Vào tuần trước, một nhà báo của 10Asia đã viết một bài bình luận đi sâu vào câu hỏi tại sao Billboard duy trì các hạng mục K-pop riêng biệt, trong khi giải Grammy hiếm khi đưa nghệ sĩ K-pop vào đề cử của giải thưởng này? Câu hỏi này được đưa ra ngay sau khi BTC của Grammy công bố danh sách đề cử của năm nay - nơi hoàn toàn vắng bóng các nghệ sĩ/nhóm nhạc của K-pop.
Trước đó, trong 4 năm liên tiếp, nhóm nhạc đình đám của Hàn Quốc là BTS đã xuất hiện tại nhiều đề cử của Grammy. Tuy nhiên, dù nỗ lực giành giải nhưng BTS đã không thể giành được bất kỳ giải thưởng nào mà họ nhận được đề cử. Và mới nhất, không chỉ BTS mà không có nghệ sĩ K-pop nào khác lọt vào danh sách đề cử của Grammy năm nay.
Nhà báo của 10Asia đặt câu hỏi liệu việc tạo ra một thể loại K-pop riêng biệt có phải là một nỗ lực thực sự để thừa nhận những phẩm chất độc đáo của thể loại này? Hay ngược lại, nó vô tình hoạt động như một hình thức phân biệt đối xử bằng cách tách K-pop khỏi các thể loại chính thống của các giải thưởng uy tín về âm nhạc trên thế giới? Cuộc tranh cãi này đề cập đến các vấn đề rộng hơn về tính đại diện và sự hòa nhập trong hệ thống giải thưởng âm nhạc toàn cầu của K-pop.
Như đã nói ở trên, trong năm nay, BTS đã không lọt vào đề cử của Grammy lần thứ 66 (sẽ được tổ chức vào tháng 2/2024) mặc dù tất cả các thành viên của nhóm - những người đang tập trung vào các hoạt động cá nhân do thực hiện nghĩa vụ quân sự và các cam kết khác - đã gửi bài dự thi ở nhiều hạng mục khác nhau của Grammy. Cụ thể, thành viên Jin đã gửi đĩa đơn "The Astronaut" cho Màn trình diễn solo nhạc pop và Video âm nhạc; RM đã gửi album solo "Indigo" cho Album nhạc pop và Aa khúc chủ đề "Wild Flower" cho Màn trình diễn của bộ đôi/nhóm nhạc pop và Video âm nhạc; SUGA lọt vào các hạng mục Album rap, Trình diễn rap và Video âm nhạc với album solo "D-Day" và ca khúc chủ đề "Haegeum"; J-Hope nhắm đến Màn trình diễn của bộ đôi/nhóm nhạc pop và Video âm nhạc với "On The Street". V đã đăng ký tham gia Album nhạc pop với album solo "Layover" và Màn trình diễn solo và Video ca nhạc pop với "Slow Dancing".
Trước đó, BTS từng được đề cử ở hạng mục Màn trình diễn song ca/nhóm nhạc Pop xuất sắc nhất từ năm 2020 đến năm 2022, nên lại được kỳ vọng vào đề cử năm nay bởi các thành tích cá nhân với các thành viên BTS trong tư cách nghệ sĩ solo là không hề thiếu. Cụ thể, Jungkook đã lập kỷ lục về doanh thu cao nhất trong tuần đầu tiên cho album solo của nghệ sĩ K-pop tại Mỹ với album solo đầu tiên "Golden". Album solo "Layover" của V đã lọt vào bảng xếp hạng album chính "Billboard 200" ở vị trí thứ 2 và ghi nhận doanh số hơn 100.000 bản trong tuần đầu tiên tại Mỹ. Nỗi thất vọng khi không nhận được đề cử vì thế càng đáng kể hơn.
