Nói tới đời sống công nhân lao động thì không thể không nhắc tới đời sống tinh thần. Xây dựng đời sống tinh thần cho các công nhân lao động ở các khu công nghiệp, khu chế xuất là mục tiêu hướng tới của Đảng, Nhà nước và hệ thống công đoàn các cấp trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, do điều kiện và mức độ quan tâm của một số địa phương, đời sống văn hóa tinh thần của công nhân, lao động vẫn còn không ít khoảng trống. Các địa phương vẫn còn thiếu các thiết chế văn hóa cơ bản để phục vụ công nhân lao động. Dù muốn nhưng họ vẫn không có đủ nơi để sinh hoạt văn hóa, thể thao.
Quy hoạch tổng thể hệ thống phát triển thiết chế văn hóa thể thao cơ sở giai đoạn 2013 – 2020, định hướng đến năm 2030 nêu rõ mục tiêu đến năm 2020 toàn bộ các khu công nghiệp, chế xuất có quy hoạch quỹ đất để xây dựng các thiết chế văn hóa thể thao phục vụ công nhân, người lao động. Trong đó, tối thiểu 30% khu công nghiệp, khu chế xuất đã hoạt động xây dựng được trung tâm văn hóa, thể thao phục vụ được người lao động. Thế nhưng, từ mục tiêu đến thực hiện còn khoảng cách khá xa. Tại thành phố Hồ Chí Minh, nhiều doanh nghiệp dù muốn nhưng cũng không dễ dàng làm được.
Một khảo sát mới đây của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam tại các khu chế xuất, khu công nghiệp cho thấy 60% công nhân, người lao động ở các khu công nghiệp không xem TV, không nghe đài; 85% không đọc sách báo; 80% không tập thể dục thể thao thường xuyên; 65% không tham gia các hoạt động văn nghệ quần chúng. Nhiều công nhân, lao động khu công nghiệp rơi vào tình cảnh 5 không, gồm không sách báo, không TV, không văn hóa văn nghệ, không thể thao, không tự chủ nhà ở.
Theo khảo sát của Bộ VHTT-DL và Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, hầu hết các khu công nghiệp trên toàn quốc chưa có quy hoạch về xây dựng nhà ở, cơ sở hạ tầng xã hội và các thiết chế văn hóa phục vụ công nhân lao động. Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai nhiều công trình, dự án văn hóa thể thao phục vụ cho người dân, bao gồm cả người lao động, công nhân. Ách tắc lớn nhất là thiếu nguồn ngân sách. Với những cơ chế mới đặt ra trong dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 của Quốc hội về cơ chế đặc thù cho thành phố Hồ Chí Minh, đây là cơ hội để thành phố từng bước giải quyết vấn đề này. Bởi càng nhiều công trình văn hóa thể thao được hoàn thành, đẩy nhanh tiến độ thì người dân càng có lợi, chất lượng sống ngày càng được nâng lên.
Chủ trương xây dựng những thiết chế văn hóa cho người lao động là việc làm đúng đắn, quan tâm chăm lo công nhân sẽ giúp họ ổn định sức khỏe, tái tạo sức lao động, giúp mối quan hệ giữa người lao động và doanh nghiệp thêm bền vững, góp phần tạo ra nguồn lực có chất lượng cho xã hội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!