Triển lãm là sự tri ân, tôn vinh những chiến công, sự hy sinh anh dũng của các anh hùng liệt sĩ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, qua đó khơi dậy lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ, nhất là thế hệ trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trung tướng, AHLLVTND Nguyễn Văn Phiệt, người trực tiếp tham gia chiến dịch 12 ngày đêm "Điện Biên Phủ trên không" chụp ảnh cùng cô và trò trường Tiểu học Phương Mai.
Nhân kỷ niệm 50 năm chiến thắng "Điện Biên Phủ trên không", 78 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam và 33 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đã tổ chức trưng bày triển lãm với tên gọi "Điện Biên Phủ trên không - Bước ngoặt lịch sử".
Với hơn 200 tài liệu, hình ảnh, hiện vật tiêu biểu, triển lãm đã góp phần phản ánh tầm vóc, ý nghĩa thời đại và giá trị lịch sử của chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" năm 1972. Đồng thời khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng trong lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước của dân tộc.
Triển lãm "Điện Biên Phủ trên không - Bước ngoặt lịch sử" gồm 3 phần nội dung chính: "Âm mưu và tội ác của đế quốc Mỹ", "Chiến thắng trên bầu trời Hà Nội" và "Âm vang Điện Biên Phủ trên không".
Nội dung thứ nhất "Âm mưu và tội ác của đế quốc Mỹ" phản ánh cuộc tập kích đường không chiến lược bằng máy bay B-52 vào Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương ở miền Bắc Việt Nam (12/1972), cùng sự tàn phá của bom đạn và tội ác hủy diệt của đế quốc Mỹ.
Hình ảnh phố phường Hà Nội trở thành đống đổ nát đã cho thấy sự tàn khốc của chiến tranh.
Nhiều hiện vật lần đầu tiên được công bố, trong đó có kỷ vật của những nạn nhân bị trúng bom từ máy bay B-52 của Mỹ.
Nội dung "Chiến thắng trên bầu trời Hà Nội" phản ánh sự chuẩn bị, kế hoạch tác chiến trong 12 ngày đêm, qua đó thể hiện tinh thần, ý chí chiến đấu dũng cảm, kiên cường của quân và dân các tỉnh miền Bắc, đánh bại cuộc tập kích chiến lược đường không bằng B-52 của đế quốc Mỹ, buộc chính phủ Mỹ phải ký Hiệp định Paris.
Một góc không gian trưng bày nội dung "Chiến thắng trên bầu trời Hà Nội". Hình ảnh những chiếc xe đạp dùng để sơ tán người già, phụ nữ và trẻ em Hà Nội vào tháng 12/1972 cũng được tái hiện lại một cách rất chân thực.
Những hiện vật được sử dụng trong suốt 12 ngày đêm (Từ trái sang phải): Nghị quyết Đảng ủy Tiểu đoàn tên lửa 77 họp đánh giá kết quả chiến đấu; Mũ rơm tự làm và dùng trong chiến đấu tháng 12/1972.
Những hình ảnh, hiện vật tiêu biểu phản ánh tác động, ảnh hưởng và sự lan toả của chiến thắng 12 ngày đêm bảo vệ bầu trời Hà Nội được giới thiệu trong nội dung trưng bày "Âm vang Điện Biên Phủ trên không".
Một góc trưng bày nội dung "Âm vang Điện Biên Phủ trên không" với hiện vật là hai khẩu súng B41 và súng K50 được dùng trong chiến đấu.
Văn bản hiệp định Phái đoàn ngoại giao Việt Nam Dân chủ Cộng hoà dùng trong Hội nghị Paris, tháng 01/1973.
Một số hiện vật tiêu biểu khác tại triển lãm:
Kỷ vật của các nạn nhân bị B-52 ném bom (từ trái sang phải): Quyển tập đọc lớp Hai; Xoong dùng để nấu cháo cho trẻ em.
Chiếc ghế phi công - một phần của chiếc máy bay B-52D của Mỹ - bị bắn rơi xuống đường Hoàng Hoa Thám, Hà Nội ngày 27/12/1972.
Súng máy phòng không 12.7mm được Đội Tự vệ Thủ đô Hà Nội sử dụng trong cuộc chiến đấu chống lại B-52 của Mỹ vào tháng 12/1972.
Đèn hiện sóng ra-đa của Phân đội 16, Đoàn Ba Bể đã phát hiện tốp B-52 đầu tiên bay vào Hà Nội đêm 18/12/1972.
Những vỏ đạn được Quân chủng Phòng không - Không quân sử dụng để chiến đấu và bắn rơi máy bay địch.
(Từ trái sang phải): Mũ sắt của Thượng uý Nguyễn Văn Phiệt sử dụng trong chiến đấu; Máy điện thoại Phòng Bưu điện Đông Anh, Hà Nội sử dụng phục vụ xuất sắc trong đêm đầu tiên B-52 đánh vào Hà Nội (18/12/1972).
Chiếc mũ phi công và nhật ký của Trung uý Phạm Tuân, sử dụng trong trận chiến đấu bắn rơi máy bay B-52 của Mỹ ngày 27/12/1972.
Mũ phi công và áo kháng áp của đồng chí Nguyễn Đức Soát, được sử dụng trong chiến đấu, góp phần bắn rơi nhiều máy bay của địch. Đồng chí được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân".
Những trang bị của phi công Mỹ bị bắn rơi tại Hà Nội.
Trưng bày triển lãm "Điện Biên Phủ trên không - Bước ngoặt lịch sử" sẽ mở cửa đến hết tháng 01/2023 tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam (số 28A Điện Biên Phủ, Ba Đình, Hà Nội).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!