Hơi ấm ở làng gốm cổ phục hồi nghề truyền trống
Tháng 6/ 2021, thời điểm đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 bắt đầu lan rộng ra cả nước, toàn tỉnh Ninh Thuận có 200 ca nhiễm SARS-CoV-2 nhưng lại có hơn 100 bệnh nhân là người dân sinh sống ở làng Bàu Trúc - làng nghề gốm Chăm cổ nhất Đông Nam Á.
Năm 2022, dịch bệnh đã qua đi nhưng tình người trong lúc khốn khó thì vẫn luôn là câu chuyện được người Chăm ở làng gốm Bàu Trúc nhắc đến. Quan hệ “tình làng nghĩa xóm” như được cố kết bền chặt hơn sau đại dịch. COVID-19 đã làm cả làng tan hoang, nguy cơ mất nghề rất lớn và chính trong đại dịch, tình làng nghĩa xóm được thể hiện rõ ràng hơn bao giờ hết. Đó chính nguồn động viên tinh thần quý giá để họ chung tay xây đắp một cuộc sống mới bình yên, ấm áp.
Những sợi dây đoàn kết, sự hỗ trợ nhau, tình người, những sáng kiến, ý tưởng mới đã giúp vực dậy làng gốm. Làng nghề gốm Chăm cổ xưa được tiếp tục những hoạt động thường ngày với nhịp thở mới, hơi ấm mới - hơi ấm tình người.
Sáng kiến cho cộng đồng là lợi ích cho mình
Không chỉ câu chuyện về nghị lực và vươn lên của đồng bào dân tộc Chăm, ở mảnh đất đầy nắng và gió Ninh Thuận đã có một mô hình năng lượng xanh giúp phát triển muối sạch kết hợp với năng lượng sạch vẫn âm thầm phát triển suốt năm qua.
Nhà máy Điện gió BIM là một trong số dự án năng lượng tái tạo đáng chú ý nhất tại Việt Nam, đóng góp 60 - 70% sản lượng muối công nghiệp của Việt Nam, đóng góp cho Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Hơn 1.000 lao động địa phương, từ diêm dân khai thác muối theo phương pháp thủ công đã trở thành những công nhân khai thác muối chuyên nghiệp. Từ mô hình này, công nghệ phủ bạt vật liệu HDPE nâng cao hiệu quả và chất lượng khai thác muối đã được nhân rộng.
Một câu chuyện khác ở Sơn La cũng mang lại lợi ích cho cộng đồng đó là làm trà từ vỏ cà phê. 1.800 hộ dân ở 15 bản thuộc 6 xã của huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La đã tham gia vào chuỗi sản xuất đặc biệt này.
Những người nông dân Sơn La thay đổi thói quen canh tác, được hỗ trợ đào tạo, học cách bảo vệ môi trường, đất đai canh tác, cùng với công ty xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn UTZ - một chương trình và nhãn canh tác bền vững trên toàn thế giới.
Từ những hạt cà phê đạt chuẩn do nông dân cung cấp, áp dụng công nghệ mới, công ty Phúc Sinh phát triển thương hiệu trà làm từ vỏ cà phê. Năm nay, dự kiến sản lượng sẽ tăng gấp 20 lần so với năm trước để hướng tới thị trường xuất khẩu châu Âu, dù sản lượng bị giảm 30% so với mọi năm do thời tiết mưa nhiều.
Khát vọng đưa nông nghiệp Việt cất cánh
Khi một sáng kiến, ý tưởng khởi xướng nhận được sự ủng hộ đồng hành của biết bao người, cùng nhau nỗ lực làm thì sẽ có ích cho cộng đồng, xã hội. Một trong số đó là sáng kiến đưa trí tuệ nhân tạo vào sản xuất nông nghiệp với khát vọng đưa nông nghiệp Việt Nam cất cánh.
Một nhóm bạn trẻ đã sử dụng các mẫu máy bay không người lái (UAV) để phun thuốc trừ sâu giúp năng suất làm việc của người nông dân tăng gấp 25 lần so với cách thức truyền thống, không gây ảnh hưởng đến người lao động.
Từ bản sao số đến bản sao xã hội số
Tháng 5/2022, trong giai đoạn đầu của dự án, khi mới chỉ có 3 người, các kỹ sư của Viettel đã hoàn thành bản mẫu Digital Twin “Make-in-Vietnam” cho một thành phố lớn. Tất cả dữ liệu của thành phố được xây dựng trên bản đồ và số hóa: các khu phố, hệ thống ngầm, giao thông, năng lượng, đất đai, các tòa nhà, các trụ sở cơ quan cung cấp dịch vụ công, dân cư, môi trường sống (nước, không khí), hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội. Trong mỗi tòa nhà lại có điện nước, rác thải… được ảo hóa để quản lý.
Digital Twin hướng đến một thành phố phát triển bền vững, quản lý tốt không gian, tối ưu hóa quá trình vận hành, điều khiển, lập trình thành phố từ xa. Mặc dù đã được đưa vào thực tế sử dụng tại một số cường quốc số như Hàn Quốc, Trung Quốc, Hoa Kỳ nhưng trên thế giới và tại Việt Nam, Digital Twin vẫn là một công nghệ mới mẻ.
Dự án được thí điểm với thành phố Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh, là một ý tưởng tiên phong, dám nghĩ dám làm của chính quyền thành phố.
Công nghệ sách nói cho trẻ em vùng cao
Công nghệ đưa sách nói đến với trẻ em vùng sâu vùng xa Waka hiện đang có dự án để phát triển văn hóa đọc mang tên “Tủ sách yêu nước” giúp trẻ em vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc tiếp cận được các kiến thức bổ ích.
Trường Tiểu học và THCS thôn Trạng, xã Yên Thái, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái thuộc vùng 135 đặc biệt khó khăn với 95% là dân tộc Tày, trình độ dân trí không đồng đều. Các em học sinh nơi đây được tặng một tủ sách vật lý với 1.000 cuốn sách các loại. Ngoài ra, các em còn được tặng thiết bị di động thông minh như iPad, điện thoại để truy cập vào một “tủ sách trên mây” rộng lớn hơn.
“Tủ sách yêu nước” cũng là dự án được Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phối hợp thực hiện, trang bị cho thanh thiếu niên tri thức lịch sử, niềm tự hào dân tộc, tư tưởng chính trị và kỹ năng công nghệ, góp phần lan tỏa văn hóa đọc. Tủ sách sẽ đồng hành cùng thanh niên Việt Nam để làm chủ khoa học công nghệ, xây dựng đất nước.
Quãng thời gian khó khăn có thể dài lâu nhưng chúng ta quyết tâm, có ý chí thì không gì là không thể. Triệu sáng kiến triệu ý tưởng, từ giản dị nhất đến những phát minh mới nhất trên mọi miền quê Việt Nam, đang giúp đất nước đi lên sau một đại dịch lịch sử. Ánh sáng bình minh của sáng tạo, trí tuệ, của ngày mới sẽ mở ra những cơ hội mới, những hy vọng mới, thành tựu mới cho năm 2023.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!