Trong những năm gần đây, các cơ quan báo chí của Việt Nam đã có nhiều thay đổi mang tính bước ngoặt nhằm thích nghi với xu hướng chung của báo chí thế giới cũng như nắm bắt được cơ hội mà cuộc cách mạng 4.0 mang lại. Trong đó, xu thế truyền thông đa chiều, đa hình thái, đa tiếp cận và đa nền tảng đã lên ngôi.
Hiện nay, cả nước có 6 cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, 127 báo, 673 tạp chí; 72 cơ quan phát thanh, truyền hình. Mặc dù đã có nhiều thay đổi để phù hợp với xu hướng nhưng hiện tại, hầu như các cơ quan báo chí đều đang giống nhau ở tình cảnh sụt giảm về doanh thu, nhất là các đài truyền hình và cơ quan báo chí tự chủ hoàn toàn về tài chính.
Khó khăn này là do các cơ quan báo chí trong nước đang bị các nền tảng xã hội cạnh tranh về quảng cáo - truyền thông và cả người đọc, người xem, trong khi đó, các doanh nghiệp vẫn tiếp tục cắt giảm chi phí cho quảng cáo - truyền thông.
Nhằm đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động Đoàn gắn với công tác chuyên môn nghiệp vụ, ngày 2/5, Đoàn Thanh niên Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp cùng Đoàn Thanh niên Ban Tuyên giáo Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam, VOV, Báo Nhân dân, TTXVN và Cục Truyền thông Công an Nhân dân, Bộ Công an tổ chức tọa đàm "Xu hướng truyền thông mới - Cơ hội và thách thức" tại trường quay S7, Đài Truyền hình Việt Nam.
Tọa đàm gồm 3 phiên với các chủ đề lần lượt về: Thực trạng về suy giảm doanh thu trên các báo; Xu hướng truyền thông báo chí mới; Giải pháp thay đổi xu hướng báo chí truyền thông.
Tọa đàm gồm 3 phiên với sự tham gia của nhiều khách mời đến từ các cơ quan báo chí, truyền thông (Ảnh: Phùng Anh)
Tại tọa đàm, các khách mời đã thảo luận và chia sẻ các thông tin bổ ích về xu hướng truyền thông mới và những cơ hội, thách thức đi kèm.
Theo đó, chưa bao giờ nguồn thu của các đơn vị báo chí bị tác động mạnh như hiện nay. Rõ ràng, doanh nghiệp là khách hàng, đối tác của cơ quan báo chí. Ngược lại, báo chí cũng là đối tác, là đơn vị bảo vệ, đồng hành cho doanh nghiệp trong môi trường truyền thông. Bên cạnh điều tiết nguồn lực dành cho quảng cáo, doanh nghiệp còn điều tiết tài chính sang một số phương tiện truyền thông khác ngoài báo chí chính thống, trong đó có mạng xã hội.
Các doanh nghiệp hiện đã chuyển một phần dòng tiền phát triển truyền thông sang mạng xã hội, nền tảng số... Doanh nghiệp mong sự hợp tác mang lại hiệu quả rõ rệt hơn, điều đó đòi hỏi cần có sự chuyển dịch trong tiếp cận mạng xã hội của các đơn vị báo chí.
Các đại biểu tham dự tọa đàm "Xu hướng truyền thông mới - Cơ hội và thách thức" (Ảnh: Phùng Anh)
Hiện nay, hầu hết các tờ báo điện tử đều có kênh Facebook, YouTube hay thậm chí là TikTok, Zalo… nhằm phục vụ những độc giả riêng biệt hoặc tiếp cận với người dùng mới. Việc làm chủ các nền tảng số này không chỉ giúp tờ báo có thêm độc giả, gia tăng sự hiện diện của thương hiệu mà đây cũng sẽ là nơi hứa hẹn tạo ra nguồn thu mới thông qua các hoạt động quảng cáo.
Không chỉ đơn thuần là đưa các tác phẩm báo chí lên nền tảng mạng xã hội, ứng dụng, một số cơ quan báo chí lớn còn có cả chiến lược dành riêng nhằm phát triển nội dung số, đồng thời coi đây là hướng đi chủ đạo khi tập trung phát triển có trọng điểm, có đầu tư cùng đội ngũ nhân sự hiệu quả.
Chuyển đổi số không phải bắt đầu từ vấn đề công nghệ mà trước hết phải bắt đầu từ chuyển đổi tư duy, đặc biệt là tư duy người lãnh đạo. Trong một cơ quan báo chí, nếu người lãnh đạo có tư duy về chuyển đổi số và muốn chuyển đổi số thì tỷ lệ thành công đã được 60%. Nếu lan tỏa tư duy chuyển đổi số đến mọi ngóc ngách, hoạt động trong tòa soạn thì sẽ có thể chuyển đổi số thành công.
Trong lĩnh vực báo chí, chuyển đổi số không phân biệt tờ báo lớn hay tờ báo nhỏ. Một tờ báo nhỏ nếu có chiến lược chuyển đổi số hiệu quả, giữ chân được lượng độc giả trung thành và duy trì được nội dung cung cấp cho độc giả thì khả năng chuyển đổi số thành công sẽ cao hơn các tờ báo lớn không có chiến lược đúng đắn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!