Hoa quả nhập từ Trung Quốc tại cửa khẩu Lào Cai. Ảnh: Tin ngắn
Theo đánh giá của Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn, điều đáng lo nhất đối với rau củ quả nhập khẩu chính là các sản phẩm từ thị trường Trung Quốc, hiện đang chiếm tới 50-80% thị phần tại Việt Nam. Chỉ riêng mặt hàng rau, thực phẩm quan trọng nhất, đã có tới 6 nhóm sản phẩm, thậm chí rau khô ở dạng nguyên hoặc cắt vụn, hoặc ở dạng bột cũng được nhập về với kim ngạch 8 tháng đầu năm là hơn 22 triệu USD.
Với số lượng lớn nhưng việc kiểm soát về an toàn vệ sinh thực phẩm còn nhiều bất cập. Theo Vụ Thương mại miền núi (Bộ Công thương), hiện Luật ATVSTP, các văn bản dưới luật, nghị định vẫn chưa có một quy định nào cụ thể dành riêng cho các sản phẩm nông sản nhập khẩu qua các tỉnh biên giới. Trong khi luật không rõ ràng thì từ tháng 7/2011, mặc dù tại các cửa khẩu nào cũng có các trạm kiểm dịch nhưng chỉ kiểm dịch hại và sâu bệnh, còn kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm lại nằm ngoài khả năng của con người và máy móc.
Hơn nữa, theo Quyết định 254 của Thủ tướng Chính phủ, mỗi cư dân vùng biên được miễn thuế nhập khẩu hai triệu tiền hàng/ngày và số hàng này không phải qua kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm. Đây là kẽ hở lớn để Việt Nam trở thành một thị trường không kiểm soát được chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm đối với rau quả nhập khẩu.
Những bất cập này cần sớm tháo gỡ thì mới có thể bảo vệ được sức khỏe người tiêu dùng khi hàng ngày có hàng trăm tấn rau, củ quả được tiêu thụ mà không rõ nguồn gốc, chất lượng.