"Học ngoại ngữ cần nhiều sách tham khảo, sách giáo khoa, nhưng hầu như không có sách dành cho người khiếm thị. Do đó, mỗi lần học, tôi đều được bố mẹ, em trai đánh vần, đọc cho tôi nghe để ghi chép. Với niềm đam mê ngoại ngữ, tôi đã được học bổng toàn phần sang Nhật du học về những kỹ năng lãnh đạo của người khuyết tật châu Á - Thái Bình Dương. Hiện nay tôi nói thành thạo tiếng Anh và tiếng Nhật", chị Đỗ Thúy Hà chia sẻ với VTV News.
Sử dụng máy tính thành thạo như người bình thường
Vào những ngày cuối tháng 10, tôi đến gặp chị Đỗ Thúy Hà - Chủ tịch Hội Người mù quận Đống Đa (Hà Nội) - tại nơi làm việc. Chị ngồi làm việc với máy vi tính, thao tác sử dụng nhanh nhẹn, thành thạo như những nhân viên văn phòng bình thường khác. Nhưng để có được sự thuần thục ấy, đối với một phụ nữ khiếm thị như chị là cả một hành trình cố gắng phi thường.
Chị Hà tươi cười nói: "Máy tính và điện thoại của tôi được cài đặt phần mềm đọc màn hình nên tôi có thể lên mạng, vào e-mail, vào Facebook. Người bình thường biết dùng cái gì thì tôi biết sử dụng cái đó. Chỉ có ảnh là người khiếm thị không nhìn được, còn cái gì có chữ là tôi đọc được hết. Tôi hay dùng phần đọc bằng tiếng Anh để trau dồi khả năng ngoại ngữ của mình. Tiếng Anh đối với tôi là niềm đam mê từ nhỏ".
Chị Đỗ Thúy Hà tại nơi làm việc, sử dụng máy tính, điện thoại và các thiết bị văn phòng thành thạo.
Phải nghỉ học khi mới 6 tuổi vì mắt kém
Gần 30 năm về trước, khi mới 6 tuổi, chị Hà vẫn đi học như các bạn cùng lứa. Tuy nhiên, khi đó chị cảm thấy mắt bị mờ nhanh. Bố mẹ đưa đi khám, bác sĩ kết luận chị bị thoái hóa võng mạc mắt, trường hợp này rất khó chữa trị. Rồi đến một ngày, cô giáo nói chị khó có thể theo được chương trình học.
Phải nghỉ học nhưng chị vẫn mày mò học chữ và được ông nội dùng bút dạ viết những chữ to ra giấy để đọc. 3 năm tự học ở nhà, mãi đến năm 9 tuổi, bố mẹ mới đưa chị Hà vào học lớp chữ nổi dành cho người khiếm thị tại trường Nguyễn Đình Chiểu.
Nỗ lực không ngừng nghỉ vượt qua khuyết tật
Chị Hà đã cố gắng học tập và luôn đứng đầu lớp trong các năm học tại trường. Ngoài việc học, chị còn đóng góp tích cực vào phong trào đoàn, tham gia tổ chức các hoạt động văn nghệ, sinh hoạt ngoại khóa cho các bạn cùng cảnh ngộ. Với nỗ lực đó, chị được bầu làm Bí thư Chi đoàn của khối học sinh khiếm thị. Tổng kết cuối năm, các môn chị đều đạt 9.0, riêng tiếng Anh - môn chị yêu thích - đạt 10.0.
Lên cấp 3, chị Hà được nhận vào học trường PTTH Nguyễn Đình Chiểu, tiếp tục duy trì thành tích học giỏi, đặc biệt là môn tiếng Anh. Vì thế mà năm 2000, chị đã tham gia cuộc thi Olympic tiếng Anh toàn miền Bắc do UNESCO tổ chức. Tại cuộc thi, trong số 500 thí sinh dự thi chỉ mình chị bị khiếm thị. Do vậy, giám thị đã đọc đề cho chị rồi chị đọc đáp án của mình để giám thị ghi giúp vào giấy đã dọc phách. Những việc làm ấy đều được ghi âm để đảm bảo việc không ai nhắc bài thi cho chị. Kết quả, chị Hà đoạt giải 3 cuộc thi và trở thành gương mặt "Nữ sinh Việt Nam" 1 năm sau đó.
