tại các cơ sở y tế.

Thứ 3 cần phải có các hoạt động tuyên truyền về phòng chống bạo lực, trong đó cơ quan báo chí đóng vai trò định hướng dư luận. Phê phán các hành vi tiêu cực trên tinh thần xây dựng, tránh một chiều và tạo sự bức xúc không đáng có cho xã hội.

Thứ 4, cần tăng cường các biện pháp an ninh tại các vị trí có nguy cơ cao về mất trật tự như là hệ thống camera, chuông báo động an ninh và cần phải có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa y tế và lực lượng an ninh.

Thứ 5, cần cải cách thủ tục hành chính cải tiến quy trình khám chữa bệnh giảm thời gian chờ đợi của người bệnh, tăng thời gian thầy thuốc khám và tư vấn cho người bệnh.

Thứ 6, cần có cơ chế xử lý nghiêm các hành vi hành hung cán bộ y tế.

"Y tế là một nghề đặc thù, hành nghề y tế là một nghề cao quý. Hãy dành cho cán bộ y tế những điều kiện cần thiết từ đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, chế độ đãi ngộ và đặc biệt là cùng xây dựng môi trường làm việc an toàn thân thiện cùng hưởng ứng chương trình bảo vệ Blouse trắng không chỉ trong năm 2019 mà cả các năm tiếp theo để những cán bộ y tế yên tâm tận tâm tận lực phục vụ người bệnh. Tất cả đều hướng tới một mục đích chung là vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe của nhân dân" - Đại biểu Vũ Thị Nguyệt phát biểu trước Quốc hội.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!