Người dân vùng cao được hướng dẫn livestream bán nông sản.
Từ một tỉnh miền núi cách trung tâm Hà Nội hơn 400 km, Lai Châu từng được xem là "vùng trắng" trên bản đồ thương mại điện tử. Nhưng chỉ trong một thời gian ngắn, nơi đây đã trở thành điểm sáng trong hành trình chuyển đổi số nông nghiệp của Việt Nam – với hơn 30 triệu lượt xem, 350 tấn nông sản được tiêu thụ và hàng chục hộ dân có thu nhập ổn định nhờ livestream bán hàng.
Để đạt được kết quả đó là sự kết hợp đồng bộ giữa công nghê - con người - hạ tầng đã làm thay đổi diện mạo vùng cao.
Từ "chợ truyền thống" đến "chợ trên nền tảng số"
Chỉ vài năm trước, với nhiều người dân Lai Châu, khái niệm "bán hàng online" còn xa lạ. Thế nhưng giờ đây, ở những bản làng xa xôi của Tam Đường hay Tân Uyên, những người phụ nữ dân tộc đã biết lên mạng xã hội, tự quay video, chụp ảnh, viết mô tả sản phẩm và tự tin giới thiệu đặc sản địa phương qua các nền tảng số.
Dự án "Hành trình nông sản" ra đời từ chính khát vọng chinh phục mọi khoảng cách. Đây là sáng kiến chuyển đổi số nông nghiệp do Viettel Post khởi xướng từ tháng 8/2025, hướng tới xây dựng mô hình kinh tế nông nghiệp hiện đại với mục tiêu giúp nông sản vùng cao tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, qua con đường số hóa.
Ông Tống Thanh Hải - Phó chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu.
"Chuyển đổi số trong nông nghiệp là hướng đi quan trọng. Chúng tôi phối hợp với Viettel Post và các nền tảng số khác để giúp nông sản, sản phẩm OCOP như chè, mắc ca, chuối, gạo Séng Cù, mật ong… đến trực tiếp với người tiêu dùng trong và ngoài nước", ông Tống Thanh Hải - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu chia sẻ.
Từ các buổi tập huấn, người dân được học cách chụp ảnh, đăng bài, mở gian hàng và livestream. Họ cũng được hướng dẫn cách đóng gói, bảo quản, vận chuyển theo tiêu chuẩn thương mại điện tử.
Chỉ sau vài tháng, kết quả vượt ngoài mong đợi: #HanhTrinhNongSan đạt gần 30 triệu lượt xem trên TikTok; riêng phiên livestream ngày 4/11 đã chốt hơn 2.500 đơn hàng, với tổng lượng tiếp cận hơn 10 triệu lượt, giúp tiêu thụ 350 tấn nông sản cho bà con.
Hành trình sáng tạo từ nông sản địa phương
Chia sẻ từ câu chuyện thực tế của mình, chị Vũ Bích Hồng (Tiktoker Cô Ba Hồng) cho biết, để có thành công như ngày hôm nay với khoảng 20 phụ nữ dân tộc đã biết livestream bán hàng, có thu nhập ổn định chị đã phải trải qua thời gian dài với những khó khăn nhất định.
"Nhiều bà con tại Lai Châu không thông thạo tiếng Kinh, nhất là tại những bản xa có tới 98% là đồng bào Mông, Thái, Tày nên khi muốn làm việc tôi phải có sự giới thiệu của những người uy tín trong bản. Ban đầu, nhiều bà con còn nghi ngờ, sợ bị lừa nên không tham gia, tôi phải ăn ở cùng bản, ra nương, đốt lửa, chia sẻ cùng bà con suốt nhiều ngày để tạo niềm tin. Sau vài tháng, họ mới mạnh dạn học livestream, học cách bán hàng", chị Hồng chia sẻ.
Nhưng theo Tiktoker Cô Ba Hồng cho biết, rào cản lớn nhất không phải là ngôn ngữ, mà là khâu tiêu thụ. Nông sản Lai Châu rất xa thị trường, dễ hư hỏng nếu vận chuyển chậm. Chưa có nhiều doanh nghiệp đầu tư sơ chế, nên đa phần vẫn là nông sản thô, giá thấp, rủi ro cao.
