Âm nhạc dân gian Việt Nam vẫn luôn có sức sống mãnh liệt trong dòng chảy thời đại, với sự đa dạng văn hóa các dân tộc. Việt Nam vẫn luôn bảo tồn và phát triển dòng âm nhạc truyền thống phong phú và rực rỡ.
Âm nhạc dân tộc không chỉ phản ánh tâm hồn, tư duy người Việt mà còn là tài nguyên cho các sáng tạo nghệ thuật đương đại. Ngay trong những ngày này, Hội diễn đàn hát dân ca 3 miền 2023 đang diễn ra tại Nghệ An. Hội diễn năm nay quy tụ 29 đoàn nghệ thuật quần chúng với hơn 1.000 nghệ nhân, nghệ sĩ trên cả nước tham gia. Đây là một trong những hoạt động nằm trong khuôn khổ Festival dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh 2023, nhằm giới thiệu, quảng bá, bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống của làn điệu dân ca, nhạc cụ dân tộc các vùng miền. Thông qua Hội diễn, phát huy vai trò chủ thể sáng tạo, chủ thể thụ hưởng văn hóa là nhân dân, tôn trọng và bảo vệ sự biểu đạt đa dạng của văn hóa của người dân và các dân tộc.
Trước thềm liên hoan toàn quốc, cuộc thi đã đồng loạt diễn ra ở các cấp địa phương, tạo nên không khí sinh hoạt nghệ thuật văn hóa sôi nổi. Đáng mừng hơn là âm nhạc truyền thống không chỉ được bảo tồn, gìn giữ trên các sân khấu chuyên nghiệp mà còn được bảo tồn và phát triển trong đời sống. Đơn cử như dân ca ví dặm, hiện nay ngoài các tác phẩm được thế hệ trước truyền lại, các nghệ nhân, nghệ sĩ đã có những sáng tạo mang hơi thở cuộc sống hiện đại.
Nhìn vào những chuyển biến của âm nhạc hiện nay, dòng nhạc truyền thống đã hiện hữu theo nhiều cách khác nhau. Đó có thể là bảo tồn nguyên trạng các tác phẩm âm nhạc truyền thống, các lối hát xưa, các nhạc cụ đã được gìn giữ qua nhiều đời; đó cũng có thể là sử dụng chất lượng âm nhạc truyền thống trong những sáng tác hiện đại, tạo nên sức sống mới cho âm nhạc.
Âm nhạc truyền thống luôn là mạch ngầm, âm thầm chảy trong đời sống người Việt, từ lời ru của bà, của mẹ, giai điệu dân ca ví dặm, câu hò đến những làn điệu quan họ, chèo… Nếu nặng lòng với âm nhạc truyền thống, biết khai thác tinh hoa âm nhạc truyền thống thì các nghệ sĩ sẽ gặt hái được quả ngọt, tạo cho tác phẩm của mình âm hưởng riêng không trộn lẫn với bất kỳ dòng âm nhạc nào khác, đặc biệt khi bước ra thị trường âm nhạc quốc tế, giúp khẳng định giá trị và nét độc đáo của âm nhạc Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!