Trong dòng chảy hội nhập và phát triển, người Việt Nam trên khắp thế giới không ngừng vươn lên, ghi dấu ấn trong nhiều lĩnh vực. Từ các nhà khoa học, kỹ sư đến những người góp phần lan tỏa văn hóa Việt, tất cả đều cùng chung một khát vọng khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ thế giới. Đây là dịp để kết nối, sẻ chia những câu chuyện truyền cảm hứng, để mỗi bước chân trở về không chỉ mang theo thành tựu mà còn là động lực cho thế hệ tương lai.
Ca - Nhạc sĩ Hoàng Bách và Rapper Hà Lê thể hiện ca khúc Chạm vào vinh quang
Theo nhà báo Lê Hoàng Linh, ý tưởng cho chương trình năm nay đã được hình thành ngay sau khi chương trình Ngày trở về 2024 kết thúc.
"Chúng tôi nhận thấy đây là thời khắc quan trọng của dân tộc Việt Nam, kỷ nguyên mới của sự vươn mình, những bước đột phá trong khoa học, công nghệ, và văn hóa không chỉ định hình tương lai của từng cá nhân, mà còn góp phần làm nên vị thế mới của dân tộc Việt Nam. Ngay khi kết thúc chương trình năm ngoái, chúng tôi đã lên kế hoạch và dành gần một năm để tìm kiếm và chắt lọc những câu chuyện và nhân vật đặc biệt về người Việt Nam, không chỉ ở trong nước mà còn ở nước ngoài. Dù có thể khán giả đã biết đến họ, nhưng chúng tôi hy vọng rằng những câu chuyện này sẽ là mảnh ghép nhỏ để khán giả cảm nhận được sự sáng tạo vô biên của người Việt trên nhiều lĩnh vực khác nhau" - nhà báo Lê Hoàng Linh nói.
Ca - Nhạc sĩ Cheng thể hiện ca khúc Đi cùng ánh sáng do chính anh sáng tác riêng cho chương trình
Đó là câu chuyện về những nhà khoa học gốc Việt tại Thung lũng Silicon trong ngành bán dẫn và AI. Việc phát triển công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo không chỉ là xu thế toàn cầu mà còn là bước đi chiến lược của các quốc gia muốn tạo ra sự khác biệt. Để Việt Nam có thể vươn lên và cạnh tranh trong kỷ nguyên công nghệ này, việc bắt kịp những "chuyến tàu" bán dẫn và AI là điều vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, từ lâu, Việt Nam đã có những nhà khoa học, kỹ sư tài năng đóng góp vào sự phát triển của hai lĩnh vực này tại "cái nôi" của các gã khổng lồ công nghệ thế giới - Thung lũng Silicon.
Hay câu chuyện về Tiến sĩ Lợi Nguyễn, một nhà khoa học gốc Việt, là người sáng tạo ra một phát minh đặc biệt về quang tử silicon. Phát minh này thay đổi cách chúng ta truyền dẫn dữ liệu bằng cách sử dụng ánh sáng thay vì điện. Trong khi truyền dẫn điện gây ra nhiệt, làm giảm hiệu quả theo thời gian, quang tử silicon lại giúp dữ liệu truyền đi nhanh chóng và hiệu quả hơn mà không tạo ra nhiệt. Phát minh của ông đã được tập đoàn Marvell mua lại với giá 10 tỷ đô la Mỹ, đánh dấu một bước đột phá quan trọng trong công nghệ bán dẫn. Hiện nay, ông là Phó chủ tịch cấp cao của Marvell. Câu chuyện của Tiến sĩ Lợi Nguyễn là minh chứng cho sức mạnh của sáng tạo và nghiên cứu, mang lại những bước tiến lớn trong ngành công nghệ hiện đại.
Ít ai biết rằng cộng đồng người Mỹ gốc Việt đang để lại dấu ấn sâu đậm trong ngành công nghiệp y tế, đặc biệt là trong lĩnh vực can thiệp tim mạch. Hơn 70% số kỹ sư sản xuất stent, bóng, dây dẫn can thiệp động mạch vành và các dụng cụ can thiệp cho bệnh tim bẩm sinh tại Mỹ hiện nay là người gốc Việt. Đây là một con số đáng kinh ngạc, phản ánh sự đóng góp quan trọng của cộng đồng này vào một thị trường có quy mô toàn cầu lên tới gần 7,5 tỷ USD vào năm 2024, và dự báo sẽ đạt hơn 9 tỷ USD vào năm 2029. Và đó chính là câu chuyện của những tên tuổi như Elixir, Tài Kiên, và bác sĩ Thạch Nguyễn. Đây là minh chứng rõ ràng về tinh thần sáng tạo và cống hiến của cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Họ không chỉ là những chuyên gia tài năng, mà còn là những người tiên phong trong việc cải tiến các phương pháp điều trị bệnh tim mạch, mang lại hy vọng mới cho nhiều bệnh nhân.
