Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồng Nga đã dành 35 năm cuộc đời để ghi lại những hình ảnh quý giá về các nghệ sĩ, vở diễn, hóa trang nhân vật,… trong nhiều loại hình sân khấu.
Bước vào tuổi 65, nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồng Nga có một cách ăn mừng sinh nhật rất đặc biệt, đó là tổ chức triển lãm Sắc màu trong hát bội. Triển lãm trưng bày 65 tác phẩm giới thiệu những gương mặt hóa trang đặc sắc, những hình ảnh các vở diễn kinh điển trong hát bội. Khi được hỏi về ý tưởng độc đáo này, nghệ sĩ Hồng Nga cho biết, bà cần tranh thủ làm khi còn có thể. Lan tỏa tình yêu sân khấu đến với công chúng không chỉ là đam mê mà còn là trách nhiệm mà bà đã đặt ra cho bản thân trong suốt nhiều năm qua. "Chúng ta có nền sân khấu đa dạng các thể loại: chèo, tuồng, cải lương, múa rối, hát bội…, mỗi thể loại đều để lại những dấu ấn đặc biệt. Thế hệ khán giả trẻ chính là tương lai của sân khấu, vì thế phải tìm hướng cho họ tiếp cận và đón nhận sân khấu truyền thống" - nghệ sĩ Hồng Nga chia sẻ.
Tiết mục múa Hạnh phúc ngày mùa
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồng Nga từng tốt nghiệp Khoa Đạo diễn, trường Nghệ thuật Sân khấu 2 nhưng cơ duyên đưa đẩy sau khi ra trường bà lại trở thành phóng viên của Tạp chí Sân khấu. Những năm tháng lăn lộn với nghề, mỗi đêm phải chạy 2 - 3 show diễn để viết tin bài, ống kính của Hồng Nga đã bám sát những người nghệ sĩ bên cánh gà, ghi lại những giọt mồ hôi lao động nghệ thuật đọng trên khuôn mặt diễn viên, những khoảnh khắc thăng hoa trên sân khấu.
Với góc nhìn của một đạo diễn vừa có chuyên môn, vừa có sự đồng cảm lại vừa có tình yêu dành cho sân khấu nên mỗi bức ảnh mà bà chụp đều mang lại cho người xem cảm giác xúc động và tự hào về nét đẹp của văn hóa dân tộc, cũng như sự đam mê cháy bỏng của các nghệ sĩ. "Để làm nghề họ phải mất rất nhiều thời gian học hành, tập luyện. Khi lên sân khấu phải hóa trang rất cầu kỳ, khoác trên mình những bộ quần áo dày mấy lớp. Vất vả như vậy, thu nhập nhiều khi không đủ sống nhưng họ vẫn say đắm với nghề, sẵn sàng hy sinh hết mình vì nghệ thuật. Đây là những con người xứng đáng được tôn vinh", nghệ sĩ Hồng Nga chia sẻ.
3 vai diễn trong Hát bội truyền thống
Sau 10 năm làm nghề, sở hữu một gia tài ảnh khổng lồ, nghệ sĩ Hồng Nga quyết định tổ chức triển lãm và phát hành cuốn sách ảnh mang tên 10 năm sân khấu trong tôi để giới thiệu các gương mặt đạo diễn, các nhà thiết kế sân khấu, nghệ sĩ cải lương, kịch nói, múa rối nước, nghệ sĩ nước ngoài biểu diễn tại Việt Nam,… Không chỉ được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh, triển lãm ảnh độc đáo này còn diễn ra ở nhiều thành phố khác như: Hà Nội, Nha Trang, Cần Thơ,… nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt của đồng nghiệp và khán giả.
Năm 2006 nghệ sĩ Hồng Nga đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ghi nhận kỷ lục "Người chụp ảnh sân khấu nhiều nhất Việt Nam". Trong bối cảnh mà các tư liệu, hình ảnh về sân khấu còn hạn chế thì sự ghi nhận này vừa là vinh dự vừa là trách nhiệm thúc đẩy bà không ngừng lao động, sáng tạo và cống hiến. Theo nghệ sĩ Hồng Nga, nghệ thuật sân khấu truyền thống chạm tới mỗi người không chỉ bằng cái đẹp của nghệ thuật mà bằng chiều sâu của văn hóa, tâm hồn. "Bảo tồn và phát huy sân khấu truyền thống không chỉ là bảo tồn một loại hình nghệ thuật, mà là giữ lại bản sắc, giữ lại căn tính làm nên hồn dân tộc". Đó cũng là lý do mà bà liên tục ra mắt những triển lãm cá nhân giới thiệu từng loại hình sân khấu độc đáo.
Năm 2005, nghệ sĩ Hồng Nga có triển lãm Nghệ sĩ và vai diễn trên sân khấu tuồng tại Festival Huế. Triển lãm gồm 50 bức ảnh chụp tại các nhà hát sân khấu trên cả nước như: Nhà hát Tuồng Trung ương, Nhà hát Tuồng Hiển Dĩnh (Đà Nẵng), Nhà hát Tuồng Đào Tấn (Bình Định), Đoàn Nghệ thuật truyền thống Huế, Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TP Hồ Chí Minh. Triển lãm giúp khán giả cảm nhận được tâm huyết và sự tinh tế của người nghệ sĩ trong từng vai diễn.
Nhân dịp 1000 năm Thăng Long, bà lại tiếp tục triển lãm Múa rối nước truyền thống tại Trung tâm Văn hóa Pháp (IDECAF), TP Hồ Chí Minh. Nghệ thuật múa rối có ở nhiều quốc gia trên thế giới nhưng múa rối nước thì chỉ duy nhất có ở Việt Nam. Triển lãm giới thiệu đến người xem những hình ảnh sống động về nghệ thuật múa rối nước từ khâu sáng tác, trang trí con rối cho đến những tích trò kì ảo diễn ra vui nhộn và thú vị trên mặt nước. Năm 2019, nghệ sĩ Hồng Nga đã đánh dấu tuổi 60 của mình bằng triển lãm nghệ thuật Múa, với 60 bức ảnh ghi lại những khoảnh khắc xuất thần của các nghệ sĩ múa ở nhiều thể loại, từ múa dân gian đến ballet, nhạc kịch hiện đại,...
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, văn hóa truyền thống chính là tài sản vô giá của một quốc gia. Hơn 30 năm qua, nghệ sĩ Hồng Nga đã nỗ lực không ngừng nghỉ, hy sinh nhiều thứ để lưu giữ và lan tỏa nghệ thuật truyền thống. Ở tuổi 65 bà vẫn trẻ trung và tràn đầy năng lượng, vẫn ấp ủ rất nhiều đề tài về sân khấu vì "làm sống lại các giá trị quý giá của sân khấu chính là yếu tố cần thiết giúp cho sân khấu đến gần hơn với khán giả".
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồng Nga
Nghệ sĩ Hồng Nga hiện là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhiếp ảnh Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TP Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu. Bên cạnh ảnh sân khấu, bà còn chụp ảnh đời thường, chân dung phụ nữ và trẻ em. Ngoài các triển lãm về nghệ thuật sân khấu, nghệ sĩ Hồng Nga còn có triển lãm Paris trong tôi (2001), Mẹ con (2014) và tham gia các triển lãm tại Nhật, Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc… Trong suốt sự nghiệp của mình, bà cũng đạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!