Sự chỉ trích ngày càng gia tăng xung quanh câu chuyện được cho là có sự thiên vị tại giải Grammy, đặc biệt là sau ba lần liên tiếp BTS không chiến thắng dù được đề cử. Nổi tiếng là một trong những giải thưởng âm nhạc lớn - cùng với Giải thưởng Âm nhạc Mỹ và Giải thưởng Âm nhạc Billboard, giải Grammy được ca ngợi vì nhấn mạnh vào tính âm nhạc. Tuy nhiên, giải thưởng uy tín này hiện đang phải đối mặt với cáo buộc ưu ái các nghệ sĩ nói tiếng Anh, dẫn đến việc loại trừ các nghệ sĩ K-pop trong năm nay. Những cách làm như vậy được coi là củng cố một "rào cản" trong ngành, hạn chế sự đa dạng trong việc công nhận tài năng âm nhạc toàn cầu của họ.
Billboard dường như có cách tiếp cận hơi khác so với Grammy, điều này thể hiện rõ trong việc tạo ra các hạng mục K-pop cụ thể, bao gồm Nghệ sĩ K-pop hàng đầu toàn cầu, Album K-pop hàng đầu toàn cầu, Bài hát K-pop hàng đầu toàn cầu và Nghệ sĩ lưu diễn hàng đầu K-pop. Các thành viên BTS Jimin, Jungkook và SUGA cùng với NCT, BlackPink, TWICE và TXT đã được đề cử ở cả bốn hạng mục này. Bất chấp những tranh cãi về hợp đồng độc quyền tại Hàn Quốc, nhóm nhạc tân binh FIFTY FIFTY, với sức mạnh phát trực tuyến toàn cầu, đã được đề cử ở hạng mục Bộ đôi/Nhóm nhạc hàng đầu và Bài hát K-pop hàng đầu toàn cầu. Điều này cho thấy độ nhận diện và tầm ảnh hưởng của K-pop trên thị trường âm nhạc toàn cầu không còn là nhỏ nữa. Điều đó chứng tỏ K-pop đã được thừa nhận là xu hướng chủ đạo ngay cả ở Mỹ - trung tâm âm nhạc toàn cầu.
Tuy nhiên, cũng có nhiều lời chỉ trích về điều này khi Billboard có những hạng mục riêng cho K-Pop. Một số người cho là đây là "tiêu chuẩn kép" của Billboard trong cách họ đối xử với K-pop. Ngày càng có nhiều lo ngại rằng các giải thưởng âm nhạc Hoa Kỳ đang cố gắng hạn chế ảnh hưởng của K-pop bằng cách giới hạn các nghệ sĩ vào một "thể loại K-pop" riêng biệt, có khả năng cản trở sự hội nhập của họ vào thị trường âm nhạc chính thống. Có lo ngại rằng việc phân loại K-pop tách biệt khỏi các bài hát tiếng Anh có thể cản trở sự cạnh tranh mở.
Giải thưởng Âm nhạc Mỹ, sau khi giới thiệu hạng mục K-pop vào năm ngoái, đã chứng kiến BTS giành được cả giải Bộ đôi/Nhóm nhạc Pop được yêu thích và Nghệ sĩ K-pop được yêu thích nhất vào năm 2022. Trước đó, họ đã giành được giải Nghệ sĩ của năm, Bài hát nhạc Pop được yêu thích và Nhạc Pop được yêu thích nhất Bộ đôi/Nhóm vào năm 2021.
Theo đánh giá của một số nhà phân tích của Hàn Quốc, tình trạng này phản ánh một động lực phức tạp trong ngành công nghiệp âm nhạc Hoa Kỳ đối với K-pop, đó là sự kết hợp giữa thừa nhận và kiềm chế. Với quyền lực mềm ngày càng tăng của Hàn Quốc, người ta cũng lo ngại rằng trung tâm thị trường âm nhạc, vốn nằm ở Mỹ, có thể chuyển sang Hàn Quốc, cái nôi của K-pop. Đó là tình huống lẽ ra phải trao giải thưởng nhưng lại có sự do dự. Rõ ràng là K-pop có khả năng bị coi là "vịt con xấu xí" trong bối cảnh này. Sự căng thẳng này làm nổi bật vị trí độc tôn của K-pop trong bối cảnh âm nhạc toàn cầu, được coi là một thế lực mới nổi thách thức các chuẩn mực hiện có.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!