"Thật sự, tôi cảm thấy vô cùng ngạc nhiên. Đó là một công nghệ đòi hỏi sự chính xác đến từng nanomet vì kích thước của nó quá nhỏ. Nếu chỉ làm bằng máy móc thôi, thì cũng không thể hoàn thành được. Vì đơn giản, nó bé như vậy, chỉ cần một chút sai sót, một thứ quá nhọn có thể đâm vào mạch máu và gây đau đớn. Và nhiều người đã giải thích cho tôi rằng, để làm được điều này, không chỉ cần sự khéo léo, mà còn là sự kiên trì, chăm chỉ và cả sự sáng tạo. Đó chính là lý do vì sao người Việt Nam lại tham gia vào ngành này một cách mạnh mẽ đến vậy", Nhà báo Lê Hoàng Linh bày tỏ
Qua những câu chuyện như vậy, chúng ta càng thêm tự hào về sự đóng góp của người Việt vào nền khoa học - công nghệ trên thế giới, cũng như sự dũng cảm, kiên trì và tinh thần đổi mới của họ trong việc vượt qua mọi thử thách để đạt được thành công.
Nick Shell cùng bạn dẫn Quyên
Cây Ngọc Long Biển là một loại thực vật đặc biệt từng xuất hiện trên bàn tiệc của các vị vua châu Âu nhờ hương vị mặn tự nhiên nhưng chứa hàm lượng natri rất thấp, giúp giảm nguy cơ cao huyết áp – một vấn đề thường gặp khi tiêu thụ muối thông thường. Ngoài ra, cây còn giàu chất xơ, vitamin, chất chống oxy hóa và chất chống viêm, mang lại lợi ích sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên, loại cây này vốn khó trồng, thường chỉ mọc tự nhiên ở các vùng đất mặn hoặc trên đá ven biển phương Tây. Để giải quyết thách thức này, Nick Shell đã phát triển công nghệ trồng cây bằng nước biển tại Hawaii và New York, và sau 5 năm thử nghiệm, công nghệ này đã được ứng dụng thành công tại Việt Nam. Cây Ngọc Long Biển hiện được trồng trên các ao tôm bỏ hoang – nơi nhiễm mặn nặng nề, giúp cải tạo nước và tận dụng đất đai không thể canh tác.
"Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nguy cơ nước biển dâng đe dọa đồng bằng sông Cửu Long, cây Ngọc Long Biển không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn hứa hẹn trở thành giải pháp nông nghiệp bền vững, góp phần giải quyết bài toán lương thực và môi trường trong tương lai", Nhà báo Lê Hoàng Linh nhận xét
Với niềm tin và ý chí mãnh liệt, Nick chia sẻ: "Có một điều kỳ lạ là tôi luôn tin rằng mình không thể bỏ cuộc. Khi nhìn thấy những chiếc rễ nhỏ xíu, mỏng manh như tơ nhện, tôi cảm giác chỉ cần chạm nhẹ là chúng sẽ biến mất. Nhưng tôi vẫn kiên trì. Mỗi ngày tôi đều theo dõi từng chiếc rễ ấy, mong chờ đến sáng hôm sau để xem chúng có phát triển không. Cảm giác ấy thật khó tả, nhưng chính niềm tin rằng mọi nỗ lực sẽ không vô nghĩa đã giữ tôi lại."
Nick biết rằng đây chỉ là bước đầu trong hành trình dài. Việc trồng Ngọc Long biển vẫn còn nhiều thử thách phía trước, nhưng với tinh thần kiên trì, anh tin rằng mình sẽ vượt qua mọi khó khăn. Hành trình của Nick không chỉ là câu chuyện về việc trồng một loại cây mới, mà còn là bài học về sự kiên trì, niềm tin và quyết tâm không bỏ cuộc. Khi nhìn vào những cây Ngọc Long biển đang phát triển mạnh mẽ, chúng ta có thể thấy một hình ảnh đẹp của những ước mơ được vun đắp từ những thất bại, và những nỗ lực không ngừng để mang lại những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.
Câu chuyện ở giữa vùng đất lạnh giá của Bắc Âu, nơi tuyết phủ trắng trời và những dòng sông băng cuồn cuộn, có một người Việt mang trong mình nỗi nhớ khắc khoải về hương vị quê nhà. Anh Nguyễn Văn Trung, sống xa quê hương hàng nghìn cây số, luôn đau đáu về thứ gia vị quen thuộc gắn liền với mỗi bữa cơm gia đình Việt Nam - nước mắm.
Nỗi nhớ ấy không chỉ khiến anh hoài niệm mà còn thôi thúc anh hành động. Với ý chí kiên cường và tình yêu sâu sắc dành cho quê hương, anh đã quyết tâm tạo ra nước mắm ngay tại Na Uy – vùng đất nổi danh với nguồn thủy sản dồi dào. Tuy nhiên, thay vì sử dụng cá cơm như truyền thống, anh đã sáng tạo bằng cách dùng cá hồi, loài cá biểu tượng của đất nước này, để sản xuất nước mắm.
