Sáng nay (4/6), Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể là thành viên Chính phủ đầu tiên mở màn phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV. Phiên chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã nóng ngay từ những câu hỏi đầu tiên, khi các đại biểu Quốc hội đề cập đến nhiều vấn đề của ngành GTVT trong thời gian gần đây, trong đó có vấn đề đầu thầu các dự án giao thông.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn đại biểu TP.HCM) đặt câu hỏi chất vấn: "Một số cử tri là doanh nghiệp trong nước và nước ngoài cho biết, ở địa phương chỉ một hai doanh nghiệp và các công ty con của doanh nghiệp này được giao rất nhiều dự án thông qua chỉ định thầu hoặc đấu thầu nhưng có hiện tượng dàn xếp mà họ không thể cạnh tranh được. Hiện tượng này kéo dài nhiều năm và giá trị lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng.
Tình trạng độc quyền này khiến cho sự cạnh tranh bị vô hiệu, nhiều dự án bị kéo dài, đội vốn, có vụ đến 36 lần. Xin cho biết có việc này hay không. Quan điểm và giải pháp của Bộ trưởng?".
ĐBQH Trương Trọng Nghĩa, đoàn ĐBQH TP.HCM.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định: "Không dự án nào không tổ chức đấu thầu, không tổ chức công khai trên trang web đấu thấu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư với thời hạn theo quy định 1 tháng. Trong thời gian 1 tháng đó, nếu các nhà đầu tư quan tâm thì họ nghiên cứu thông tin, hồ sơ để tham gia đấu thầu. Với các dự án có 2 nhà đầu tư tham gia trở lên thì Bộ GTVT tiến hành đấu thầu theo luật định.
Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua triển khai rất nhiều dự án BOT, nhiều nhà đầu tư chưa rành về thủ tục và nhiều công việc nên ít nhà đầu tư quan tâm. Vì chỉ một nhà đầu tư quan tâm đến dự án nên Bộ GTVT không thể tổ chức đấu thầu. Đối với một số dự án, chúng tôi đã kéo dài thời gian thông báo trên trang web đấu thầu nhưng không có thêm doanh nghiệp.
Theo luật, cho phép Bộ chỉ định thầu khi chỉ có một nhà đầu tư tham gia. Với nhu cầu của địa phương, bức xúc về hạ tầng và chỉ có một nhà đầu tư, không lẽ ta không thực hiện dự án? Việc này đã được Thanh tra Chính phủ, các cơ quan chức năng, nhất là Bộ Kế hoạch và Đầu tư giám sát chặt chẽ. Do đó, chỉ định thầu là phương án bắt buộc.
Còn về đấu thầu có hình thức hay không thì Luật đã chặt chẽ, từ thông báo mời thầu, hồ sơ mời thầu là chặt chẽ. Do đó, các hoạt động kiểm tra giám sát chặt chẽ. Còn khi phát hiện hiện tượng thông thầu thì căn cứ vào Luật Đấu thầu để xử lý".
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể thừa nhận, có hiện tượng một số dự án kéo dài gây lãng phí. Khi đấu thầu trúng một số dự án dẫn tới yếu kém về năng lực tài chính cùng một thời điểm không đáp ứng được nhiều dự án.
Các đại biểu chất vấn và Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trả lời chất vấn về vấn đề chỉ định đấu thầu các dự án giao thông.
Cùng hỏi về vấn đề chỉ định thầu, đại biểu Cao Thị Xuân (Thanh Hóa) chất vấn Bộ trưởng: "Các dự án đều chỉ định thầu. Nhà đầu tư được chỉ định thầu lại bán lại để hưởng chênh lệch. Việc doanh nghiệp được hưởng lợi từ khoản chênh lệch có nghĩa là xã hội đã mất đi một khoản chi phí từ việc chỉ định thầu. Bộ trưởng lý giải thế nào?".
ĐBQH Cao Thị Xuân, đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, tất cả dự án sau khi triển khai mở rộng nâng cấp Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên, dự án sau thời điểm đó đấu thầu đúng quy định, qua trang web của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Riêng đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên là dự án trọng điểm, cấp bách, thời điểm đó Bộ nghiên cứu nhiều giải pháp xin chủ trương Chính phủ. Bộ có văn bản kiến nghị xem xét chỉ định thầu để triển khai nhanh, để đảm bảo dự án từ Thanh Hóa - Cần Thơ và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên và Thủ tướng quyết định chỉ định thầu. Số liệu nói chỉ một dự án tổ chức thông báo đấu thầu là chưa đủ, vì sau đó đấu thầu hết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!