Cách đây 5 năm, ngày 25/3/2013, Thành phố Choisy Le Roi đã khánh thành "Quảng trường Hiệp định Paris" và cột "Biểu tượng vì Hòa bình" trong tuần lễ kỷ niệm 40 năm ký Hiệp định Paris. Có mặt tại Quảng trường này đúng vào dịp kỷ niệm 45 năm ngày ký Hiệp định Paris, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ những ấn tượng sâu sắc về tình cảm chân thành mà chính quyền và nhân dân thành phố dành cho Việt Nam từ những năm kháng chiến chống Mỹ. Từ tháng 5 năm 1968 đến tháng 3 năm 1973, đây là nơi diễn ra các cuộc đàm phán Hiệp định Paris giữa Việt Nam và Mỹ về chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình ở Việt Nam. Trong thời gian này, chính quyền, các đảng viên Đảng Cộng sản Pháp và người dân thành phố đã dành những tình cảm quý mến và sự giúp đỡ tận tình cả về tinh thần và vật chất cũng như nơi lưu trú cho đoàn đàm phán của ta.
Tại Tòa thị chính Choisy Le Roi, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gặp mặt một số người bạn Pháp của Việt Nam, những nhân chứng gắn liền với sự kiện 45 năm về trước. Những câu chuyện xúc động đã được chia sẻ từ bà Jeanniene Rubin, và ông Max Staat, mặc dù năm nay đều đã trên dưới 70 tuổi nhưng trong ký ức vẫn còn sâu đậm những tình cảm với phái đoàn Việt Nam. Bà Jeanniene Rubin khi đó có 2 con nhỏ nhưng đã nhiệt tình nhận lời phục vụ nấu ăn cho đoàn, và biết đây là cuộc đàm phán quan trọng nên trong thâm tâm bà tự nhủ phải nấu ăn phục vụ chu đáo nhất để đoàn có sức khỏe làm việc. Còn trong lời kể của ông Max Staat lúc đó chỉ mới hơn 20 tuổi được phân công làm lái xe nhưng đến nay vẫn nhớ ông Lê Đức Thọ sức khỏe không tốt vì bị giam giữ tù đày ở Côn Đảo nên rất có ý thức giữ gìn yên tĩnh cho ông Thọ làm việc. Những chi tiết rất nhỏ nhưng vẫn còn nguyên vẹn trong tâm khảm những người bạn Pháp sau 45 năm.
Chân tình và xúc động, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định nhân dân Việt Nam không bao giờ quên những người bạn Pháp như bà Raymonde Dien, ông Henri Martin, và cả những người bà Jeanniene Rubin, và ông Max Staat dù các đóng góp có khác nhau nhưng đều có vai trò không nhỏ trong thành công của cuộc đàm phán Hiệp định Paris.
Tổng Bí thư nhấn mạnh cuộc đàm phán Hiệp định Paris gắn liền với cuộc đấu tranh cho độc lập tự do của Việt Nam, gắn liền với cuộc đấu tranh vì hòa bình và chính nghĩa của nhân dân tiến bộ thế giới đã trở thành một phần ký ức không thể nào quên của người dân Việt Nam cũng như người dân thành phố Choisy Le Roi.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đánh giá cao việc tới đây, tại Quảng trường Hiệp định Paris sẽ triển khai một dự án mới mang tên Ngôi nhà Việt góp phần lưu giữ và lan tỏa văn hóa Việt tại thành phố Choisy Le Roi nói riêng và trên đất Pháp nói chung.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!