Để đạt được thành công, anh phải vượt qua vô số khó khăn về kỹ thuật, khí hậu, cũng như sự khác biệt văn hóa. Thành quả của anh không chỉ là những chai nước mắm đậm đà, được chắt lọc cẩn thận, mà còn là một cây cầu văn hóa nối liền Việt Nam với bạn bè quốc tế. Nước mắm cá hồi của anh Nguyễn Văn Trung giờ đây đã chinh phục cả người dân Na Uy và những thực khách khó tính trên toàn thế giới, mang hương vị Việt lan tỏa khắp nơi.
Anh Nguyễn Văn Trung - người sáng chế nước mắm cá hồi
Trong thế giới ẩm thực, Việt Nam không chỉ ghi dấu bởi hương vị tinh tế, đậm đà mà còn bởi nghệ thuật bày trí, nơi mỗi món ăn là một câu chuyện văn hóa được kể qua màu sắc và hình dáng. Trên hành trình khẳng định bản sắc, có những người trẻ Việt đã và đang đưa ẩm thực Việt Nam vươn xa bằng sức sáng tạo và niềm đam mê bất tận.
Một trong số đó là Thư Phạm Buser, một nhà tạo mẫu ẩm thực trẻ tài năng hiện đang sinh sống tại New York, Mỹ. Dưới bàn tay tài hoa của cô, những món ăn Việt được khoác lên mình diện mạo mới đầy nghệ thuật. Chiếc bánh chưng lấp lánh ngọc trai, ổ bánh mì rực rỡ sắc màu như những chiếc ghe trên sông nước, hay nem cuốn được sắp đặt thành vòng nguyệt quế - tất cả đều là những tác phẩm độc đáo, vừa giữ trọn hương vị truyền thống vừa thổi hồn sáng tạo hiện đại.
Thư Phạm Buser - nhà tạo mẫu ẩm thực
Một trong những người tiên phong trong hành trình truyền cảm hứng về những giá trị văn hóa sâu sắc của dân tộc là Tiến sĩ Vân Trương, người đã sáng lập và phát triển chương trình song ngữ Việt-Anh tại bang Oregon, Hoa Kỳ. Chương trình này không chỉ giúp các học sinh người Mỹ hiểu và yêu thích ngôn ngữ Việt mà còn tạo nên một cầu nối văn hóa bền vững giữa hai quốc gia, giúp các thế hệ trẻ Việt kiều gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống.
Còn tại Pháp, nhạc sĩ Hoàng Thu Trang, người đã dành hơn một thập kỷ để mang âm nhạc Việt Nam đến các trường học trên nước Pháp. Không chỉ đưa âm thanh quê hương gần hơn với các bạn nhỏ, chị còn truyền cảm hứng và thúc đẩy các thế hệ trẻ gốc Việt trở thành những đại sứ văn hóa tự hào, góp phần gìn giữ và phát triển văn hóa Việt Nam ở nước ngoài.
Hai câu chuyện, dù ở hai đất nước khác nhau, đều chung một khát vọng: gìn giữ và lan tỏa giá trị Việt Nam nơi xứ người. Câu chuyện của Tiến sĩ Vân Trương và nhạc sĩ Hoàng Thu Trang chính là minh chứng cho sự quyết tâm và tình yêu với quê hương, cũng như tầm quan trọng của việc duy trì và phát huy văn hóa Việt Nam trên thế giới.
Trong quá trình xây dựng chương trình, ê - kíp sản xuất đã gặp không ít thử thách. "Thực ra, khó khăn lớn nhất là vượt qua chính mình. Mỗi năm chúng tôi đều cố gắng không lặp lại những gì đã làm trước đó, luôn tìm kiếm những điều mới mẻ. Khán giả càng ngày càng yêu cầu cao hơn, họ luôn mong chờ những điều "wow" từ chương trình. Vì vậy, chúng tôi phải nghiên cứu rất kỹ, lắng nghe và quan sát những gì xung quanh để tìm ra những câu chuyện mới, những nhân vật chưa ai biết đến."
Chương trình không chỉ là sản phẩm của sự sáng tạo mà còn là kết quả của quá trình làm việc vất vả để tìm kiếm những nhân vật đặc biệt. Một trong những thử thách lớn nhất chính là thuyết phục các nhân vật tham gia. Đặc biệt, khi làm việc với những người có tầm ảnh hưởng lớn, như các CEO hay các nhà lãnh đạo, nhóm sản xuất phải tìm ra cách tiếp cận hợp lý và thuyết phục. Nhà báo Lê Hoàng Linh tâm sự: "Mỗi cuộc đàm phán với các CEO hay những người có tầm ảnh hưởng lớn đều đòi hỏi một chiến lược riêng biệt. Chúng tôi không chỉ cần chứng minh được giá trị của chương trình mà còn phải thể hiện sự sáng tạo, khiến họ cảm nhận được sự đặc biệt mà chúng tôi mang lại". Chính từ những cuộc gặp gỡ này, những câu chuyện ấn tượng đã ra đời.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!