Từ năm 2002, chị Hà được nhận vào làm việc tại Hội Người mù quận Đống Đa, sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học. Khi hoàn thành khóa học tại Nhật Bản, về nước, chị vừa làm việc vừa tiếp tục học tại Đại học Mở Hà Nội, đồng thời rèn luyện thêm tiếng Anh và tiếng Nhật.
Chị Hà cho biết, để học được cả tiếng Anh và tiếng Nhật, ngoài cố gắng của bản thân, chị còn nhận được sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè. Chị còn đi dạy thêm tiếng Anh và tiếng Nhật để có thêm thu nhập và trau dồi vốn từ. Việc học ngoại ngữ cũng từ đó chị trở nên thuận lợi, khả năng ngoại ngữ của chị cũng vững hơn. Trong thời gian này, chị Hà còn tham gia nhóm tình nguyện dạy chữ nổi tiếng Việt cho các bạn người Nhật - những người thuộc các tổ chức từ thiện dành cho người khuyết tật của Nhật Bản.
Nỗ lực vươn lên không biết mệt mỏi cùng kỹ năng thành thạo tiếng Anh và tiếng Nhật đã giúp chị Hà kết nối được với các tổ chức xã hội ở trong và ngoài nước nhằm quan tâm, chăm sóc người khuyết tật nhiều hơn nữa. Trong đó có Tổ chức phi chính phủ ACCV của Australia, giúp hội viên Hội Người mù quận Đống Đa được học tiếng Anh miễn phí 2 buổi/tuần. Giáo viên là người Việt Nam và người nước ngoài, lớp có 10 hội viên theo học.
Chị Đỗ Thúy Hà tận tình chia sẽ kinh nghiệm học tiếng Anh ở lớp do chị tổ chức. (ảnh: Lê Cường)
Chị Nguyễn Thị Thúy - học viên lớp tiếng Anh - cho biết: "Tôi tham gia lớp học tiếng Anh của Hội Người mù quận Đống Đa tổ chức từ những ngày đầu. Tôi nhận được nhiều sự hỗ trợ cho việc học và chi phí đi lại. Trình độ tiếng Anh của tôi đã tăng lên đáng kể. Hiện nay, tôi có thể giao tiếp cơ bản với người nước ngoài hoặc làm những công việc đòi hỏi vốn tiếng Anh cơ bản".
Năm 2012, tại đại hội nhiệm kỳ mới, chị Đỗ Thúy Hà được bầu làm Chủ tịch Hội Người mù quận Đống Đa, Hà Nội. Với cương vị này, chị luôn cố gắng phấn đấu làm tròn vai trò của một người đứng đầu: tổ chức tốt công tác dạy chữ (chữ nổi Braille, vi tính), dạy nghề (kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt, các nghề thủ công…), phục hồi chức năng; tổ chức nhiều câu lạc bộ với nội dung phong phú, những buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ sôi nổi cho gần 200 hội viên của hội.
Chị Đỗ Thúy Hà được Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội trao tặng danh hiệu "Công dân Thủ đô ưu tú" vào ngày 10/10/2016 (Ảnh: Lê Cường)
Đây là việc làm không đơn giản bởi kinh phí cho những hoạt động này phải dựa nhiều vào sự giúp đỡ của những tấm lòng hảo tâm. Tuy nhiên, bằng nỗ lực cao nhất, chị Hà luôn cố gắng để những người cùng hoàn cảnh thường xuyên có các buổi sinh hoạt, học tập bổ ích.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân và những đóng góp đầy ý nghĩa cho xã hội, năm 2016, chị Đỗ Thúy Hà là một trong 9 cá nhân được xét tặng danh hiệu "Công dân Thủ đô ưu tú".
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!