Tháng 7 này là tháng sôi động với những người yêu âm nhạc khi lần lượt những cái tên nổi tiếng trên thị trường âm nhạc thế giới đều chọn Việt Nam làm điểm đến trong chuyến lưu diễn của mình. Đó là nam ca sĩ Charlie Puth và nhóm nhạc nữ BLACKPINK. Trước đó, World Tour Super Show 9 của nhóm nhạc Super Junior đã được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh và hai đêm diễn tại Hội An của dàn sao K-Pop đình đám.
Vài năm về trước, khán giả Việt Nam dù có niềm đam mê âm nhạc, sự ủng hộ với thần tượng không thua kém bất kì khán giả đến từ các quốc gia khác nhưng nếu muốn tham dự những đêm nhạc của thần tượng nước ngoài sẽ phải đến các quốc gia khác. Việc nhiều sao quốc tế như BLACKPINK, Charlie Puth... chọn Việt Nam làm điểm đến cho concert của mình là kết quả của quá trình chuyển động nền công nghiệp âm nhạc trong nước, trong đó có việc thay đổi thói quen tiêu dùng của khán giả trong nước.
Có thể thấy, khán giả Việt đã dần hình thành thói quen trả nhiều tiền hơn cho việc thưởng thức âm nhạc. Đây cũng là một yếu tố quan trọng để hình thành nên công nghiệp âm nhạc chuyên nghiệp. Công nghiệp âm nhạc là một trong những cột trụ chính của ngành công nghiệp văn hóa mỗi quốc gia. Nếu có thể tạo ra môi trường để vận hành một nền công nghiệp âm nhạc bài bản với đầy đủ các thành tố thì sẽ tạo ra doanh thu lớn, đem đến nhiều việc làm, đóng góp tích cực cho GDP.
Tới năm 2022 vừa qua, doanh thu bán hàng âm nhạc toàn cầu đã tăng trong 8 năm liên tiếp. Yếu tố chính dẫn tới sự tăng trưởng này là sự tăng mạnh trong doanh thu từ dịch vụ âm nhạc trực tuyến có phí, thu về tổng cộng 12,7 tỷ USD vào năm ngoái.
Các nền công nghiệp âm nhạc đầu tàu của thế giới có thể kể đến như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Anh Quốc, Trung Quốc, Pháp, và Hàn Quốc. Nguồn thu của những nền công nghiệp âm nhạc lớn này tới từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó có bán đĩa, CD, dịch vụ phát nhạc trực tuyến, tổ chức buổi diễn và tour diễn, bản quyền nhạc, bán các sản phẩm lưu niệm hay quảng cáo.
Theo ước tính, nền công nghiệp âm nhạc ở Hàn Quốc đang phát triển nhanh nhất trên toàn thế giới, mang về khoảng 10 tỷ USD cho nước này mỗi năm. Doanh thu từ việc bán album vật lý là một trong những nguồn thu lớn nhất của Kpop. Gần 35 triệu bản album đã được bán ra trong nửa đầu 2022, tăng 34,6% so với cùng kỳ năm trước đó. Các buổi hòa nhạc cũng mang lại lợi nhuận lớn cho K-Pop, đặc biệt trong thời kỳ các nhóm nhạc Hàn Quốc mở rộng tầm ảnh hưởng quốc tế với hàng loạt chuyến lưu diễn toàn cầu. Văn hóa Hàn Quốc giờ đã trở thành một trong những sản phẩm xuất khẩu trụ cột. Với 1 tỷ USD xuất khẩu sản phẩm âm nhạc sẽ thúc đẩy thêm 2 tỷ USD nữa về các sản phẩm liên quan, từ thời trang, mỹ phẩm, đồ ăn…
Không dừng ở tính chất giải trí, những chuyến lưu diễn vòng quanh thế giới như The Eras của nữ ca sĩ người Mỹ Taylor Swift, hay Born Pink của nhóm nhạc Hàn Quốc BLACKPINK lúc này thực sự đang giúp hồi sinh nhiều nền kinh tế hậu đại dịch.
Theo nghiên cứu của công ty khảo sát trực tuyến QuestionPro, chuyến lưu diễn The Eras của nữ ca sĩ từng đạt 12 giải Grammy, Taylor Swift, có thể tạo ra 5 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ nhờ việc mỗi khán giả ước tính sẽ chi tiêu trung bình 1.300 USD cho một đêm diễn, bao gồm tiền vé, chi phí ăn ở, đi lại…Còn theo viện nghiên cứu Hyundai (HRI) năm 2018 cho biết, nhóm BTS đóng góp hơn 3,6 tỷ USD cho nền kinh tế Hàn Quốc mỗi năm, con số tương đương 26 công ty tầm trung gộp lại. Với các buổi biểu diễn kín sân vận động Foro Sol ở thành phố Mexico hồi đầu năm nay, chuyến lưu diễn thế giới Born Pink của BLACKPINK đã phá vỡ mọi kỷ lục để trở thành buổi hòa nhạc có doanh thu cao nhất của một nhóm nhạc trong lịch sử, khi thu về gần 10 triệu USD mỗi đêm.
Rõ ràng, khi các quốc gia và khu vực tìm cách thiết lập các chính sách phục hồi kinh tế, cũng như tạo ra các nền kinh tế bền vững về mặt xã hội, ít khai thác tài nguyên môi trường hơn, âm nhạc và văn hóa nói chung được công nhận là một con đường khả thi. Cuối năm2022, cơ quan Kinh tế sáng tạo của Thái Lan đã đưa ra một chiến lược cạnh tranh, đặt mục tiêu theo thời gian sẽ vượt qua K-Pop của Hàn Quốc để trở thành một hiện tượng văn hóa toàn cầu. Còn với Việt Nam, những năm gần đây, cùng với sự thay đổi trong thói quen chi trả cho các nhu cầu âm nhạc của khán giả, chúng ta cũng đã thấy những tín hiệu tích cực cho công nghiệp âm nhạc Việt Nam.
Để âm nhạc nói riêng và ngành công nghiệp giải trí Việt Nam nói chung phát triển, từng bước hội nhập quốc tế, thực sự là sức mạnh mềm của đất nước, cần phải có một chiến lược và tầm nhìn dài hạn của các cơ quan quản lý và cả người làm nghệ thuật. Ngành công nghiệp giải trí Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển và lớn mạnh hơn nữa. Tuy nhiên, để đưa ra thị trường toàn cầu thì vẫn là một câu chuyện dài. Bằng cách tiếp cận đa chiều cũng như tập trung vào việc tạo ra những nội dung chất lượng cao, phù hợp với thị hiếu người xem, ngành giải trí Việt có thể đặt ra cho mình những mục tiêu tham vọng trong tương lai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!