"Nhờ nền tảng số, người dân Lai Châu không chỉ bán được nông sản mà còn xây dựng được thương hiệu riêng, tiếp cận thị trường rộng hơn, thoát khỏi tư duy sản xuất nhỏ lẻ. Đây là bước đi cụ thể để đưa người dân vùng cao trở thành công dân số", Phó Chủ tịch tỉnh Lai Châu hồ hởi khi nói về sự thay đổi từng ngày tại vùng cao.
Hạ tầng kết nối – nền móng của hành trình thay đổi
Đằng sau những phiên livestream sôi động là một câu chuyện thầm lặng khác – câu chuyện của hạ tầng. Để có thể phát sóng trực tiếp từ những bản làng xa xôi, điều đầu tiên cần có là tín hiệu mạng. Và đó chính là hành trình mà Viettel cùng chính quyền Lai Châu đã kiên trì xây dựng trong suốt nhiều năm qua.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: "Trong lĩnh vực chuyển đổi số, tỉnh và Viettel đã ký biên bản ghi nhớ, phối hợp triển khai mạnh mẽ hạ tầng số. Việc đầu tư, nâng cấp hạ tầng 5G hiện đại, hạ tầng Internet tốc độ cao đến từng xã phường đã mang lại lợi ích thiết thực cho cả chính quyền và người dân".
Đến nay, 100% trung tâm xã và hơn 98% thôn bản của Lai Châu đã có sóng di động và Internet. Hàng trăm trạm phát sóng, hàng nghìn km cáp quang được kéo đến tận vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn. Chính quyền địa phương hỗ trợ quy hoạch vị trí, đảm bảo an ninh trạm, còn đội ngũ kỹ sư viễn thông miệt mài vượt núi, băng suối, mang những sợi dây cáp quang đầu tiên về bản.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu khẳng định sự hỗ trợ từ Viettel giúp tỉnh chuyển đổi số mạnh mẽ.
Nhờ đó, không chỉ người dân, mà cả bộ máy chính quyền cũng được hưởng lợi. Từ các trung tâm điều hành đô thị thông minh (IOC) đến nền tảng quản lý điều hành trong khối Đảng, du lịch, giáo dục, y tế… – mọi hoạt động đều đang từng bước được số hóa. Hệ thống kết nối thông suốt giữa tỉnh, huyện, xã giúp quá trình quản trị hiệu quả hơn, minh bạch hơn.
Có thể nói, hạ tầng số đã trở thành "mạch máu" mới của Lai Châu, nơi mọi kết nối – từ dữ liệu, thông tin, đến dòng hàng hóa – đều được vận hành trên nền tảng công nghệ.
Câu chuyện ở Lai Châu là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của mô hình hợp tác ba bên: chính quyền – doanh nghiệp – người dân. Khi công nghệ được mang đến tận bản, khi người dân được hướng dẫn cách làm kinh tế số, và khi hạ tầng logistics – truyền thông – viễn thông được đồng bộ, giá trị nông sản không chỉ tăng lên, mà niềm tin vào sự đổi thay cũng lớn dần.
Đại diện Viettel Lai Châu chia sẻ: "Chúng tôi coi công nghệ là chìa khóa rút ngắn khoảng cách miền xuôi – miền núi. Càng đi sâu càng thấy người dân khát khao thay đổi, chỉ cần có cơ hội, họ sẽ nắm bắt rất nhanh".
Giờ đây, hình ảnh quen thuộc ở Lai Châu không chỉ là những triền ruộng bậc thang hay chợ phiên vùng cao, mà còn là khung cảnh những người nông dân đứng trước điện thoại, tự tin giới thiệu sản phẩm của mình.
Viettel Post đang mở rộng mô hình "Hành trình nông sản" ra 34 tỉnh, tạo thành mạng lưới kết nối số toàn quốc cho nông sản Việt. Cách làm này gợi nhớ triết lý mà Amazon khởi xướng từ thập niên 1990 – trao quyền cho những người nhỏ bé nhất bằng công nghệ, giúp họ tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.
Nếu Amazon biến thương mại điện tử thành "hạ tầng cho người bán toàn cầu", thì Viettel đang kiến tạo một "hạ tầng số vì cộng đồng", nơi mỗi hộ nông dân đều có thể chạm tới cơ hội không khoảng cách.
Bình luận (0)